BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2019/60 Esas 2021/1800 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/60 Esas
KARAR NO: 2021/1800 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 04/10/2018
NUMARASI: 2017/187 E. - 2018/291 K.
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (FSE Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 21/10/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin fosfor esaslı parke taşı üretiminin yapılması ve patentinin alınması hususunda davalı taraf ile sözleşme imzaladığını, sözleşmede patent bedelinin 40.000,00 TL + KDV olarak belirlendiğini, davalı şirketin patent alımı için herhangi bir girişimde bulunmadığını, 1 ay sonra şirket yetkilisi ...'nun müvekkilini arayarak ... Ltd. Şti genel müdürü Prof. Dr. ... ile fosforlu parke taşı üretimi ve patentin alınması konusunda görüşme yaptığını ve 40.000,00 TL'yi hesabına acilen yatırması gerektiği, aksi halde profesörün patenti vermekten imtina edeceğini söylediğini, müvekkilinin de bunun üzerine 12.06.2013 tarihinde 40.000,00 TL'yi davalı şirketin hesabına yatırdığını, ancak sözleşmeye konu bedelin yatırılmasından sonra adı geçen şirket yetkililerinin sık sık aranmasına rağmen telefonlara bakılmadığını ve kendisine geri dönüş yapılmadığını, akabinde ... ile müvekkilinin görüşme sağladığını, ...'nun davalıdan herhangi bir para almadığını, zaten patentin başka bir firmada olduğunu beyan ettiğini, bunun üzerine müvekkilinin dolandırıldığını fark ettiğini ve büyük mağduriyet yaşadığını, davalı şirket tarafından sözleşme edimlerinin yerine getirilmemesi nedeniyle Konya ... İcra Müdürlüğü' nün ... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalı tarafın yetki itirazı üzerine dosyanın yetkisizlik kararı verilerek takibin İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası üzerinden devam ettiğini, ancak davalının 03.07.2015 tarihinde icra takibine karşı itirazda bulunması üzerine takibin durduğunu, bu sebeplerle İstanbul Anadolu ...İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile yürütülen icra takibine davalının yaptığı itirazın iptaline, takibin devamına, davalının takip konusu alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı süre uzatım talepli dilekçesinde ; davacının iddialarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, sözleşmeden doğan edimlerini yerine getirmeyip işin tamamlanmasına kendi kusuru ile sebep olduğunu, haksız ve kötü niyetli icra takibi başlattığını, davacının teknik eleman ve diğer hususlarda üzerine düşen sorumluluklarından kaçındığını, bu sebeplerle davanın reddine, davacı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI; İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 04.10.2018 tarihli 2017/187 E. - 2018/291 K. sayılı kararıyla; "Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı ile davacı ile davalı arasında patent başvurusu işlemi için danışmanlık sözleşmesi yapıldığı, hizmet bedelinin 40.000,00 TL olarak kararlaştırıldığı, davacının faydalı model başvurusunun TPMK'na usulüne uygun olarak yapıldığı, davalı şirketin başvuru için ödenmesi gereken ücreti ödediği, her ne kadar davacı başvuru yapılan patentin başkasında olması nedeniyle patent başvurusunun reddedildiğini iddia etmişse de , TPMK'dan gelen cevaba göre davacının faydalı model başvurusunun 551 sayılı KHK'nin 155 maddesinde yer alan "usuller ve bu usuller sonucu elde edilen ürünler ile kimyasal maddeler hakkında faydalı model belgesi verilmez" hükmü uyarınca reddedildiği, dinlenen davacı tanıklarının soyut iddiaları dışında davalı danışmanlık şirketinin davacıya sözleşme gereğince vermesi gereken hizmeti vermediğine dair hiç bir delil sunulmadığı, faydalı model başvurusunun ret nedeninin davacının buluşunun faydalı model tesciline uygun olmaması olduğu, bu nedenle davacının sözleşme gereğince ödediği 40.000,00 TL'nin iadesini talep edemeyeceği, icra takibine yapılan itirazın haklı olduğu" gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davacı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; Sözleşmedeki; "PATENT BEDELİ OLARAK 40.000 TL+KDV" cümlesinin lafzından patent başvurusunun ardından TPMK'nın müvekkiline vereceği patent sertifikasının bedeli olarak 40.000 TL + KDV olduğu anlaşıldığını, tanık beyanlarının da bu durumu desteklediğini, mahkemece sözleşme ediminin yerine getirildiğinden bahisle davanın reddine karar verilmişse de, davalının icra dosyasına ibraz ettiği itiraz dilekçesinde, "... Sözleşmenin tamamlanmaması kendi tercihidir." şeklinde yazılı beyan sunduğunu, davalının bile sözleşme edimlerini yerine getirmediğini kabul ettiğini, mahkemenin eksik inceleme ile karar verdiğini, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun T. 14.01.2015 E. 2014/3-8 K. 2015/10 sayılı kararında kusuruyla borcun ifa edilmemesine neden olan tarafın bu edimin ifa edilmemesinden doğan tüm zararları tazmin etmekle yükümlü olduğunun belirtildiğini, davalının patent konusu olamayacak bir konuda Faydalı Model başvurusu yaptığını, mahkemenin eksik inceleme ile sözleşmenin yerine getirilmediği hususuna değinmediğini, "danışmanlık almadığına dair delil sunmamıştır" diyerek usul ve yasaya aykırı karar verdiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesine cevap vermemiştir.
