Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/5900 Esas 2022/880 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi
DAVALILAR: Hazine, ... ve Arkadaşları
FER'İ MÜDAHİLLER: ... Otomotiv İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. vd.
DAVA TÜRÜ: 6292 Sayılı Kanun Gereği Bedelsiz Tescil, Tazminat
İLK DERECEMAHKEMESİ : ... ... 21. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... ... 21. Asliye Hukuk Mahkemesi hükmüne karşı, davacı ... ile davacı (temlik alan) ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, bu kez Bölge Adliye Mahkemesi kararının Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davacı ... ile davacı (temlik alan) ... vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 08.02.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü temyiz eden davacı ... ve ... vekili Av. .... ile karşı taraftan Hazine vekili Av. ..., ... ve Müşterekleri vekili Av. ..., Av. ..., ... Otomotiv İnşaat Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi vekili Av. ... ...'nun katılımlarıyla duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilmekle; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kullanım kadastrosu sonucunda, ... ili Çekmeköy ilçesi Alemdar Adalı Mahallesi çalışma alanında bulunan 243 ada 1, 2, 3, 4, 5, 278 ada 2 ve 8 parsel sayılı sırasıyla 8.605.28, 3.941.46, 1.060.77, 6.869.26, 23.238.82, 259,69 ve 937,15 m2 yüzölçümündeki taşınmazlar, kadastro tutanaklarının beyanlar hanesine, 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarıldıkları ve 243 ada 1 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan bir katlı binanın ...’in tasarrufunda olduğu; 243 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan bir katlı bina ve bahçesinin ...’in tasarrufunda bulunduğu; 243 ada 3 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan ev, temel ve bahçesinin Hediye Çamlıbel’e ait olduğu; 243 ada 4, 5 ve 278 ada 8 parsel sayılı taşınmazların ..., ... ve ...’in tasarruflarında bulunduğu; 278 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan evin ise ...’in tasarrufunda bulunduğu şerhi yazılarak, hükmen Hazine adına tespit ve tescil edildikten sonra, 6292 sayılı Yasa uyarınca yapılan satışlarla 243 ada 2 parsel sayılı taşınmaz 04.06.2014 tarihinde ... Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına; 278 ada 2 parsel sayılı taşınmaz 09.10.2014 tarihinde ... ... adına; 243 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 171731/343463 payı 02.09.2016 tarihinde ... adına tapuda kayden intikal ettirilmiştir.
Davacı ..., taşınmazların öncesinin tapulu olduğunu, taşınmazları tapu kayıt malikinden satış vaadi sözleşmesi uyarınca satın aldığını ve 6292 sayılı Kanun gereğince bedelsiz şekilde iade edilmesi gerektiğini belirterek, tapu kayıtlarının iptali ve adına tescili, bunun mümkün olmaması halinde taşınmazların dava tarihindeki bedellerinin belirlenerek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle dava açtıktan sonra, yargılama sırasında davaya ilişkin tüm hak ve alacaklarını ...’e temlik etmiş ve ... Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, ... ve ..., feri müdahil olarak davaya katılmışlardır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, hükmün davacı ... ile davacı (temlik alan) ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş ve ... bu karar, davacı ... ile davacı (temlik alan) ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davanın terditli olarak açılan tapu iptali tescil (bedelsiz iade), olmadığı takdirde taşınmazın değerinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline ilişkin olup davanın bir bütün olduğu, davacı tarafa eksik harcı tamamlaması için süre verilmiş olmasına rağmen adli yardım talebinin kesin olarak reddedildiği tarihten itibaren verilen süre içerisinde eksik harcın tamamlanmamış olması nedeniyle harç tamamlanıncaya kadar dosyanın Harçlar Kanunu'nun 30-32 ve HMK’nin 150.maddesi gereğince işlemden kaldırılmasına dair karar verildiği ve üç aylık yasal süre içinde davanın yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş ise de, verilen karar usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır. Şöyle ki; 6292 sayılı Kanun’un “2/A veya 2/B belirtmelerinin terkini ve iade edilecek taşınmazlar” başlıklı 7/1. maddesinde, “İlgililer tarafından idareye başvurulması ve idarece bu başvuru üzerine veya resen yapılan inceleme ve araştırma sonucunda doğruluğu tespit edilmesi hâlinde; a) Tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunan veya konulan taşınmazların tapu kayıtları bedel alınmaksızın geçerli kabul edilir ve tapu kütüklerindeki 2/A veya 2/B belirtmeleri terkin edilerek tescilleri aynen devam eder, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen, kesinleşen ve tapuda henüz infaz edilmeyen taşınmazlar hakkında da aynı şekilde işlem yapılır. Ancak bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise, ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması hâlinde, bedelsiz olarak önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda; davacı, 6292 sayılı Kanun'un 7.maddesinde öngörülen bedelsiz iade talepli olarak tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde tazminat istemli ve terditli olarak dava açmış olup, davacının ilk talebi hakkında karar verilmeden ikinci talebe geçilemeyeceği kuşkusuzdur. Öte yandan davacının ilk talebi, 6292 sayılı Kanun'un 7. Maddesine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil (bedelsiz iade) istemine ilişkindir. Bu dava, bünyesinde mülkiyet ihtilafı barındıran klasik tapu iptali ve tescil davası niteliğinde olmayıp, çekişmeli taşınmaz yönünden 6292 sayılı Kanun' un 7. Maddesinde sayılan bedelsiz iade koşullarının mevcut olup olmadığının belirlenmesi suretiyle çözümlenecek, anılan özel yasadan kaynaklanan bir tespit davası niteliğinde olduğundan, davanın, maktu harca tabi olduğunun kabulü gerekir.
Hal böyle olunca; Mahkemece, bir hakkın tespitine yönelik eldeki davanın maktu harca tabi olduğu göz ardı edilerek, nispi olarak belirlenen harcın ödenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi isabetsiz olduğundan hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 373/1 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının HMK'nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair yönlerin incelenmesine şimdilik yer olmadığına, Yargıtay duruşmasının yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca 3.815,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan alınarak Yargıtay duruşmasında avukat marifetiyle temsil olunan davacıya verilmesine, İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, 08.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.