BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi 2019/191 Esas 2021/1854 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/191
KARAR NO: 2021/1854
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/06/2018
NUMARASI: 2017/1164 Esas, 2018/781 Karar
DAVANIN KONUSU: İtirazın iptali
KARAR TARİHİ: 12/10/2021
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Dava, taraflar arasında düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedelinin iadesi için yapılan icra takibine vaki itirazın iptali talebine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Davacı vekili, taraflar arasında sözleşmenin eki niteliğinde bulunan 10/09/2016 tarihli sipariş formunda ve taraflarca imzalanan teknik şartnamede belirtilen özelliklere haiz 2 adet ürünün KDV hariç 38.000,00TL karşılığı davalı yanca üretimi konusunda 10/09/2016 tarihli zirai-hava ortam simülatörü cihaz yapım sözleşmesi imzalandığını, sözleşmede cihazların üretimine 10/09/2016 tarihinde başlanacağı ve işin % 25'ine denk gelen bedelin sipariş aşamasında yani 10/09/2016 tarihinde ödeneceği kararlaştırılmasına rağmen, davalı tarafça müvekkili şirkete hitaben düzenlenen 10/09/2016 tarihli fiyat teklifinin son bölümünde, teslim süresi başlığı altında; işin teslimine ilişkin olarak " teslim; sipariş onayını müteakip 15-20 gündür" ibaresinin yer aldığını, müvekkili tarafından davalı yana 16/09/2016 tarihinde 9.000,00TL, 05/02/2016 tarihinde 9.000,00TL olmak üzere toplam 18.000,00TL ödeme yapıldığını, taraflar arasındaki sözleşme ile sipariş aşamasında sözleşme bedelinin % 25' i oranında ödeme yapılacağı şeklindeki belirleme nedeniyle, bu bedel ödenmeksizin davalı tarafın sözleşmeye konu işin yapımına başlamasında hukuki zorunluluk olmadığını, müvekkili şirket tarafından davalı tarafa gönderilen Kadıköy ... Noterliği'nin 21/03/2017 tarih ve ... yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalı tarafça yapımı taahhüt olunan ürünün özel bir ürün olduğu ve bu ürünün sözleşme ve sözleşmenin eki niteliğindeki teknik şartnamaye uygun olarak üretilerek ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren 10 gün içinde tesliminin ihtaren bildirilmesine rağmen davalı tarafça iş bu ihtarnameye konu taleplere kayıtsız kalındığını, bu nedenle müvekkili tarafından davalıya yapılan ödemenin iadesi için davalı hakkında İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasından takip yapıldığını ancak davalının haksız itirazı üzerine takibin durdurulduğunu ileri sürerek itirazın iptaline, takibin devamına ve icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, taraflar arasında 10/09/2016 tarihinde, farklı atmosferik ortamlarda çeşitli bitkilerin tepkilerini gözlemlemek ve en iyi ürünün ortaya çıkması amacıyla laboratuvar gözlemlerinin yapılabileceği iklimlendirme cihazının yapımı konusunda sözleşme imzalandığını, sözleşmenin ekinde yer alan sipariş formunda davacı tarafın, davalı müvekkilinden 2 adet bitki/ tohum dolabı sipariş ettiğinin görüleceğini, bahsi geçen özel teknik niteliklere sahip 2 adet dolap için tarafların KDV hariç 38.000,00 TL'ye anlaştıklarını, sözleşmenin 8.maddesine göre işe başlama tarihinin 10/09/2016, işin en geç bitirilmesi gereken tarihin ise 08/10/2016 olarak belirlendiğini, müvekkil şirket tarafından işin belirlenen sürede ve sözleşme ile ekindeki sipariş formunda yazılı ölçü ve teknik özelliklere uygun olarak tamamlandığını, sözleşmenin 12. Maddesine göre; davacı tarafın, iş bedelinin %25'inin siparişte, %25'inin imalat aşamasında, bakiye kısmın da işin teslimi sırasında ödeneceğinin düzenlendiğini, davacı tarafın sözleşmenin imzalanmasından 