BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/917 Esas 2020/144 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/522 Esas
KARAR NO : 2020/171
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/05/2015
KARAR TARİHİ : 13/03/2020

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket ile davalı arasında 01.03.2014 tarihinde imzalanan franchısing sözleşmesi uyarınca yapılacak hizmetler karşılığı 6.000 TL bedelli 10 adet bononun keşide edilerek davalıya teslim edildiği, davalının edimlerinin hiç birini yerine getirmediği halde davalıya 08/09/10. Ay 2014 vadeli üç adet bononun ödendiğini, davalının beyanı ile senetlerin teslim edileceği ve sözleşmenin karşılıklı olarak ve sözlü fesih edileceği olduğu, 2014 yılında franchsing sözleşmesine konu ... isim sahibi olan dava dışı ... yetkililerinin davalı ile olan isim hakkı sözleşmesinin fesih edildiği ve davalının hiçbir yetkisinin bulunmadığını sözlü olarak müvekkiline bildirdikleri ve bu durum nedeniyle davalıya keşide edilen 31.05.2015 devamı 30.06/31.07./31.08/ 30.09/ 31.10/ 2015 vadeli 6.000 TL tutarlı bonoların davalının elinde olduğundan, davalı tarafından bu güne kadar senetler iade edilmediği gibi aralamalara cevap vermediğini ifade ederek, gösterilecek teminat karşılığında davaya konu bonolar üzerinde ödeme ve icra yasağı konulması yönünde İhtiyati tedbir kararı verilmesine, Davalı tarafa elden teslim edilen ve her biri 6.000,00 TL bedelli olan 31.05.2015, 30.06.2015, 31.07.2015, 31.08.2015, 30.09.2015 ve 31.10.2015 tarihli senetlerin bedelsiz kaldığının tespiti ile karşı tarafta kalınan miktar kadar borçlu olmadıklarının tespitine, her türlü yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı yana yüklenmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekilinin 13.07.2015 tarihli dilekçesinde özetle, davacı taraftan 01.03.2014 tarihli sözleşme gereğince 10 adet her biri 6.000 TL bedelli senetlerin alındığını, davacı tarafın basiretli tacir gibi edimlerin yerine getirilmediğini iddia ediyorsa sözleşmenin derhal fesih edilmesinin gerekli olduğunu, taraflar arasındaki sözleşme var iken, bu sözleşmenin sözlü olarak fesih edilemeyeceğini ve müvekkili tarafından sözleşmenin tüm edimlerinin yerine getirildiğini ifade ederek, davanın reddi ile her türlü yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı yana yüklenmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava; taraflar arasında yapılan francing sözleşmesi uyarınca davalıya verilen bir kısım senetlere ilişkin menfi tespit istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmişler, francing sözleşmesi, dekontlar, fesih belgeleri, keşif, tanık ve bilirkişi vs delile dayanmıştır.
Mahkememizce toplanan delillere, iddia ve savunmaya göre davacının, davalı borçludan alacaklı olup olmadığı hususunda bilirkişiden rapor alınmış 01.08.2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle: davacıya ait ticari defterlerde davalı ile olan cari münasebetinde davalıdan 4 adet fatura ile 59.830,56 TL tutarlı mal/hizmet bedeli satın almış olduğu ve bu bedeli davalıya nakit/kasadan peşin ödemiş olduğunun ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davacıya ait ticari defterlerde davalıya keşide ettiği 10 adet ve her biri 6.000 TL tutarlı bonoların kayıtlı olduğuna dair herhangi bir kayda rastlanmadığı, davalı şirket vekilinin beyan ettiği adreste davalı tarafa ait herhangi bir ilişkili kişi bulunmadığından davalı tarafın ticari defterlerinin incelenemediği/davalının defter ibraz etmediğinden davacıya kesilen fatura içeriklerinin ne olduğu konusunda inceleme yapılamadığı, davacının, davalıya verdiği dava konusu ve her biri 6.000 TL tutarındaki 7 adet senedin, davalının franchise sözleşmesinden doğan edimlerini hiç ifa etmemesi ve bu hususta kendisine terettüp eden ispat külfetini yerine