Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3387 Esas 2021/467 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3387
Karar No : 2021/467

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALI : …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onikinci Dairesinin 24/09/2019 tarih ve E:2018/6369, K:2019/6603 sayılı kararının iptal ve kabule ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hannover Başkonsolosluğunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli personel olarak görev yapan davacı tarafından, 01/12/2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığı merkez teşkilatına atanması nedeniyle kendisine ödenmeyen sürekli görev yolluğunun uçak ulaşım giderinin, eşya nakil giderlerinin yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle 20/12/2011 tarihinde yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali ve bu işlemler nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının 01/12/2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi ile dava konusu işlemin dayanağı olan 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın 24/04/2007 tarih 2007/12061 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla değişik 4. maddesinde yer alan; "Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez." ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 24/09/2019 tarih ve E:2018/6369, K:2019/6603 sayılı kararıyla;
Dava, düzenleyici işlem yönünden incelendiğinde;
06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın 24/04/2007 tarih ve 2007/12061 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla değişik 4. maddesinde yer alan; "Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez." düzenlemesi, Danıştay İkinci Dairesinin 26/12/2013 tarih ve E:2009/140, K:2013/12270 sayılı kararıyla iptal edildiğinden, davacı tarafından iptali istenilen dava konusu düzenleme hakkında ayrıca karar verilmesine gerek bulunmadığı,
Dava, bireysel işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemi yönünden incelendiğinde;
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının, Dışişleri Bakanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/A maddesi uyarınca memur olarak görev yapmakta iken, 06/10/2006 ila 10/10/2006 tarihi arasında Hannover Başkonsolosluğunda geçici olarak beş gün süreyle görevlendirildiği, 11/10/2006 tarihinde hizmet sözleşmesi imzalatılarak 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüye geçirildiği, 15/10/2006 ila 30/11/2011 tarihleri arasında Hannover Almanya Başkonsolosluğunda 4/B'li sözleşmeli personel olarak görev yaptığı, 23/11/2010 tarihinde ise merkez teşkilatında görevlendirilme isteğinde bulunduğu, 03/05/2011 tarihli olurla açıktan atama iznine istinaden Genel İdare Hizmetleri Sınıfında 3. dereceli bilgisayar işletmeni olarak 01/12/2011 tarihinden itibaren Dışişleri Bakanlığı merkez teşkilatına atandığı,
Davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında memur olarak görev yapmakta iken aynı Kanun kapsamında 4/B'li sözleşmeli personel statüsünde çalışmaya devam ettiği, görev yeri değiştirilerek tekrar kadrolu statüye geçmesiyle ilk defa Devlet memurluğuna atanan kişi konumunda olmayıp, yer değiştirme suretiyle atanan kişi kapsamında olduğu, bir başka ifade ile, sözleşmeli personel statüsünde iken kurumuna verdiği dilekçe ile merkez memuru olarak yer değiştirmek suretiyle ataması yapılan davacının naklen atanmak suretiyle görev yerinin değiştirildiğinin kabulü gerektiği,
Buna göre, 6245 sayılı Kanun uyarınca sözleşmeli statüde çalışmakta iken kadrolu statüye geçirilerek merkez memuru olarak atanan davacının söz konusu atamadan doğan sürekli görev yolluğunun ödenmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığından, hukuka aykırılığı saptanan işlemler nedeniyle davacıya ödenmesi gereken harcırahın idareye başvuru tarihi olan 20/12/2011 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi, bu tarihten önceki faiz isteminin ise reddi gerektiği sonucuna varılarak,
Davanın, 06/06/1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın 4. maddesinde yer alan, "Sözleşmeli personele geçici görev yolluğu dışında harcırah ödenemez." düzenlemesinin iptali istemine ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının, tarafına yolluk ödenmesi için yaptığı başvurunun reddine ilişkin Dışişleri Bakanlığının 23/12/2011 tarihli işleminin iptaline, 01/12/2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığı merkez teşkilatına atama işlemi nedeniyle hakettiği parasal haklarının idareye başvuru tarihi olan 20/12/2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerden Dışişleri Bakanlığınca davacıya ödenmesine, 20/12/2011 tarihinden önceki fazlaya ilişkin faiz talebi yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarelerden Dışişleri Bakanlığı tarafından, 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 06/06/1978 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar ve bu Esaslar'a dayanılarak davacıyla imzalanan “tip hizmet sözleşmesi" gereğince; sözleşmeli çalışacak personele ücret dışında herhangi bir ödeme yapılamayacağı, davacının taleplerinin hukuka uygun olmadığı ve temyize konu Daire kararının, dava konusu işlemin iptaline ve kabule ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ve Daire kararının temyize konu kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı, Dışişleri Bakanlığında bilgisayar işletmeni olarak 657 sayılı Kanun'un 4/A maddesi uyarınca memur statüsünde görev yapmakta iken, 06/10/2006 ila 10/10/2006 tarihleri arasında (beş gün) Hannover Başkonsolosluğunda takipçi olarak geçici görevlendirilmiş, 11/10/2006 tarihinde Hannover Başkonsolosluğuyla hizmet sözleşmesi imzalayarak 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüye geçmiş ve akabinde 14/10/2006 tarihinde memuriyetten istifa etmiştir.