6 gün sonra yani 16/09/2016 tarihinde sözleşmede belirtilen iş bedelinin %25'lik kısmı olan 9.000,00TL' nin ödendiğini, imalat aşamasında ödenmesi düzenlenen işin %25' ine denk gelen 9.000,00 TL' nin de 05/10/2016 tarihinde ödendiğini, ancak bakiye %50'lik kısma denk gelen 18.000,00TL' nin ödenmediğini, davacı şirket tarafından 18/11/2016 tarihinde müvekkili şirket hesabına 1.500,00TL daha gönderildiğini, zira, davacı tarafın, sözleşme ve ekinde bulunan sipariş üzerinde değişiklikler talep ettiğini, bu sebeple tamamlanmış olan siparişi teslim almadığını, talep ettikleri değişikliklerin ürünler üzerinde yapılması için bir miktar daha nakit gönderildiğini, ayrıca gönderilen bu para ile esasen davalı müvekkilinin temerrüdünün olmadığı ve davacı tarafın değişiklik talepleri sebebi ile teslimin gecikmesine sebebiyet verdiğini kabul ettiğinin ortada olduğunu, davacı şirket tarafından istenen ürün özel bir ürün olmakla birlikte bazı teknik şartlar arandığını, bu teknik şartların sözleşmede belirtildiğini, müvekkili şirketin de müşteri hassasiyetine dayanarak davacı tarafın ürünlerini sözleşmeye uygun olarak yerine getirildiğni, daha sonra talep edilen değişiklikleri de yaparak ürünlerini teslim etmek istediğini, ancak davacının her nedense Kadıköy ...Noterliği'nin 21/03/2017 tarihli, ... yevmiye numarası ile siparişlerinin 10 gün içinde teslim edilmesi gerektiğini belirten bir ihtarname gönderdiğini, bu ihtarnamenin dahi davacıdan kaynaklanan bir şekilde siparişin teslim süresinin uzadığını davacının bildiği ve kabul ettiği anlamına geldiğini, müvekkili şirketin sözleşmeden kaynaklı edimini yerine getirdiğini, sözleşmede belirtilen şartlara uygun siparişi tamamladığını ve teslim için davacı şirketi haberdar ettiğini, ancak teslim aşamasındaki ürünler üzerinde yeni değişiklikler yapılmasını isteyen davacı şirketin talepleri doğrultusunda, her türlü iyi niyetini kullanarak talep edilen değişiklikleri ürün üzerinde uyguladığını, hatta hiç bir fiyat farkı da talep etmediğini, müvekkili şirketin imal ettiği ürünlerin uzun zamandır hazır olduğunu, ancak davacı tarafça teslim alınmadığını, ayrıca müvekkili şirketin iş yerinde yer olmadığının davacı yana defalarca bildirilmesine rağmen ürünlerin teslim alınmadığını, ürünler üzerinde yapılan değişiklikler hususunda fiyat farkı bir yana, davalı müvekkilinin sipariş edilen ürünlerin ücretlerini ve kalan bakiyelerini dahi alamadığını, davacı tarafça müvekkili şirket hakkında yapılan icra takibinin haksız olduğunu, ödermeyen bakiye iş bedeli alacağı için müvekkili şirket tarafından davacı hakkında aynı sözleşmeye dayanarak İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, taraflar arasında 2 adet toplam 38.000,00TL bedelli zirai-hava ortam simülatörü (elektron) cihaz yapımı sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşme uyarınca davacı yanca davalıya 19.500,00TL ödendiği, sözleşmeye konu cihazın davacıya teslim edilmediği hususunun ihtilafsız olduğu, taraflar arasında ihtilafsız olan bu sözleşme uyarınca davacının sözleşmeye konu cihazın teslimi ve ediminin ifasını talebine ilişkin ihtarname göndererek süre vermesine rağmen cihazın teslim edilmediğinin anlaşıldığı, her ne kadar davalı vekilince sözleşmeye konu cihazın davacı yanca teslimden kaçınıldığı iddia edilmiş ve bu konuda davacıya ihtarname gönderilmiş ise de; gönderilen ihtarnamede dahi davaya konu cihazın henüz bitmediğinin ve teslime hazır olmadığının kendi kabulünde olduğu gibi, gönderilen ihtarnamenin davaya konu cihazın teslim alınmasına yönelik olmayıp, kalan ödemenin yapılmasına ilişkin olduğu, bu nedenle davacının