MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.07.2001 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.05.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ..., ... ve ... vekili ile ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilerek 107 ada 1 parsel sayılı taşınmaz lehine 719, 1694, 1712, 1701, 1703, 1705, 1740 ve 1741 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit irtifakı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ile ... ve ... vekilleri temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve mahkemece Dairemizin bozma ilamları doğrultusunda hüküm kurulmuş olmasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davalıların diğer temyiz itirazlarına gelince;
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. ... bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olaya gelince; mahkemece 17.04.2002 tarihinde yapılan keşif sonucu düzenlenen 07.06.2002 havale tarihli fen ve zirai bilirkişi raporları esas alınarak geçit bedeline hükmedilmiş ise de 24.02.2011 tarihli keşif sonucu alınan 31.05.2011 tarihli zirai bilirkişi raporunda taşınmazın değerinde önemli derecede artış olduğu belirlenmiştir.
Bu durumda mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporlarında tespit edilen geçit bedellerinin ekonomik olarak yetersiz kaldığı anlaşıldığından önceki bozma ilamlarında da belirtildiği üzere yeniden belirlenen geçit irtifak bedelleri gözetilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatıranlara iadesine, 18.04.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.