15/10/2006 ila 30/11/2011 tarihleri arası Hannover Başkonsolosluğunda 4/B'li sözleşmeli personel olarak çalışmaya devam eden davacı, 23/11/2010 tarihli dilekçesiyle, Türkiye'de görevlendirilme talebinde bulunmuş ve bunun üzerine Dışişleri Bakanlığı İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığının 03/05/2011 tarihli olur belgesi ile açıktan atama iznine istinaden Genel İdare Hizmetleri Sınıfında 3. dereceli bilgisayar işletmeni olarak açıktan atanan davacı, 30/11/2011 tarihinde Hannover Başkonsolosluğundaki görevinden ayrılarak 01/12/2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığı merkez teşkilatında göreve başlamıştır.
Davacı, 23/12/2011 tarihinde davalı idareye başvurarak; 01/12/2011 tarihinden itibaren tekrar merkezde memuriyete atanmasına ilişkin sürekli görev yolluğunun, harcırahlarının, uçak ulaşım giderlerinin, eşya nakil giderlerinin ve diğer mali haklarının yasal faiziyle ödenmesini talep etmiştir.
Davacının başvurusunun, Dışişleri Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemiyle reddedilmesi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun "Daimi vazife harcırahının mebdei" başlıklı 9. maddesinde, daimi vazife harcırahının, naklen veya tahvilen başka bir mahalle gönderilenlere, bu tayinleri sırasında mezunen başka bir mahalde bulunsalar dahi, eski memuriyetleri mahallinden, muvakkat vazife ile veya vekaleten bir yerde bulundukları esnada asli vazife mahalli değişenlere eski memuriyetleri mahallinden itibaren verileceği hükmü; "Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren haller" başlıklı 10. maddesinde, yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer dağiştirme masrafının, yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar verileceği hükmü; "Yurt dışında yol masrafı" başlıklı 29. maddesinde, yurt dışında sürekli ve geçici görev yolculuklarında, ekspres ve yataklı vagon ücreti dahil olmak üzere, tren, vapur veya uçak bilet bedeli yol masrafı olarak ödeneceği, ayrıca, buna, istasyon, liman veya terminal ile ikamet yeri arasındaki taşıt ve hamal ücretinin ilave olunacağı hükmü; "Yurt dışında verilecek gündeliklerin miktarı" başlıklı 34. maddesinde, bu Kanun gereğince verilecek yurt dışı gündeliklerinin miktarının, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibarıyla Cumhurbaşkanınca tayin olunacağı, geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemelerin gündeliklerinden indirileceği hükmü ve "Geçici görev gündeliğinin verilebileceği azami süre" başlıklı 42. maddesinde ise; geçici bir görev ile başka bir yere gönderilenlere, görev mahalline varış tarihinden itibaren bu Kanuna göre verilen gündeliklerin; (a) yurt içinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla verilemeyeceği, ilk 90 gün için tam, takibeden 90 gün için 2/3 oranında ödeneceği, (b) yurt dışında ilk 180 gün tam ve müteakip günler için 2/3 oranında ödeneceği hükmü bulunmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "İstihdam şekilleri" başlıklı 4. maddesinde;
"Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.
A) Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanun'un uygulanmasında memur sayılır.
...
B) Sözleşmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
..." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı, 23/12/2011 tarihinde davalı idareye başvurarak; 01/12/2011 tarihinden itibaren tekrar merkezde memuriyete atanması nedeniyle, sürekli görev yolluğunun, harcırahlarının, uçak ulaşım giderlerinin, eşya nakil giderlerinin ve diğer mali haklarının yasal faiziyle ödenmesini talep etmiştir.
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun yukarıda hükmüne yer verilen 10. maddesinde, sürekli görev yolluğunun; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı olmak üzere dört unsurdan oluştuğu anlaşılmaktadır.
Yine, 6245 sayılı Kanun'un 10. maddesi gereğince, bir memura sürekli görev yolluğunun ödenebilmesi için memurun daimi vazife ile görev yaptığı yerden başka bir yere, yine aynı statüde (memur olarak) tayin, nakil veya atamasının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının, Dışişleri Bakanlığında 657 sayılı Kanun'un 4/A maddesi uyarınca memur statüsünde görev yapmakta iken, 06/10/2006 ila 10/10/2006 tarihleri arasında (beş gün) Hannover Başkonsolosluğunda geçici olarak görevlendirildiği, davacının anılan beş günlük geçici görevlendirme sonrasında memuriyetten istifa ederek, Hannover Başkonsolosluğuyla imzaladığı sözleşmeyle, 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli personel statüsünde çalışmaya başladığı, davacının, 11/10/2006 tarihinden 30/11/2011 tarihine kadar sözleşmeli personel statüsünde çalıştığı, yine kendi talebi üzerine 01/12/2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığına açıktan atamayla memur (4/A) statüsünde çalışmaya başladığı ve 16/12/2011 tarihinde emekliye ayrıldığı anlaşılmaktadır.
Sözleşmeli personel; belirli bir iş için uzmanlaşmış bir elemanı yüksek ücretle çalıştırarak, işi en iyi biçimde yürütmek ve iş tamamlandığında çalışan kişinin ilişiği kesilerek Devlet bütçesine gereksiz yük olmasını önlemek için çalıştırılan personeli, memurlar ise; mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilen personeli ifade etmektedir.
Sözleşmeli personel statüsü, her ne kadar 657 sayılı Kanun'da belirtilen istihdam şekillerinden birisi olsa da, bu statüde istihdam edilen personelin özlük ve sosyal hakları yine aynı Kanun'un 4/B maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca çıkartılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'da belirlenmiştir.
Görüldüğü üzere, sözleşmeli personel, memurlardan farklı olarak, yıllık sözleşme ile istihdam edilen kamu hizmeti görevlisi olarak kabul edildiğinden, memuriyet statüsünden farklı bir statü olarak oluşturulmuştur.
Dolayısıyla, 01/12/2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığına açıktan atamayla memur (4/A) statüsüne atanan davacının daha önceki sözleşmeli personel statüsünden çıkıp yeni bir statüye girdiği açıktır.
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 9. maddesi birinci fıkrası (a) bendinde; "İlk defa bir memuriyete tayin olunanlara tayinleri sırasında mütemekkin oldukları mahalden", 10. maddesi birinci fıkrası (c) bendinde de; "Yurt içinde veya dışında daimi bir vazifeye yeniden veya naklen tayin olunanlarla yabancı memleketlerdeki memuriyet merkezi tebdil olunan ve yahut bu yerlerden yurt içinde diğer bir daimi vazifeye tayin edilen memur ve hizmetlilere yeni vazife mahallerine kadar" harcırah verileceği kuralları yer almakta iken, 12/08/2003 tarih ve 25197 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4969 sayılı Kanun'la 6245 sayılı Kanun'un ilk defa bir memuriyete atananlara daimi vazife harcırahı (sürekli görev yolluğu) ödeneceğine ilişkin 9/a maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda, yeni bir statüye atanan davacının, ilk atamasında, yolluk ve harcırahlarına ilişkin talep ettiği mali haklarının ödenmesine yukarıda hükmüne yer verilen 6245 sayılı Kanun'un 9. maddesi gereğince imkân bulunmadığından Daire kararının temyize konu iptal ve kabule ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Dışişleri Bakanlığının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddine, kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen iptal ve kabule yönelik Danıştay Onikinci Dairesinin 24/09/2019 tarih ve E:2018/6369, K:2019/6603 sayılı kararının temyize konu iptal ve kabule ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 11/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın iptal ve kabule ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ve kararın temyize konu bu kısmının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.