Danıştay 5. Daire 2019/2318 Esas 2021/588 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2318
Karar No : 2021/588

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde Malatya İlinde bulunan 2. Ordu Komutanlığında tümgeneral rütbesinde görev yapan davacının, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin Milli Savunma Bakanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacının, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Milli Savunma Bakanlığı … tarih ve … sayılı işlemiyle kamu görevinden çıkarılmasına karar verildikten sonra 27/07/2016 tarihli ve 29783 (2. mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesinin 1. fıkrası uyarınca milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olduğundan bahisle ek (1) sayılı listenin 13. sırasında ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılması nedeniyle davanın konusuz kaldığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu belirlenen kişilerin, iki yöntemle kamu görevinden çıkarılmasına karar verildiği, bunlardan birincisinin, Kanun Hükmünde Kararnamelerin eki listesinde isimlerine yer verilmek suretiyle başka bir işleme gerek kalmaksızın doğrudan kamu görevinden çıkartılma şeklinde olduğu, diğerinin ise yine Kanun Hükmünde Kararnamelerde yer alan "kamu görevlilerine ilişkin tedbirler" başlığı altında çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin kamu görevinden
çıkartılmasının usul ve esaslarını düzenleyen ve bu kapsamda personelin kendi kurumunda oluşturulan kurullar tarafından tesis edilen işlemlerle kamu görevinden çıkartılma şeklinde olduğu, mevzuatta, olağanüstü hal kapsamında doğrudan Kanun Hükmünde Kararnameler ile tesis edilen kamu görevinden çıkarılma işlemlerine karşı dava açılmadan önce Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvurunun zorunlu bir yol olduğu, bu kapsamda Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurulmuş veya dava açılmış ise bu dosyaların da yargı yerlerince yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderileceği, uyuşmazlıkta, davacının, Milli Savunma Bakanlığınun … tarih ve … sayılı işlemi ile 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca kamu görevinden çıkarıldığı, akabinde ise, 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler İle Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesinin 1. fıkrası uyarınca ekli (2) sayılı listenin 13. sırasında ismine yer verilmek suretiyle başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın kamu görevinden çıkarılmasına karar verildiği dikkate alındığında anılan her iki işleme karşı açılan davada verilecek yargı kararlarının uygulanması aşamasında ortaya çıkabilecek hukuki sorunların önlenmesi amacıyla İdare Mahkemesince; öncelikle, davacının, kanun hükmünde kararname eki listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılması işlemine karşı dava açıp açmadığı, dava açmış ise 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun hükümleri gereğince dava dosyasının İnceleme Komisyonuna gönderilip gönderilmediği, Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılmasına karşı dava açmamış (ya da dava açmış) olsa bile Komisyona başvurma hakkını da kullanabileceğinden, davacının, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunup bulunmadığı ve Komisyonca başvuru hakkında bir karar verilip verilmediği veya Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listesinde ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasının iptali istemiyle açılmış dava nedeniyle 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun gereğince Komisyona gönderilmesi gereken bir dosyasının mevcut olup olmadığı hususlarının araştırılması, şayet davacının herhangi bir davası veya Komisyona başvurusu yok ise Anayasanın 36. maddesiyle de koruma altına alınan hak arama hürriyetinin engellenmemesi adına dava konu uyuşmazlığın esasının incelenerek bir karar verilmesi gerektiği dikkate alındığında, yukarıda belirtilen hususlar araştırılmadan davanın konusuz kaldığı gerekçesine dayalı olarak verilen "karar verilmesine yer olmadığı" yolundaki istinaf başvurusuna konu kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, istinaf başvurusu kabul edilerek istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararı kaldırılmış ve yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, kaldırma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından bu hususta ayrıca hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının, dava konusu işlem tesis edildikten sonra 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesinin 1. fıkrası uyarınca ek (1) sayılı listede ismine yer verilmek suretiyle başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın kamu görevinden çıkarılması nedeniyle davanın konusuz kaldığı, davacının işbu davayı açmakla hukuki menfaatinin bulunmadığı, temyiz taleplerinin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden kaldırılması ve lehlerine vekalet ücreti hükmedilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Dava konusu işlem ile kamu görevinden çıkarılmasına karar verildikten sonra 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki listede ismine yer verilmek suretiyle ikinci kez kamu görevinden çıkarıldığı, idari işlemlerin idare tarafından açıkça geri alınmadığı veya bir başka işlemle yürürlükten kaldırılmadığı veyahut idare mahkemesince iptal edilmediği sürece hukuk aleminde varlığını sürdüreceği, bu nedenle İdare Mahkemesince davanın konusuza kaldığından bahisle verilen karar verilmesine yer olmadığına dair kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, İsare Mahkemesince dava konusu uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerektiğinden istinaf kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçe eklenmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Bağlantılı davalar" başlıklı 38. maddesinin 1.fıkrasında, "Aynı maddi veya hukuki sebepten doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm, diğerini etkileyecek nitelikte olan davalar bağlantılı davalardır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan, davacı tarafından, 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listesinde ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işlemle ilgili
Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvurulabileceği ve Komisyonun vereceği karara karşı dava açılabileceği, söz konusu Kanun Hükmünde Kararname uyarınca kamu görevinden çıkarılması işlemine karşı açtığı bu davadan önce davacının çalıştığı kurum bünyesinde oluşturulan Kurulun kararına karşı açtığı davanın sonuçlandırılması halinde, bu davada verilen yargı kararının Komisyonun vereceği kararı etkileyeceği gibi, Komisyon kararına karşı açılacak davada verilecek kararı da etkileyeceği dikkate alındığında, öncelikle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 38 ve devamı maddelerinde yer alan "bağlantılı davalara ilişkin hükümler" dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerektiği de açıktır.
Diğer taraftan, davalı idare tarafından vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden Bölge İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve lehlerine vekalet ücretine hükmedilmesi istenilmiş ise de, Dairemizin bu kararı üzerine İdare Mahkemesince yeniden karar verileceğinden, Bölge İdare Mahkemesince vekalet ücreti ve yargılama giderleri ile ilgili hüküm kurulmamasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 09/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.