Danıştay 8. Daire 2018/1543 Esas 2021/1416 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1543
Karar No : 2021/1416

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı lehine verilen .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:... ve K:... sayılı kararının uzun süre sürümcemede bırakılarak geç uygulanmasından dolayı 75.000,00-TL maddi ve 50.000,00-TL manevi tazminatın 30.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazmini istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; kesin olarak gerçekleşeceği bilinmeyen bir işlem nedeniyle mahrum kalındığı iddia edilen maddi kayıplar nedeniyle tazminat talebinde bulunulamayacağı gibi görevlendirme başvurusunun üniversiteye değil Yüksek Öğretim Kurumuna yapılması nedeniyle de davalı idarenin bir kusurundan bahsetmek mümkün bulunmadığında davacının maddi ve manevi tazminat talebinin reddi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi iletişim fakültesinden misafir öğretim görevlisi olarak 2008 yılında davet alması üzerine görevlendirilmesinin yapılması için Yüksek Öğretim Kurumu'na müracaat edilmesine rağmen, Yüksek Öğretim Kurumu tarafından Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi'nde misafir öğretim üyesi olarak görevlendirilmesinin uygun bulunmadığına ilişkin 11/08/2008 tarihli Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı işlemine karşı açılan davada .... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih E:..., K:... sayılı iptal kararının ardından, davacı lehine verilen .... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:... ve K:... sayılı kararının uzun süre sürüncemede bırakılarak geç uygulandığı, bu durumun kendisine hem maddi hem manevi olarak zarar verdiği, psikolojisinin bozulduğu ve akademik kariyerinin olumsuz etkilediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na karşı açtığı davada mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren görevlendirme konusunda karar alacak merciin Üniversite Yönetim Kurulu olduğunu bilmesine rağmen kendilerine müracaatta bulunmadığı, davacının yeni bir başvurusunun olmadığı, Mahkeme kararı incelendiğinde kararın tek başına sonuç doğurmayacağı, yurtdışındaki ilgili üniversitenin resmi kabulü ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın onayı ile yurtdışı görevlendirme yapılabileceği, davacının tazminat talebinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği kesin olmayan bir işleme yani faraziyeye bağlı olduğu ve bu yönüyle tazminat hukukuna göre talep edilmesinin mümkün olmadığı, kesin olmayan bir sonuçdan dolayı manevi zararın da oluşamayacağı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 09/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- Dava; davacı lehine verilen .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:... ve K:... sayılı kararının geç uygulanmasından dolayı uğranıldığı ileri sürülen 75.000,00-TL maddi ve 50.000,00-TL manevi tazminatın 30.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazmini talebiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Kocaeli Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü'nde öğretim görevlisi olan davacının 2008-2009 eğitim- öğretim döneminde misafir öğretim elemanı olarak ders vermek ve araştırma yapmak üzere Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi İletişim Fakültesi'ne başvuruda bulunduğu, başvurusu uygun bulunarak söz konusu Üniversite tarafından davet edildiği, aynı zamanda Manas Üniversitesi tarafından davacıya 2547 sayılı Kanun'un 39. maddesinin son fıkrası uyarınca izin verilmesi talebiyle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na başvurulduğu, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nca üniversitelerin öğretim elemanı ihtiyacı dikkate alınarak davacının görevlendirilmesinin uygun bulunmadığının 11/08/2008 tarihli işlem ile Manas Üniversitesi'ne bildirilmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih E:..., K:... sayılı kararı ile söz konusu işlemin iptal edilmesinin ardından, davacı lehine verilen .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:... ve K:... sayılı kararının uzun süre sürüncemede bırakılarak geç uygulanmasından dolayı 75.000,00-TL maddi ve 50.000,00-TL manevi tazminatın 30.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazmini talebiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Manevi tazminata hükmedilebilmesi için idarenin hukuka aykırı bir işlemi veya eylemi sonucu ağır bir elem ve üzüntünün duyulmuş olması ya da ilgilinin şeref ve onurunun zedelenmesi veya kişinin fizik yapısını zedeleyen, yaşama ve kazanma gücünün azalması sonucunu doğuran olayların meydana gelmesi gerekmekte olup; doktrinde de kabul edildiği üzere, manevi tazminat ilgilinin mal varlığında meydana gelen bir eksilmeyi karşılamaya yönelik bir tazmin aracı olmayıp, manevi tatmin aracıdır. Başka türlü giderim yollarının bulunmayışı veya yetersiz kalışı, manevi tazminatın parasal olarak belirlenmesini zorunlu hale getirmektedir. Olayın gelişimi ve sonucu, ilgilinin durumu itibarıyla uğradığı manevi zarara karşılık takdir edilecek manevi tazminatın, manevi tatmin aracı olmasından dolayı zenginleşmeye yol açmayacak miktarda, fakat idarenin olaydaki kusurunun niteliğini ve ağırlığını ifade edecek ölçüde saptanması zorunlu bulunmaktadır.
Dava konusu olayda davacının 2008 yılında Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi'nden misafir öğretim üyesi olarak davet aldığı, ilgili üniversite tarafından hatalı olarak Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'ndan davacıya izin verilmesinin istenildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın başvurunun reddine ilişkin kararına karşı açılan davada verilen Kocaeli İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı incelendiğinde, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinden resmi davet alan
davacının durumunun yetkili Kocaeli Üniversitesi Yönetim Kurulunca değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, yetkisiz Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca davacının görevlendirilmesinin uygun bulunmaması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından bahisle iptal kararı verildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından karar gereğinin yerine getirilmesi için Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü'ne 21.01.2012 tarihli yazı yazıldığı, ancak ilgili üniversitenin herhangi bir işlem yapmadığı, davacının 01.06.2015 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na Mahkeme kararının akıbeti ile ilgili başvuruda bulunması üzerine ilgili Üniversitenin 22.06.2015 gün ve 2015/9 sayılı karar ile davacının Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi'nde 1 yıllığına görevlendirilmesine onay verildiği, bu onay yazısı üzerine davacının Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi'ne başvuruda bulunduğu ancak, bu defa ilgili Üniversite'nin 2015-2016 yılı için öğretim görevlileriyle anlaşmaları bitirdiği gerekçesiyle davacının başvurusunun kabul edilmediği görülmektedir.
Bu durumda, Mahkeme kararı geç uygulanmak suretiyle davacının mağduriyetine sebep olunduğu açık olduğundan ve duyulan ağır elem ve üzüntüyü kısmen de olsa giderecek düzeyde ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminatın takdir edilmesi gerektiğinden Mahkeme kararında bu yönüyle hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.