BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2018/3793 Esas 2021/1773 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/3793 Esas
KARAR NO: 2021/1773 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/09/2018
NUMARASI: 2014/1073 E., 2018/882 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ 20/10/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili; 15/01/2015 tarihli 213.000 TL bedelli çekin tamamen sahtecilikle müvekkili şirket emrine keşide edildiğini, müvekkilinin böyle bir alacağı bulunmadığını, zira müvekkilinin çek keşidecisiyle arasında ticari ilişki olmadığını, ayrıca müvekkiline atfen yapılan ciro işleminin de sahte olduğunu, müvekkili ile müvekkilinden sonra gelen .... AŞ arasında çeki ciro etmeye neden olabilecek bir ticari ilişkinin söz konusu olmadığını, konuyla ilgili savcılık soruşturmasının devam ettiğini belirterek müvekkilinin çek nedeniyle davalı keşideciden alacaklı olmadığını, diğer davalılar ciranta ve hamillere karşı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili; dava konusu çekten dava ile haberdar olduklarını, konuyla ilgili savcılık nezdinde gerekli müracaatları yaptıklarını, çekte müvekkilinin imzası olmadığını, çeki müvekkilinin davacıdan almadığını, başka bir kişiye de devretmediğini bildirerek davanın reddini istemiştir. Çek hamili ... SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.vekili mahkemeye sunduğu 04/02/2015 tarihli dilekçesiyle müvekkilinin çekin hamili olduğunu, müvekkilinin iyi niyetli olduğunu, çek nedeniyle alacaklı olduğunu, ayrıca konuyla ilgili olarak suç duyurusunda bulunduklarını bildirerek davaya müdahil olmak istediklerini ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemesince toplanan delillere ve alınan Adli Tıp Kurumu ve bilirkişi raporlarına göre; çekin arka yüzünde yer alan davalı ... AŞ'ye atfen atılı imzanın şirket yetkililerine ait olmadığı, davalı ... AŞ kayıtlarında dava konusu çekin yer almadığı, davacı şirketin davalılar ile ticari ilişkisinin bulunmadığı gerekçeleriyle davanın kabulüne, davacının çek nedeniyle keşideci davalı .... Ltd. Şti.'den alacaklı olmadığını ve davalılar ...AŞ.ile .... Ltd. Şti'ne borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş ve kararı davalı ... AŞ vekili istinaf etmiştir. Davalı ... AŞ vekili istinafında; müvekkilinin çekten davayla haberdar olduğunu, konuyla ilgili suç duyurusunda bulunduklarını, çekte müvekkilinin cirosunun olmadığını, yine müvekkili kayıtlarında çeke ilişkin bir kaydın yer almadığını, dolayısıyla davanın husumetten reddi gerektiğini buna rağmen müvekkili aleyhine hüküm kurulmasının doğru olmadığını, müvekkilinin resmi belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçundan suç duyurusunda bulunduğunu, ayrıca müvekkilinin dava açılmasına sebebiyet vermediğini, bu nedenle yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmaması gerektiğini bildirmiştir. Dosya içindeki belgelerden müdahil ...SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.tarafından davacı ve diğer davalılar aleyhine toplam 234.545,10 TL'nin tahsili için kambiyo senetlerine özgü yolla icra takibi başlatıldığı, çek fotokopisinin incelenmesinde çekin 15/01/2015 tarihli 213.000 TL bedelli keşidecisinin davalı ... Ltd. Şti.lehtarı davacı, sonraki cirantanın ise davalılar ... AŞ ve ... Ltd. Şti.olduğu görülmüştür. Adli Tıp Kurumundan alınan 26/02/2016 tarihli raporda; çek arka yüzünde yer alan davalı ... AŞ'ye atfen atılı imzalar ile yetkili olduğu belirtilen kişilerin imzaları arasında ilgi ve irtibat tespit edilemediğinin bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 04/05/2017 havale tarihli bilirkişi raporunda; davalı ... AŞ'nin defterlerinde dava konusu çekle ilgili tahsilata ve kayda rastlanılmadığı, bu davanın davalı ... Ltd. Şti'ne 2013, 2014 ve 2015 yıllarında yaptığı ödemelerde dava konusu çekle ilgili herhangi bir ödemeye rastlanılmadığının bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 08/03/2018 tarihli bilirkişi raporunda davalı ... Limited Şirketinin verilen kesin sürede defter ibraz etmediği, davacının kayıtlarında yapılan incelemede ise dava konusu çekin kaydına rastlanılmadığı, ayrıca davacı ile davalılardan ... AŞ arasında ticari ilişkiye rastlanılmadığı, her ne kadar davacı ile davalı ... AŞ arasında ticari ilişki bulunsa da dava konusu çekin varlığına rastlanılmadığı yolunda görüş bildirildiği görülmüştür.
