BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi 2021/543 Esas 2021/1674 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİ)

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : ... (...)
ÜYE : ... (...)
ÜYE :...... (...)
KATİP : ... (...)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/12/2020
ESAS NO ...

DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ : 27/10/2021
YAZILDIĞI TARİH : 27/10/2021

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili; mevcut dava konusu oluşturan çeki de kapsayacak şekilde birçok çek için zayi nedeniyle iptal davası açıldığını, dava konusu çekin davalı elinde olduğunu, bankaya ibrazı sonrasında öğrendiklerini, söz konusu senetteki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını, ayrıca davalı ile aralarında herhangi bir ticari ilişki olmadığını belirterek, ... ... şubesi .... seri numaralı 06/10/2017 keşide tarihli çek nedeniyle davacıya borcu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili; dava konusu çekin keşidecesinin davacı şirket olup, bu şirket tarafından ciro yoluyla ... ... Ltd. Şti. ... düzenlendiğini, arada iki ciranta daha bulunduğunu, müvekkilinin iyi niyetli hamil olduğunu, çekin davacı şirket yetkilisi tarafından imzalanmadığını bilebilecek durumda olmadıklarını, bankaya ibraz edilen çek bedelinin ödenmediğini bildirerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece; dava konusu çekin keşidecisi davacı şirket olup, dava dışı lehtar ve ayrıca iki ciranta sonrasında çek dava dışı ... ... cirosuyla davalı yana geçtiği, dava konusu çekinde dahil olduğu davacı şirket tarafından eski şirket imza yetkilisi...'ün azil sonrası iki adet çek koçanının şirket kasasından alıp farklı miktarlarda keşide ettiği, çeki kullananlarda dahil olmak üzere şikayetçi olduğu, şikayet sonrasında ...... dahil olmak üzere şüpheliler hakkında iddianame düzenlendiği, Ankara 11. İcra Hukuk Mahkemesi'nin .... esas sayılı dosya örneğinin incelenmesinde mevcut davanın da konusunu oluşturan çek ile ilgili olarak çeki icra takibine koyan son hamil ... aleyhine takibin durdurulması istemiyle davacı keşideci şirket tarafından açılan dava da çek ile ilgili yapılan imza incelemesinde çekteki imzanın şirket yetkilisi ...'ün eli ürünü olmadığının tespitiyle yapılıp takibin durması şeklinde karar verildiği, davacı ticari defter ve kayıtlar üzerinde mali müşavir bilirkişi aracılığıyla yapılan incelemede, davacı şirketin yasal defter ve kayıtları içerisinde davaya konu çekin yer almadığı, yine davacı şirketin çekte lehtar ve ciranta olarak bulunan şirket ve gerçek kişiler de herhangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığı tespit edildiği, davaya konu 06/10/2017 keşide tarihli çek üzerinde yer alan imzanın 22/05/2017 tarihinde vekillikten azledilen ...'ün elinden çıktığı, dava konusu çekin keşide tarihi itibariyle şirket yetkilisi olmayan .... tarafından yetkisiz olarak imzalandığı ve sorumluluğun müstakilen bu şahsa ait olduğu, özellikle yaptırılan bilirkişi incelemesiyle dava konusu çekin davacı ticari defter ve kayıtlarında yer almadığı gibi çekin lehtarı ve cirantalarla arasında da bir ticari ilişki olmadığı, dava konusu çekten ötürü davacı şirketin davalıya karşı sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne, davalının ciro yoluyla hamili olduğu, çekin keşideci imzasının davacı şirket yetkilisine ait bulunmadığını bilebilecek durumda olmadığı, iyi niyet hamil kabul edilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmayacağına karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili; istinaf talebinin sadece vekalet ücretine ve yargılama giderlerine ilişkin olduğu, gerekçenin hukuken kabul edilemeyeceğini, İyi niyet iddiasının müvekkiline yöneltilemeyeceğini, davalının yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulması gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını istemiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık; davanın kabulüne rağmen sahtecilik iddiasına dayalı menfi tespit davasında iyiniyetli ciro yoluyla hamilin vekalet ücreti ve yargılama giderlerinden sorumlu tutulup tutulamayacağı hususuna ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, zayi nedeniyle iptal davasına başka mahkemede konu edilen çekler arasında bulunan dava konusu senedin haksız olarak elden çıktığı, senetteki imzanın davacı şirket yetkilisine ait olmadığı iddiasına dayalı olarak çekten ötürü son hamil olan ve bankaya ibraz eden davalıya borçlu olmadığının tespitine ilişkindir.
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle “yargılama giderleri” ve “vekâlet ücreti” hakkındaki yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar bulunmaktadır.
Genel olarak yargılama giderleri, bir davanın açılması, uyuşmazlığın esasını çözmeye yönelik belli bazı işlemlerin yapılması ve sonuçlandırılması için ödenmesi gereken para olup, yargılama giderlerinin kapsamı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 323. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre;