DELİLLER; Davacı tarafından davalı aleyhine 40.000,00 TL asıl alacak ve 6.060,56 TL faiz alacağı yönünden Konya ...İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, davalının yetki itirazı üzerine İcra Müdürlüğü tarafından yetkisizlik kararı verilerek, dosyanın İstanbul Anadolu ...İcra Müdürlüğüne tevzi edildiği ve ... Esas sayılı icra dosyası ile takibe devam edildiği, davalı tarafından 03.07.2017 tarihinde borca ve ferilerine itirazda bulunulması üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır. Davacı ile davalı ... Limited Şirketi arasında imzalanan bilâ tarihli danışmanlık sözleşmesinden, taraflar arasında fosforlu parke taşı imalatı ve patentinin alınması konusunda anlaşma imzalandığı, patent bedelinin 40.000,00 Tl olduğu, bu bedelin davacı ... tarafından ödeneceği, davalı şirketin bu ödenek dışında firmadan telif hakkı ve paylaşımı konusunda ve bu de firmanın bu üründen elde ettiği kazançtan hiç bir hak iddia etmeyeceği, fosforlu karşımın ...'e temini konusunda yardımcı olacağının kararlaştırıldığı tespit edilmiştir. Davacının dosyaya sunduğu dekont örneği incelendiğine, 40.000,00 TL'nin davalı şirket hesabına 12/06/2013 tarihinde havale edildiği tespit edilmiştir. Davacının TPMK'dan celp edilen faydalı model başvuru dosyasından; davacının ... numaralı faydalı model başvurusunda bulunduğu, başvurunun 551 sayılı KHK'nin 155 maddesinde yer alan "usuller ve bu usuller sonucu elde edilen ürünler ile kimyasal maddeler hakkında faydalı model belgesi verilmez" hükmü uyarınca tescil başvurusunun durdurulduğu bildirilmiştir. Davalı şirketin başvuru nedeniyle 21/08/2013 tarihinde TPMK'na 33,00 TL ödeme yaptığına dair dekont örneği de dosyaya gelmiştir. Dinlenen davacı tanığı ... beyanında; davacının hafriyat işi yaptığı ... Ltd. Şti.'inde mali müşavir olarak görev yaptığını, davacının fosforlu parke taşlarının üretiminin yapılması ve patentinin alınması hususunda davalı firma ile anlaştıklarını şirkette çalışması sebebiyle bildiğini, bu sözleşme nedeniyle davacı ...'ın davalı şirkete 40.000,00TL miktarlı ödeme yaptığını, ancak davalı şirketin üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmediğini, sözleşmeye uymadığını bildiğini, hatta alınacak patentin ... adına olduğunu sonradan öğrendiklerini, bu nedenle başkasının patentini kendilerine satmaya çalıştıklarını, hatta davalı şirket yetkilisi ... kendileri sözleşme yapmadan önce Pr.Dr ... ile telefonda görüşme yaparak patent konusunda destek vereceğini söylediğini gördüklerini, ancak telefonda görüştüğü kişinin kendi elemanı olduğunu, ... ile herhangi bir irtibatının olmadığını ... ile sonradan görüşmelerinde anladıklarını, ... ile görüşmelerinde davalı şirketten herhangi bir para almadığı gibi, herhangi bir görüşmesinin de olmadığını söylediğini, hatta sözleşmeye konu para verildikten sonra ... ile ...'yu yüzleştirmek adına her ikisini de davet ederek konunun açığa kavuşmasını istediklerini, ancak ... bu görüşmede ... hanımla yaptığı görüşmede "siz benimle görüşmediniz, neden benimle görüşmüş gibi bu insanlara yalan söylediniz, ben sizden para almadım. Eğer sizin aldığınız parayı bana verirseniz ben işlemleri tamamlarım. Bu insanlar da mağdur olmaktan kurtulur" dediğini, ancak ... hanımın bu talep üzerine hiçbir cevap vermeden bulunduğu ortamı terk ettiğini gördüğünü, ...'nun ... isimli derneğin danışmanlığını yaptığını bildiğini, hatta davacı ...'ın şirketinde bu sözleşmenin yapılmasında kendisine güvenmelerinin sebebinin ... başkanının kendilerine teminat vermesinden dolayı olduğunu, hatta kardeşi ...'ın da mısır kurutma tesisi işe yapacağını, bu iş için aynı şekilde ... isimli derneğin başkanının davacı ...'ın da dahil olduğu tanıtımlarla birlikte davalı şirket tarafından aynı metod uygulanarak proje çalışması için 30.000,00TL para verdiğini, davacıya yapılan dolandırıcılık işlemi gibi aynı şekilde işi tamamlamadan yarım bırakıp aldıkları parayı da iade etmediklerini bildirmiştir. Tanık ... beyanında; davacının eniştesi olduğunu, Hafriyat işi ile uğraştığını, kendisinin de ... Hafriyat şirketinde çalıştığını, davacının özellikli bir taş için patent alımı hususunda davalı şirket ile anlaştığını kendisine söylediğini ve iş karşılığı davalı şirkete 40.000,00-45.000,00 TL civarında bir parayı gönderdiğini, sözleşme yapıldıktan bir süre sonra eniştesinin kendisine gelerek sözleşme gereğince yapılacak işlemlerin yapılmadığını söylediğini, hatta paranın iadesini istemesine rağmen geri verilmediğini bildiğini, hatta bu şirket ile kendisinin de Arge danışmanlığı konusunda sözleşme yaptığını, aynı şekilde tam hatırlayamamakla birlikte 40.000,00 TL ya da 60.000,00 TL kadar para verdiğini, aynı şekilde kendisinin de sözleşmeye konu işlerinin yapılmadığını, mağdur olduğunu, davacı gibi kendisine de ... isimli derneğin başkanının referans olduğunu, davacının da dahil olduğu tanıtımlarla birlikte aynı şekilde güven verilerek proje yapımı hususunda anlaştıklarını, parayı vermelerine rağmen işinin yapılmadığı gibi paralarının da iade edilmediğini beyan etmiştir. Tanık ... beyanında; davacı ...'ı bir arkadaşının aracılığıyla tanıdığını, davalı şirketin davacı ile sözleşme yaptığını, kendisinin de bir arge işi dolayısıyla sözleşme yapacakken ...on derneğinin üyesi olarak kendini tanıtarak ...'nun söylemesi üzerine öğrendiğini, bir nevi referans gibi davacı ... ile yaptıkları sözleşme ile kendisini de kandırdığını, kendisinin mali müşavirlik işi ile uğraştığını, davacının da sözleşme yaptığındaki gibi kendisinin de ... isimli derneğin başkanının referans yapılarak yapılan, davacının da dahil olduğu tanıtımlarla birlikte TÜBİTAK destekli proje yapacaklarını söyleyerek kendisinden de 20.000,00 TL para aldıklarını, para karşılığı işlemi yapmadıklarını, parayı geri istemesine rağmen aynı şekilde parasını iade etmeyerek kendisini de mağdur ettiklerini beyan etmiştir.