GEREKÇE :Davacı, dava konusu çekte lehtar ciranta olup, davasında davalı keşideci olan ... Ltd. Şti'den alacaklı olmadığının tespitini, kendinden sonra gelen cirantalar ve hamile karşı da borçlu olmadığının tespitini istemiştir. Yargılama sonunda mahkemece, davacının davalı keşideciden alacaklı olmadığının ve kendisinden sonra gelen davalılara borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, kararı davalı ... AŞ vekil istinaf etmiştir. Hukuki yarar dava şartlarından olup taraflarca ileri sürülmese dahi mahkemece resen gözetilmesi gerekir. Davalı ... Ltd. Şti keşideci olup davacı lehtar ciranta tarafından kendisine alacaklı olmadığının tespiti talebinde bulunulmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Bu bakımdan keşideci davalı .... Ltd. Şti'ne yönelik açılan alacaklı olmadığının tespiti talebinin reddine karar verilmesi gerekirdi. Ne var ki, mahkemece keşideci davalı yönünden verilen kabul kararına karşı davalı keşideci tarafından istinaf talebinde bulunulmadığından bu husustaki yanlışlığa değinilmekle yetinilmiştir. Davalı ciranta ... AŞ vekilinin istinafı bakımından yapılan değerlendirmede ise; dava konusu çekin adı geçen davalı yedinde bulunmadığı, çekin müdahil ... Ltd. Şti.tarafından davacı ve diğer davalılar aleyhine takibe konulduğu, çekteki bu davalıya atfen atılı imzanın bu davalıya ait olmadığı, kaldı ki, bu davalı tarafından davacıya yönelik çeke dayalı olarak herhangi bir girişimde bulunulmadığı, dava tarihi itibariyle dava konusu çek nedeniyle davacının kendisinden sonra gelen ciranta olan ... AŞ'ye yönelik menfi tespit davası açma konusunda hukuki yararı bulunmadığı gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde davalı ... AŞ hakkındaki davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Hal böyle olunca istinaf eden ... AŞ vekilinin istinaf talebinin kabulü gerekmiş, keşideci davalı .... Ltd. Şti'ne ve ciranta ....San. Tic. Ltd. Şti.'ne yönelik karara yönelik istinaf talebinde bulunulmadığından kesinleşmiş bu hususlar ile kazanılmış haklar da gözetilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile: Davalı ... AŞ vekilinin istinaf isteminin KABULÜNE,1-6100 sayılı HMK.'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İSTANBUL ANADOLU 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin 25/09/2018 tarihli 2014/1073 E. - 2018/882 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,Davacının dava konusu ...Bank AŞ Kozyatağı Şubesi'ne ait ... seri numaralı 15/01/2015 keşide tarihli 213.000 TL bedelli çek nedeniyle keşideci davalı ... Ltd. Şti'den alacaklı olmadığının TESPİTİNE, Davacının davalı ...San. Tic. Ltd. Şti.'ye yönelik menfi tespit talebinin KABULÜ ile borçlu olmadığının TESPİTİNE, Davacının davalı ... AŞ'ye yönelik menfi tespit davasının hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine,2-İlk derece yargılaması yönünden; a-Alınması gereken 14.550,05 TL karar harcına karşılık peşin alınan 3.637,55 TL harcın mahsubu ile bakiye 10.912,48 TL harcın davalılar ...San. Tic. Ltd. Şti.ile ... Ltd. Şti'den tahsili ile hazineye irad kaydına, b-Davacı tarafından yapılan 2.136,50 TL yargılama gideri ile 25,20 TL başvurma harcı, 3.637,55 TL peşin harç olmak üzere toplam 5.799,25 TL masrafın davalılar ... San. Tic. Ltd. Şti.ile ... Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine, d-Davacı lehine AAÜT uyarınca takdir edilen 18.730,00 TL vekalet ücretinin davalılar ....San. Tic. Ltd. Şti.ile ... Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine, e-Davalı ... AŞ lehine AAÜT uyarınca takdir edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine, 3-İstinaf yargılaması yönünden;a-İstinaf talebi kabul edildiğinden davalı ... AŞ tarafından yatırılan 3.637,51 TL istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince bu davalıya iadesine,b-İstinaf aşamasında istinafa gelen davalı tarafından peşin olarak yatırılan 98,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 23,50TL posta gideri olmak üzere toplam 148,10 TL'nin, davacıdan alınıp davalı ... AŞ'ye verilmesine,c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, d-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayan gider avansının yatıran taraflara ilk derece mahkemesince iadesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 20/10/2021