“Başvurma, karar ve ilam harçları; dava nedeniyle yapılan tebliğ ve posta giderleri; dosya ve sair evrak giderleri; geçici hukuki koruma tedbirleri ve protesto, ihbar, ihtarname ve vekâletname düzenlemesine ilişkin giderler; keşif giderleri; tanık ve bilirkişiye ödenen ücret ve giderler; resmî dairelerden alınan belgeler için ödenen harç, vergi, ücret ve sair giderler; vekil ile takip edilmeyen davalarda tarafların hazır bulundukları günlere ait gündelik, seyahat ve konaklama giderlerine karşılık hakimin takdir edeceği miktar; vekili bulunduğu halde mahkemece bizzat dinlenmek, isticvap edilmek veya yemin etmek üzere çağrılan taraf için takdir edilecek gündelik, yol ve konaklama giderleri; vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti (ğ bendi); yargılama sırasında yapılan diğer giderler” şeklinde sıralanmıştır.
29.05.1957 tarih ve ...sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da açıklandığı üzere, yargılama giderleri hakkında karar verilmesi için tarafların dilekçe veya savunmalarında yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmelerine gerek yoktur. Mahkeme, istem olmasa bile yargılama giderlerine, her iki taraf için olmak üzere, kendiliğinden (resen) hükmetmeli ve hangi tarafın yargılama giderlerini ödemekle yükümlü olacağını kararında açıkça göstermelidir.
HMK'nın “Yargılama giderlerinden sorumluluk” başlıklı 326. maddesinden de anlaşılacağı üzere, davada yargılama giderleri davanın taraflarına yükletilebilir ve davanın tarafları dışında üçüncü bir kişiye yargılama giderlerinin yüklenmesi istisnalar dışında söz konusu olmaz. Yine söz konusu hüküm uyarınca yargılama giderleri kural olarak, davada haksız çıkan yani aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir.
Az yukarıda verilen düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, vekâlet ücreti de bir yargılama gideridir (HMK m. 323/ğ). Davada haklı çıkan taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş ise vekâlet ücreti diğer yargılama giderleri gibi haksız çıkan taraftan alınarak haklı çıkan tarafa verilir. Bununla birlikte Yargılama harç ve giderlerinin davada haksız çıkmış olan tarafa yükletilmesine ilişkin ana kuralın istisnaları HMK m.327. ve HMK m. 101 hükümlerinde düzenlenmiştir.
Bu bakımdan yargılama harç ve giderlerinden sorumluluk ancak davanın bitiminde söz konusu olur. Dolayısıyla kural olarak ancak esasa ilişkin nihai kararlarla birlikte yargılama harç ve giderlerine hükmolunur. Ancak istisnai olarak usule ilişkin nihai kararlarda da dava sona eriyor ise, dosya başka bir mahkemeye gönderilmiyorsa, derdestlik nedeniyle davanın usulden reddi durumunda olduğu gibi, yargılama giderlerine hükmedilmelidir (Pekcanıtez, Hakan/ Atalay, Oğuz/ Özekes, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2015 s. 606; Kuru, B./Arslan, R./Yılmaz, E.: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 24. Bası, Ankara 2013, s:702, 703).
Dava tarihinde, davacı adına temsile yetkili olmayan kişi tarafından keşide edilen çeki bankaya ibraz ederek davanın açılmasına davalı sebebiyet vermiş olup, davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararı vardır. Ayrıca, davalı ilk celsede davayı kabul şeklinde bir beyanda da bulunmamıştır. Mahkemece verilen karar, davanın esasına girilerek, esasın incelenmesi sonucunda oluşturulan bir karar mahiyetinde olduğundan davacı yararına hüküm tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, dava tarihindeki haklılık durumun göre vekalet ücreti ve yargılama giderlerinden davalının sorumlu tutulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yerel mahkeme kararı HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince vekalet ücreti yargılama gideri yönünden düzeltilerek, aşağıdaki şekilde yeniden hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
2-Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi ... 17/12/2020 kararının HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE,
2-a) DAVANIN KABULÜ İLE,
b)Davacı şirketin davalıya ... ... Şubesi .... seri numaralı ve 06/10/2017 keşide tarihli çek nedeni ile, borçlu olmadığının tespitine,
c)Alınması gerekli 5.123,25 TL harçtan peşin alınan 1.280,82 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 3.842,43‬ TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
d)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğine 10.550,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
e)Davacı tarafından yapılan yargılama giderleri olan; 31,40TL başvurma harcı, 1.280,82TL peşin harç, 4,60 vekalet harcı ile 799,70 TL tebligat, müzekkere, bilirkişi ücreti ve posta giderinden oluşan toplam 2.116,52TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
d)Davalı tarafça yapılan yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
e)HMK'nun 333.maddesi gereğince artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
İstinaf aşamasında yapılan harç masraf yönünden
3-İstinaf kanun yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-HMK'nun 333.maddesi gereğince artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
6-Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
HMK'nin 353/1-b-2.maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda HMK'nun 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere 27/10/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildir.