19. Hukuk Dairesi 2016/5307 E. , 2017/309 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki asıl itirazın iptali ve birleşen alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalı taraf ile müvekkili arasında 350.000 USD bedelle 83 adet jeneratör satışına ilişkin sözleşme imzalandığını, sözleşmeden doğan edimlerin ifa edilmemesi üzerine sözleşmenin müvekkilince feshedildiğini, fesihten sonra taraflar arasında 05/05/2010 tarihinde ""02/07/2009 tarihli protokole ek mutabakat zaptı"" imzalanarak feshedilen sözleşmenin kısmen tadil edildiğini, mutabakata göre 83 adet jeneratör satış bedelinin 1.000.000 USD olarak belirlendiğini, müvekkilinin ödeme planına uygun şekilde ödemeler yaptığını, ancak sözleşmenin bu kez davalı yanca feshedildiğini, davalının sözleşmeye istinaden tahsil etmiş olduğu 222.511 USD"yi müvekkiline iade etmekle yükümlü olduğunu, davalının tüm ihtarlara rağmen bu bedeli müvekkiline iade etmemesi nedeniyle hakkında icra takibi başlatıldığını, davalının takibe itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptaline ve davalı hakkında %40 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin sözleşmeden doğan edimleri yerine getirerek satışa konu 83 adet jeneratörü teslime hazır hale getirdiğini, davacının ödemeleri sürekli aksatarak sözleşmeyi ihlal ettiğini, ödemelerin geciktiği hususunun defalarca davacıya ihtar edilmiş olmasına rağmen davacının akdi ihlale devam etmesi üzerine müvekkilinin fesih bildiriminde bulunduğunu, sözleşmeye göre %10 gecikme faizi yürütüleceğini, ayrıca, 200.000 USD cezai şart uygulanabileceği, müvekkilinin tahsil ettiği bedelden gecikme faizi ve cezai şart alacağını mahsup ettiğini, davacıya iade edilecek herhangi bir meblağ bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, müvekkilinin teslim edilen jeneratörler nedeniyle 127.489 USD alacağının bulunduğunu, sözleşmenin feshi nedeniyle 659.911 USD ciro kaybına uğradıklarını ayrıca, ödemelerin zamanında yapılmamasından dolayı 177.597 TL kur farkı alacaklarının bulunduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000 TL tazminat ve 177.597 TL kur farkı alacağı olmak üzere toplam 178.597 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı vekili, davacının teslim ettiği mal bedelini mahsup ettikten sonra fazla ödemeyi müvekkiline iade etmekle yükümlü olduğunu, ayrıca sözleşmeyi fesheden davacının sadece menfi zararını isteyebileceğini, davacının talep ettiği alacak müspet zarar kapsamında olup, somut uyuşmazlıkta bu zararın müvekkilinden istenilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacının ilk ödemeyi zamanında yaptığı, geriye kalan ödemelerin ise sürekli geciktiği, yaklaşık gecikme 55 gün olup, taraflar arasında imzalanan mutabakat zaptına göre, davalının %10 gecikme faizi, 200.000 USD cezai şart talep etme hakkının bulunduğu, gecikme faizinin 33.731,10 USD olarak hesaplandığı, davalı her ne kadar gümrük giderlerini zarar olarak talep etmiş ise de, bu zararın cezai şart kapsamında kaldığının kabulü gerektiği, cezai şart ve faiz alacakları mahsup edildikten sonra davacının iadesini ödeyebileceği tutarın 22.511 USD olduğu öte yandan birleşen davada, davalı ödenmeyen mal bedeli bulunduğunu ileri sürmüş ise de, davacı ödemesinin teslim edilen mal bedelinden fazla olduğu anlaşıldığı davalı sözleşmeyi kendisi feshettiğinden ve fesih ihtarında ciro zararı ile teslim alınmayan mallar nedeniyle uğranılan zarara ilişkin haklarını saklı tutmadığından bu alacağa yönelik talebin de reddi gerektiği gerekçeleriyle, asıl davanın kısmen kabulüne, davalının ... .İcra Müdürlüğü"nün 2011/3376 Esas sayılı dosyasına yönelik itirazın 22.511 USD üzerinden kısmen iptaline, bu tutara takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/A maddesi uyarınca faiz yürütülmesine, fazlaya dair istemin reddine, hükmedilen alacağın dava tarihindeki TL karşılığı üzerinden hesaplanan 13.977,58 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, birleşen davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, satış akdinin feshi nedeniyle davacı alıcının fazla ödemeyi geri isteme hakkı olup olmadığı ve alıcının temerrüdü nedeniyle satıcının cezai şart, kur farkı,kar kaybı talep edip edemeyeceği noktasındadır.
Bu durumda mahkemece taraflar arasındaki sözleşme çerçevesinde akdin feshinde kusurlu olan taraf belirlendikten sonra asıl ve birleşen davalardaki talepler incelenip alınacak bilirkişi raporu doğrultusunda uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmek gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 23/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.