G E R E K Ç E: İtirazın iptali talepli davada, alacaklı vekili, danışmanlık sözleşmesi gereğince davalının edimini yerine getirmediğini, bu nedenle davalıya ödenen 40.000 TL'nın iadesini talep ettiklerini ileri sürmüştür. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Taraflar arasında bila tarihli danışmanlık sözleşmesi imzalandığı, sözleşme konusunun "Fosfor esaslı parke taşı üretiminin patentlenmesi" olarak belirlendiği ve patent bedeli olarak 40.000 TL+KDV olarak anlaşıldığı, davacı tarafça davalıya 12/06/2013 tarihinde 40.000 TL ödendiği anlaşılmıştır. TPMK Faydalı Model başvuru dosyasından, davacı adına 22/08/2013 tarihinde "Fosforesans katkılı/kaplamalı yol peyzaj yapı elemanları" başlıklı FM başvurusunda bulunulduğu, başvuru ücreti ve harcı 33,00 TL'nın davalı şirket tarafından 21/08/2013 tarihinde, davacı adına yatırıldığı, ancak başvurunun 551 sayılı KHK'nin 155 maddesinde yer alan "...usuller ve bu usuller sonucu elde edilen ürünler ile kimyasal maddeler hakkında faydalı model belgesi verilmez" hükmü uyarınca tescil başvurusunun durdurulduğu, anlaşılmıştır. Sözleşmenin ayrıntılı olarak düzenlenmediği, patent başvurusunun ayrıntısına yer verilmediği ancak, davalının ediminin "Fosfor esaslı parke taşı üretiminin yapılması ve patentlenmesi" olarak belirlendiği görülmüştür.. Davalı tarafça yapılan Faydalı Model başvurusunda, istemlerin usulleri kapsadığı tespit edildiğinden başvuru 551 Sayılı KHK 155. Madde gereğince durdurulduğu anlaşılmıştır. 551 Sayılı KHK 160/2 maddesi gereğince, başvuru işlemlerinin durdurulmasından sonra, 3 ay içerisinde istemlerde değişiklik yapılmak suretiyle başvurunun devamının talep edilmesi mümkünken, davalı tarafça FM istemlerinde değişiklik yapılmadığı, istemlerin başlangıçta tescil edilebilecek şekilde düzenlenmediği anlaşılmıştır. Dinlenen tanık beyanları ve TPMK tescil dosyasından; davalının FM başvurusunu patentlenebilir şekilde yapması gerekirken usul patenti olarak yapması, TPMK tarafından tescil başvurusunun durdurulduğunun bildirilmesi üzerine, FM başvuru isteminde değişiklik yapmaması nedeniyle, davalının edimini yerine getirmemesinde kusurlu olduğu anlaşılmakla, davacı tarafça ödenen 40.000 TL'nın iadesini talep etmekte haklı olduğu kanaatine varılmıştır. Davacının takipten önce, sözleşmeyi feshederek ödediği bedelin iadesini talep ettiğine dair, dosya kapsamında delil bulunmadığından, takip tarihinden itibaren faiz talebinde bulunulabileceği kanaatiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-Davacı vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ İLE; 2-6100 sayılı HMK.'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İSTANBUL ANADOLU 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ'nin 04/10/2018 tarihli 2017/187 E. - 2018/291 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, 4-Davalının İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı icra dosyasına itirazının kısmen iptali ile, takibin 40.000 TL asıl alacak üzerinden takipteki koşullarla devamına, 6.060,56 TL işlemiş faiz alacağına yönelik davanın reddine, -Alacak likit bulunduğundan, %20 oranında inkar tazminatının (8.000 TL) davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, 5-İlk derece yargılaması yönünden; -Alınması gereken 2.732,40 TL nispi harçtan peşin alınan 786,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.946,40 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazine'ye irat kaydına, -Davacı tarafça yapılan 786,00 TL peşin harç,27,70 TL başvuru harcı ve 4.10 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 817,80 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, -Davacı tarafça yapılan 365,90 TL posta+tebligat masrafının davanın kabul oranına göre, 317.76 TL'lık kısmının davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına, -Davalı tarafça yargılama gideri yapılmadığından karar verilmesine yer olmadığına, -Davanın kabul edilen kısmı üzerinden davacı lehine, hüküm tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T.'ne göre 6.000 TL nispi vekalet ücreti taktirine, davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, --Davanın ret edilen kısmı üzerinden davacı lehine, hüküm tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T.'ne göre 5.900,00 TL nispi vekalet ücreti taktirine, davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, 6-İstinaf yargılaması yönünden; -İstinaf talebi kabul edildiğinden davacı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, -İstinaf yargılaması için davacı tarafından yapılan 98,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 102,50 TL tebligat, müzekkere ve posta giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, -İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, -Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde, ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 21/10/2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.