haklı bir sebep olmaksızın cihazı teslim almaktan kaçındığı, yani davacı yanca cihazın teslim alınması konusunda temerrüde düşüldüğü hususunu ispatlayabilecek mahiyette herhangi bir delil dosyaya sunulamadığı ve usulüne uygun olarak ispatlanamadığından davalının bu husustaki savunmasına itibar edilmeyerek davacının noter vasıtasıyla gönderdiği ihtarnameye rağmen teslim edilmeyen cihaz bedeline ilişkin olarak yapmış olduğu 19.500,00TL'nin iadesini talep edebileceğinden takibe konu bu miktar yönünden itirazın iptali talebinin gerektiği, davalıya gönderilen ihtarname davaya konu cihazın teslimine ilişkin olup, ödenen 19.500,00TL bedelin iadesine yönelik olmadığından, icra takibinden önce davalının takibe konu alacak nedeniyle TTK'nın 18/3. maddesi uyarınca davacı tarafından temerrüde düşürülmediğinden davacının işlemiş faiz talebinde haklı olmadığı ve takibe konu alacağın likit olduğu ve itirazın haksız olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile, İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı icra dosyasında takibe konu 19.500,00TL' lik asıl alacak yönünden İİK' nın 67. maddesi uyarınca itirazın iptaline, takibin bu miktar üzerinden değişen oranlarda işleyecek avans faizi ile devamına, işlemiş faiz alacağına yönelik itirazın iptali talebinin reddine, takibe konu 19.500,00TL asıl alacağın %20 si oranında icra inkar tazminatının İİK' nın 67. maddesi uyarınca davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesiyle, sürelerin uzamasına sebebiyet veren ve sözleşmeden kaynaklanan edimini geç ifa eden tarafın, daha sonra bu hakkın ihlal edildiğini sözleşmedeki sürelere dayanarak hak iddia edemeyeceğini, bunun Türk Medeni Kanunu'nun 2.maddesi gereğince hakkın kötüye kullanılması olacağını, teslim tarihinde siparişlerin yapımı tamamlanmış olmasına rağmen davacı tarafın siparişleri teslim almadığını, onun yerine 18/01/2016 tarihinde müvekkili şirketin hesabına 1.500,00TL yollayarak sözleşme ve ekinde bulunan siparişler üzerinde değişiklik talep ettiğini, davalı müvekkilinin bir çok yol ile davacı taraftan ürünlerini teslim alması yönünde talepte bulunduğunu, ancak davacı tarafın her defasında üründe bir değişiklik talep ederek teslim almadığını, siparişler üzerinde değişikliğe gidilmesinin özellikle teslim tarihinden (08/10/2016) çok sonra ürünlerde değişiklik talep edilmesi ile davacı tarafın açıkça teslimin gecikmesini kabul ettiği anlamına gelmediğini, istenilen ürünün özel bir ürün olmakla birlikte bazı teknik şartları gerektirdiğini, müvekkili şirketin ürünleri sözleşmeye uygun olarak yerine getirdiğini, daha sonra talep edilen değişiklikleri de yaptığını, ürünleri teslim etmek istediğini, ancak davacının her nedense Kadıköy ...Noterliği' nin 21/03/2017 tarihli, ... yevmiye numarası ile siparişlerin özel bir ürün olduğunu, 10 gün içinde ürünlerin teslim edilmesi gerektiğini belirten bir ihtarname gönderdiğini, bu ihtarnamenin dahi davacıdan kaynaklanan bir şekilde teslim süresinin uzadığını davacının bildiğini ve kabul ettiği anlamına geldiğini, çekilen ihtarnamede davacı tarafın sözleşmenin feshi yolunu kullanmadığını, aksine ihtar ile süre tayini yoluna gittiğini, müvekkili şirketin kendisine gönderilen bu ihtarnameye Beyoğlu ... Noterliği'nin 29/03/2017 tarihli, ... yevmiye numaralı ihtarname ile cevap verdiğini, müvekkili şirketin sözleşmeden kaynaklı edimini yerine getirdiğini, sözleşmede belirtilen şartlara uygun siparişi tamamladığını ve teslim için davacı şirketi haberdar ettiğini, davacı şirketin ise bu durum karsısında ürünler üzerinde sürekli yeni değişiklikler talep ederek müvekkili