getirmemesi nedeniyle, iadesini veya iptalini isteyebileceği, 03.12.2019 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle: davalının kök rapora itirazlarının raporda herhangi bir değişiklik gerektirmediği, oradaki tespit ve görüşlerin aynen muhafazası icap ettiği, davacının, davalıya verdiği dava konusu ve her biri 6.000 TL tutarındaki 7 adet senedin, davalının franchise sözleşmesinden doğan edimlerini hiç ifa etmemesi ve esasen bu edimleri yerine getirmesinin sözleşmenin kurulduğu anda imkânsız bulunması nedenleriyle iadesini veya iptalini isteyebileceği tespit ve rapor edilmiştir.
Dosyaya getirtilen yanlara ait tüm deliller, getirtilen icra dosyası, tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığı üzere; davalı ... şirketi ile dava dışı lisans veren şirket arasında 06.07.2012 tarihinde “Marka Lisansı” Sözleşmesi imzalandığı, yine sözleşme ekinde bulunan fesih protokolüne göre aynı gün bu sözleşme başka ayrı bir protokol ile fesih edildiği, davalı firmanın franchising veren ve davacının ise franchising alan olduğu, arada akdedilen 01.03.2014 tarihli yazılı sözleşmeden anlaşıldığı, davacı franchise alan davalıya her biri 6.000 TL bedelli 10 adet senet vermiş olup, bu husus davalının kabulünde olduğu, ancak davalı taraf franchise veren olarak franchise edimini hiç yerine getirmediği, herhangi bir mal temin etmediği, bir sözleşmeden doğan edimi yerine getirdiğini ileri süren taraf, bunu ispat külfeti altında olup, davalı taraf işbu ispat külfetini yerine getirmediği, bu durumda en geç davanın açıldığı tarihte davacı franchise alan franchise sözleşmesinden dönmüş sayılacağı, sözleşme gereğince verilen senetler karşılıksız ve sebepsiz hale geldiğinden davacıya iadesi veya iptali gerekeceği, davacı ödediğini ileri sürdüğü 3 adet senet için herhangi bir istirdat talebinde bulunmadığı, bu konunun dava dışı kaldığı, davalının defter inceleme günü ve saatinde defterlerini ibraz etmediği, davacıya ait ticari defterlerde davalı ile olan cari münasebetinde davalıdan 4 adet fatura ile 59.830,56 TL tutarlı mal/hizmet bedeli satın almış olduğu ve bu bedeli davalıya nakit/kasadan peşin ödemiş olduğunun ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davacının, davalıya verdiği dava konusu ve her biri 6.000 TL tutarındaki 7 adet senedin, davalının franchise sözleşmesinden doğan edimlerini hiç ifa etmemesi ve bu hususta kendisine terettüp eden ispat külfetini yerine getirmemesi nedeniyle, iadesini veya iptalini isteyebileceği hususunun tespit ve rapor edildiği, denetlemeye ve hükme dayanak etmeye elverişli bilirkişi raporuna göre davanın kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜNE,
2-Davacının dava konusu davalı tarafın elinde bulunan 31/05/2015 vade 6.000,00-TL bedelli, 30/06/2015 vade 6.000,00-TL bedelli, 31/07/2015 vade 6.000,00-TL bedelli, 31/08/2015 vade 6.000,00 TL bedelli, 30/09/2015 vade 6.000,00-TL bedelli, 31/10/2015 vade 6.000,00-TL bedelli 6 adet bonolar sebebiyle davacının davalıya BORÇLU OLUNMADIĞININ tespitine,
3-Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 2.459,16-TL harçtan peşin alınan 614,79-TL mahsubu ile bakiye 1.844,37-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
-Davacı tarafından dava açıldığı sırada yatırılan peşin harç 614,79 TL davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 27,70 TL başvurma harcı, 1.000,00-TL bilirkişi, 228,50-TL davetiye gideri ve posta masrafı olmak üzere toplam 1.256,20-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 5.400,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacının / davalının gider / delil avanslarından artan bakiyelerinin davacı / davalı / vekillerine iadesine
Dair taraf vekillerinin yokluğunda; tarafların gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/03/2020

Katip ...
e-imza

Hakim ...
e-imza