Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/10692 Esas 2022/1476 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Taşınmazın Beyanlar Hanesinin Düzeltilmesi ve Tapu İptal Tescil

MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda verilen ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi hükmüne karşı davacı ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması sonunda ... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, bu kez Bölge Adliye Mahkemesi kararının Yargıtayca incelenmesi duruşmalı olarak davacı ... vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22.02.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü temyiz eden davacı ... vekili Av. ... ile karşı taraftan davalı Hazine vekili Av....ve davalı ... vekili Av. ... katılımıyla duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
... İli ... İlçesi ... Mahallesi 1324 ada 1 parsel kullanım kadastrosunda beyanlar hanesinde; “6831 sayılı kanunun 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılmıştır”, “... bu taşınmazın 1.919,41m2 si dere mutlak koruma alanında kalmaktadır” ve "İşbu taşınmaz 30 yıldan beri ... oğlu ..., ... oğlu ...'in kullanımında olup üzerinde üzerinde (A) harfli ile gösterilen binanın ... evlatları ... ve ...'ler, (B) harfiyle işaretli binanın ... evlatları İbrahim ve ...'ler, üzerinde (C) harfli binanın ... oğlu ...'e, üzerinde (E) harfli binanın ... oğlu ... ve ... Oğlu ...'e, (F) harfli binanın ... oğlu ...'lere aittir.” beyanlarıyla Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
Taşınmaz; 16.01.2014 tarihinde 6292 sayılı Kanun kapsamında ... Belediyesi'ne devredilmiş, 18.03.2015 tarihinde 6292 sayılı Kanun gereği satış sonucu 476831/3814646'şar hisse ile ..., ..., ..., ..., ... ve 1430493/ 3814646 hisse ile ... Belediyesi adına tescil edilmiş; yargılama devam ederken 22.06.2018 tarihinde ... Belediyesinin hisseleri 6292 sayılı Kanun gereği satış sonucu 476831/3814646'şar hisse ile ..., ... ve ... adına tescil edilmiştir.
Davacı vekili, müvekkili ...'in kullanımında bulunan ve hak sahibi olduğu ... İli ... İlçesi 1324 ada 1 parsel sayılı taşınmaza ilişkin 6831 sayılı Kanun'un 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan bu taşınmazın, taşınmazla bir ilgisi bulunmayan ... ve ...'e verilen hak sahipliğinin kaldırılmasına, 38.146,46 m² yüzölçümlü taşınmazın 1/2 si olan 19.073,23 m2lik kısmın müvekkili tarafından bedeli ödenen 4.768,31 m2lik kısım düşüldükten sonra hak sahibi olduğu 14.304,92 m² lik kısmın ... oğulları ... ve ...'in satın aldıkları 9.536,62 m² lik satın alma bedeli depo edilmek kaydıyla müvekkili adına tespit ve tesciline, kalan 4.768,31 m²' lik kısmın ise, davalı ... ve ... ve ...'e ait olan hisselerin her birinden 953,66 m²'lik hisseye ait tapu kaydının iptali ile bedeli depo edilmek kaydıyla müvekkili adına tespit ve tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; çekişmeli taşınmazın 6292 sayılı Kanun gereği satışından sonra davanın dinlenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı ... vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun HMK'nin 353/(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş; anılan hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince aynı gerekçelerle istinaf başvurusu esastan reddedilmişse de dosya kapsamından yargılama sırasında davacı vekili tarafından İdare Mahkemesinde; ... Emlak Müdürlüğünün 18.09.2019 tarihli ve E. 486701 sayılı "hatalı hisse oranları üzerinden gerçekleştirilen dava konusu satış işlemlerinin iptal edilmesi ve taşınmazın 1/2 oranındaki hissesine isabet eden kısmının kendisine satışının sağlanması istemlerinin reddedilmesine ilişkin" işlemin iptali talebiyle dava açıldığı, ... 8. İdare Mahkemesince söz konusu işlemin iptaline karar verildiği, ancak istinaf edilmesi nedeniyle kararın henüz kesinleşmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, idari işlemin iptaline ilişkin karar temyize konu davaya doğrudan etki edeceği için Mahkemece, İdare Mahkemesinde görülen idari işlemin iptaline ilişkin davanın sonucu bekletici mesele yapılarak oluşacak duruma göre karar verilmesi gerekmektedir.