şirketin iyi niyetini kullandığını, hiç bir fiyat farkı da talep etmeden ürünlerin teslimini almaktan imtina ettiğini, davacı şirketin kendisinden kaynaklanan hataları ile edimlerini eksik, yanlış ve ya hiç yerine getirmemelerinden dolayı doğacak bir zararı var ise bu zararı davalı müvekkile ödetmeye çalıştığını, taraflarınca davalı şirkete karşı 10/05/2017 tarihinde İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası ile sözleşmeden kaynaklanan ve davacının ödemekten imtina ettiği borcu hakkında icra takibi başlatıldığını, davacının yersiz ve mesnetsiz itirazı üzerine takibin durduğunu, taraflarınca 10/05/2017 tarihinde borcun ödenmesi için hukuki haklarını kullandıklarını, icra takibi başlatıldığını, ödeme emrinin 16/05/2017 tarihinde davacı şirkete tebliğ edildiğini, ondan sonra o güne kadar ne tamamlanmış ürünü teslim ala,n ne de ödeme yapan davacı şirketin 25/05/2017 tarihinde (taraflarınca gönderilen ödeme emrinin kendilerine tebliğinden 11 gün sonra) huzurdaki davaya konu İstanbul Anadolu ... Müdürlüğü’nün ... Esas sayılı takip dosyasından takip başlattığını, sadece bu kronolojik sıralamaya dahi bakarak davacının, esasen sözleşme borçlusu tarafın kötü niyetle hareket ettiği, borcunu ödemekten kaçınmak amacı ile sözleşmeye konu ürünü teslim almadığı, davalının alacağını talep etmesi üzerine de iş bu davaya konu itiraz edilen icra takibini başlattığının açıkça anlaşılacağını, ancak mahkemenin yeterli incelemeyi yapmadan, tanık dahi dinlemeden, bilirkişiye başvurmadan yani eksik inceleme ile karar verdiğin, bu durumun anayasal haklarının ihlali anlamına geldiğini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması için istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Uyuşmazlık, TBK'nın 470. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili amacıyla başlatılan genel haciz yolu ile takipte ödeme emrine itirazın iptali ve takibin devamı istemine ilişkindir. Davacı iş sahibi, davalı ise yüklenicidir. Taraflar arasında, atmosferik ortamlarda çeşitli bitkilerin tepkilerini gözlemlemek ve en iyi ürünün ortaya çıkması amacıyla iklimlendirme cihazının yapımı konusunda10/09/2016 tarihli zirai-hava ortam simülatörü (elektron) cihaz yapımı sözleşmesi imzalanmıştır. Taraflar arasında imzalandığı ihtilafsız olan sözleşmenin 8.maddesinde; işin en geç 02/10/2016 tarihinde bitirileceği, 9.maddesinde; cihaz bittikten sonra alıcının göstereceği yerde montajının yapılacağı, 12.maddesinde; teklif bedelinin %25'inin sipariş aşamasında, %25 'inin imalat aşamasında bakiye %50'nin ise işin tesliminde ödeneceği düzenlenmiştir. Davacı iş sahibi hakkında davalı hakkında İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı icra dosyasında iş bedelinin iadesi amacıyla 19.500,00TL asıl alacak ve 1.247,64TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere toplam 20.747,64TL alacağın tahsili için 25/05/2017 tarihinde ilamsız takip yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğu anlaşılmaktadır. Davacı dava dilekçesinde, ürünün sözleşme ile belirlenen teknik özelliklere uygun olmadığının tespit edildiğini, bunların giderilmesi konusunda ihtarname çekildiğini, buna rağmen bu uygunsuzlukların giderilmediğini ileri sürmüş, davalı ise davacı yanca istenen tüm değişikliklerin ürüne yapıldığını, ancak davacı yanca ürünün teslim alınmadığını savunmuştur. Dosya kapsamından toplam 38.000,00 TL bedelli 2 adet zirai-hava ortam simülatörü cihazının yapımı için davacı yanca davalıya 19.500,00 TL ödendiği sabit olup, bu husus tarafların da kabulündedir. İhtilaf, sözleşmeye konu cihazın teslim edilme şartları ve teslim edilmemesinin