Danıştay 10. Daire 2019/12234 Esas 2021/992 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/12234
Karar No : 2021/992

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. ….

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Birliği


İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... ili Kırmızı Et Ürünleri Tarımsal Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapmakta iken ... tarihinde yapılan Genel Kurulda yeniden başkan seçilen davacının, 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'nun 8 maddesi gereğince üçüncü dönem başkanlık yapamayacağının belirtilmesine ilişkin Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği'nin … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile 5200 Sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'nun 8. maddesinin 2. fıkrasının iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Anayasaya aykırılık iddiası ciddi görülmeyerek, Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'nun 8. maddesinde açıkça belirtildiği üzere daha önce iki dönem Yönetim Kurulu Başkanlığı yapan davacının, aradan bir seçim dönemi geçmeden üçüncü dönemde Yönetim Kurulu Başkanlığı yapmasının mümkün olmadığı, dava konusu işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI :Davalı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dava, ...ili, Kırmızı Et Ürünleri Tarımsal Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapmakta iken ...tarihinde yapılan Genel Kurulda yeniden başkan seçilen davacının, 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'nun 8 maddesi gereğince üçüncü dönem başkanlık yapamayacağının belirtilmesine ilişkin Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği'nin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'nun "Uygulanacak diğer hükümler" başlıklı 20. maddesinde, "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümler ile 06/10/1983 tarihli ve 2908 sayılı Dernekler Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Dernekler Kanunu'nun "Yargılama Usulü" başlıklı 18. maddesinde, "Bu Kanunla ilgili olarak hukuk mahkemelerinde bakılacak davalarda basit yargılama usulü uygulanır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı … Birliğinin, özel hukuk tüzel kişisi olduğu görülmektedir. 5200 sayılı Kanun'un atıfta bulunduğu Dernekler Kanununa göre özel hukuk tüzel kişilerine yönelik uyuşmazlıkların görüm ve çözümünde adli yargı görevlidir.
Birliklerin, tüzel kişilik kazanıncaya kadar, idare tarafından, haklarında tesis edilen işlemlerin idari işlem olduğu ve bundan kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargı yerinde görüleceği açık ise de; birliklerin tüzel kişilik kazanmasından sonra meydana gelen uyuşmazlıkların adli yargı yerinde çözümleneceği kuşkusuzdur.
Bu durumda,... ili, Kırmızı Et Ürünleri Tarımsal Üreticileri Birliğinin yönetim kurulu başkanı olarak görev yapmakta iken ... tarihinde yapılan Genel Kurulda yeniden seçilen davacının, üçüncü dönem başkanlık yapamayacağının belirtilmesine ilişkin özel hukuk tüzel kişisi olan Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği'nin … tarih ve … sayılı işleminden kaynaklanan uyuşmazlığın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki idare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının görev yönünden BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.