Kabule göre de her ne kadar çekişmeli taşınmazın 6292 sayılı Kanun uyarınca davalı ... Belediyesine satışı nedeniyle Belediye adına tapu kaydı oluşmuş ise de bu devrin 6292 sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca yapıldığı, anılan maddenin 2. Bendinde "...hak sahipleri ve mevcut hakları da belirtilmek suretiyle..." devrin yapılacağının düzenlendiği, 7. bendinde ise "Devralan idareler devraldıkları taşınmazları; hak sahiplerinin talebi üzerine fiili durumuna uygun olarak ifraz edilmek suretiyle müstakil parsel veya paylı olarak, üzerinde çok katlı bina bulunan taşınmazlarda ise kat mülkiyeti tesisi suretiyle, bunun mümkün olmaması hâlinde paylı olarak hak sahipleri ile bunların kanuni veya bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış olan akdî haleflerine tabi oldukları mevzuatına göre bu Kanunda belirtilen satış ve ödeme koşullarını da dikkate alarak rayiç bedel üzerinden doğrudan satabileceği gibi; hak sahipleri taşınmazı doğrudan satın almış olsaydı Hazineye ödeyeceği bedeli devralan idarelere ödemeyi kabul etmesi hâlinde, taşınmaz kendisine ait kabul edilerek hakları karşılanmak kaydıyla devir alan idarelerin kendi projelerinde ve mevzuatlarına göre değerlendirebileceği, üzerinde ... ve eklentileri bulunan proje alanında kalan taşınmazların üzerindeki yapılar için; o yıla ait Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ... birim fiyatlarından eksik imalat bedeli ve yıpranma payı düşüldükten sonra kalan bedelin ödeneceği ya da bu bedelin, devralan idareler tarafından gerçekleştirilen projeler kapsamında hak sahiplerine verilecek taşınmazların bedelinden mahsup edileceği, bu durumda hak sahipleri, bu hakların dışında taşınmazların doğrudan satış hakkından yararlanamayacakları” hükmünün getirildiği anlaşılmaktadır.
Diğer yandan temyiz ya da karar düzeltme incelemesi için Dairemizde benzer ihtilafları içeren dosyaların bulunduğu, 2021/5943 E. sayılı dosya üzerinden Dairemizce; ... Belediyesine yapılan bu satışların mahiyeti (malik Hazine tarafından proje kapsamında devredilip devredilmediği) hakkında bilgi ve kayıtların getirtilmesi hususu Mahkemesinden yazı ile istenildiği, bunun üzerine; ... Belediyesi Emlak ve İstimlak Müdürlüğü tarafından verilen 01.12.2021 tarihli cevabi yazıda; Yavuzselim Mahallesi de dahil olmak üzere Belediye sınırları kapsamında olan ve isimleri belirtilen mahallelerde bulunan 2B niteliğindeki taşınmazların Çevre ve Şehircilik Bakanlığının olurları ile proje alanında kalan ve uygun görülenlerin Emlak Vergi Değerleri üzerinden Belediyeye devirlerinin yapıldığını, daha sonra devredilen taşınmazların 6292 sayılı Kanun'un 8. maddesi kapsamında hak sahiplerine satışının 10.01.2014 tarihli ve 2014/9 sayılı ... Belediyesi Encümen Kararıyla uygun görüldüğü bildirilmiştir.
Bu nedenle çekişmeli taşınmazın ... Belediyesi adına tapuda kayıtlı olduğu dönemde 6292 sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca Hazineye ait satış yetkisini de içeren şekilde ... Belediyesine devredildiğin kabulü gerektiğine ve nitekim Belediye Encümen kararıyla bu taşınmazların kullanıcılarına satışına karar verildiğine göre; Hazine tarafından ... Belediyesine yapılan bu mülkiyetin devri işleminin, gerçek kişilere yapılan satış işlemi gibi düşünülemeyeceği de gözetilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasının yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca 3.815,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan alınarak Yargıtay duruşmasında avukat marifetiyle temsil olunan davacı ...'e verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 22.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.