Danıştay 5. Daire 2017/15307 Esas 2021/584 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/15307
Karar No : 2021/584

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kara Harp Okulu Komutanlığı bünyesinde sözleşmeli subay adayı olarak SUTASAK (Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma) eğitimini tamamlayan davacının, 29/10/2016 tarih ve 29872 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca sözleşmeli subay adaylığının sona erdirilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacının asker kişi, dava konusunun da askeri hizmete ilişkin olması nedeniyle uyuşmazlığın görüm ve çözümünün askeri yargının görev alanına girdiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu "davacı hakkında tesis edilen başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın kamu görevinden çıkarılmasına" şeklindeki işlemin hukuki denetiminin, 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesi uyarınca Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun görevleri arasında yer aldığı, 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 1. maddesinin 3. fıkrasına 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 56. maddesiyle eklenen hüküm uyarınca dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, esasının incelenmesi mümkün olmayan dava ve bu davaya ilişkin olarak yapılan istinaf başvurusu hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na gönderilmesine "kesin olarak" karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölge İdare Mahkemesinin istinaf başvurusu üzerine verdiği karar doğrultusunda 25/08/2017 tarihinde Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na başvuruda bulunduğu, anılan başvuru üzerine, davacının başvurusunun komisyon tarafından "öğrencilikle ilişiği kesilen öğrenci" kısmından sisteme girilmesi sırasında "girmiş olduğunuz kimlik bilgileri öğrencilikle ilişiği kesilen öğrenci kapsamında kaydı bulunamadı" yazısı çıktığından adına başvuru yapılamadığı hususunun tebliğ edildiği belirtilerek usul ve yasaya aykırı Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Hukuki dayanaktan yoksun temyiz başvurusunun reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dava dilekçesinde adli yardım isteminde bulunan davacının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 334. maddesi uyarınca İdare Mahkemesi tarafından adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesine rağmen, davacı tarafından temyiz aşamasında yeniden adli yardım talebinde bulunulmuş ise de aynı Kanunun 335. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder." düzenlemesi gereğince davacının temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Kara Harp Okulu Komutanlığı bünyesinde sözleşmeli subay adayı olarak SUTASAK (Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma) eğitimini tamamlayan davacının, Kuvvet Komutanlıkları tarafından temin faaliyeti tamamlanmamış sözleşmeli subay adayları hakkındaki işlemlerin iptal edileceğine ilişkin 29/10/2016 tarih ve 29872 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) alt bendi uyarınca sözleşmeli subay adaylığı sona erdirilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen davayı açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Anayasaya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde; Bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemelerin kaldırıldığı, kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan dosyalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olanların ilgisine göre Yargıtay veya Danıştaya, diğer dosyaların ise ilgisine göre görevli ve yetkili adli veya idari yargı mercilerine dört ay içinde gönderileceği hükmü düzenlenmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin 5. fıkrasında; Bölge idare mahkemesinin, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye göndereceği, Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararlarının kesin olduğu hükmü düzenlenmiştir.
675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin kabul edilmesine dair 7082 sayılı Kanun'un "İptal edilen geçiş işlemleri" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) alt bendinde; Kuvvet Komutanlıkları tarafından temin faaliyeti tamamlanmamış olan subay ve astsubay adayları ile sözleşmeli subay ve astsubay adayları hakkındaki işlemlerin iptal edildiği hükmüne yer verilmiştir.
01/02/2018 tarih ve 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 1. maddesinde "Anayasanın 120. maddesi kapsamında ilan edilen ve 21/07/2016 tarihli ve 1116 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararıyla onaylanan olağanüstü hal kapsamında, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuştur." hükmü yer almış, anılan Kanun'un 2. maddesinde Komisyona verilen görevler düzenlenmiş, maddenin birinci fıkrasında Komisyonun, olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen;
a) Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişiğin kesilmesi,
b) Öğrencilikle ilişiğin kesilmesi,
c) Dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel sağlık kuruluşları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluşları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılması,
ç) Emekli personelin rütbelerinin alınması konularındaki başvuruları değerlendirip karar vereceği,
İkinci fıkrasında; Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle gerçek veya tüzel kişilerin hukuki statülerine ilişkin olarak doğrudan düzenlenen ve birinci fıkra kapsamına girmeyen işlemlerin de Komisyonun görev alanında olduğu belirtilmiş,
Üçüncü fıkrasında ise maddede belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerde yer alan ilave tedbirler ile kanun yollarının açık olduğu işlemler hakkında ayrıca başvuru yapılamayacağı kuralına yer verilmiştir.
Yine aynı Kanun'un "Geçiş hükümleri" başlıklı geçici 1. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar için de 7. maddedeki usul ve süreler uygulanır.Bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verilir, vekâlet ücretine hükmedilmez. Bu dosyalar, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere Komisyona gönderilir." hükmüne; Kanun'un 7. maddesinde de Komisyona başvuru usulleri ve sürelerine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu uyuşmazlığın, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun görev alanına girmediği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi tarafından davanın görev yönünden reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusu hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na gönderilmesine karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın görev yönünden reddine İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu hakkında karar verilmesine yer olmadığına; dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na gönderilmesi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge Mahkemesi …. İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 09/03/2021 tarihinde , kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.