nedeni ile bu kapsamda davacının bu bedelin iadesini talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Kural olarak, eserin sözleşmeye uygun olarak tamamlanıp teslim edildiğini ispat yükü yüklenicidedir. MK.'nın 6. maddesinde düzenlenmiş olan genel ispat şuralından çıkarılan bu sonuç, Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin bir çok kararında "kural olarak eser sözleşmelerinde eserin teslimini, sözleşmeye ve tekniğine uygun olup olmadığını kanıtlamak yükleniciye aittir." şeklinde ifade edilmiştir. Teslim edilen eserin ayıplı ve/veya eksik olduğunu ve bedelin ödendiğini isPat yükü ise iş sahibine aittir. İçtihatlarda, Yargıtay’ın da bu doğrultuda tutum sergilediği görülmektedir. “Eser sözleşmesine dayalı ilişkilerde eserin teslim edildiğini ispatlama yükümlülüğü yüklenicide, eserin ayıplı olduğu iddiası ve bedelin ödendiğini ispatlama yükümlülüğü ise iş sahibindedir.” (bkz. Yargıtay 15.Hukuk Dairesi'nin. 30.05.2013 tarih, 2013/5906 sas, 2013/3519 Karar sayılı kararı). Yargıtay kararları ışığında somut olay incelendiğinde; dosyada bulunan sipariş formunda, ürünün montajının davacı iş sahibinin istediği yerde davalı yanca yapılacağı belirlenmiştir. Ancak dosya kapsamında davalı tarafça davacıya ürünün teslime hazır olduğu, montajının yapılacağı yerin gösterilmesine yönelik bir ihtarname gönderilmediği ya da taraflar arasında bu konuda yazışma olmadığı tespit edilmiştir. Davalı yanca delil olarak gösterilen Beyoğlu ... Noterliği'nin 29/03/2017 tarih, ... yevmiye numaralı ihtarnamesinde ürünlerin teslim edilmesi için gerekli koşulların sağlanmasına yönelik bir talepte bulunulmadığı yani davacı iş sahibinin cihazın teslim alınması konusunda temerrüde düşürüldüğünü ispatlayabilecek mahiyette herhangi bir delil sunulamadığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece bu tespitler ışığında; 10/09/2016 tarihli fiyat teklifinde toplam 38.000,00TL olarak belirlenen işin süresinin sipariş onayını müteakip 15-20 gün olarak kararlaştırıldığı, cihazların halen davalı yüklenicinin elinde olup davacıya teslim edilmediği, davacı yanca davalıya 16/09/2016 tarihinde 9.000,00TL ve 05/02/2016 tarihinde 9.000,00TL olmak üzere toplam 18.000,00TL ödeme yapıldığı, cihazlar teslim edilmediğinden bakiye iş bedelinin ödenmediği, montajın davalı yanca yapılması gerektiği halde cihazların teslime hazır olduğu konusunda davacı yanın temerrüde düşürülmediği, bu nedenle davacının ödenen iş bedelinin iadesinde haklı olduğu gerekçesiyle takibe konu 19.500,00TL' lik asıl alacak yönünden itirazın iptaline karar verilmesi isabetli olmuştur. Açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzeni gözetilerek yapılan istinaf incelemesi sonucunda, dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenler ve ileri sürülen istinaf sebeplerine göre, mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf başvurularının HMK'nın 353/1-b-1. bendi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 26/06/2018 tarih ve 2017/1164 Esas, 2018/781 Karar sayılı kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan REDDİNE, 2-Alınması gereken 1.332,00 TL nisbi istinaf karar harcından davalı tarafça peşin olarak yatırılan 333,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 999,00 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA, 3-Davalı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA, 4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA, Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda,HMK'nın 362/1-a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 12/10/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.