17. Hukuk Dairesi 2013/20179 E. , 2015/5935 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ..yönünden feragat nedeniyle reddine, davalılar . ... yönünden reddine, davalılar Mahir, ... ve ... yönünden kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili idaresindeki aracın, davalılar murisi ..sürücüsü olup diğer davalıya trafik sigortalı olan aracın çarpması neticesinde hasar gördüğünü, ölümlü ve maddi hasarlı bu kaza nedeniyle .. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2009/148 Esas sayılı dosyasıyla dava açıldığını ve müvekkilinin beraatine karar verildiğini, ceza dosyası kapsamına göre kazada karşı araç sürücüsü müteveffa .."nın tam kusurlu, müvekkilinin ise kusursuz olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kaza sonucu pert olan aracın hasar bedeli olarak 8.000,00 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 24/05/2013 tarihli ıslah dilekçesiyle tazminat talebini bilirkişi raporu doğrultusunda 15.750,00 TL"ye yükselttiklerini bildirmiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili, müvekkili şirketin poliçe limitiyle sınırlı olarak sigortalısının kusuru oranında ve gerçek zarar nispetinde sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalılar .. ve ..., kaza sonucu ölen babalar.."nın terekesinin borca batık olduğunu, bu hususun ..i Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 04/11/2009 tarihli 2009/244 Esas 2009/313 Karar sayılı kararıyla kesinleştiğini, ölen babalarının mirasını hükmen reddetmiş olduklarından husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Davalı Hülya Kaya adına çıkarılan tebligatın, dava tarihinden önce vefat ettiğinden, bila tebliğ iade olunduğu; davalı çocuk ... adına çıkarılan davetiyenin ise 14/12/2012 tarihinde bizzat kendisine tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, daval.. yönünden davanın feragat nedeniyle reddine; davalılar. ve ... yönünden davanın reddine; davalılar.., ... ve ... yönünden davanın kabulü ile 8.000,00 TL"nin davalılar .. ve ... yönünden olay tarihinden, davalı sigorta şirketi yönünden dava tarihinden; 7.750,00 TL"nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan araç hasar bedeli istemine ilişkindir.
T.C. Anayasası"nın 36/1 maddesinde "Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir" hükmü düzenlenmiştir. Yine HUMK"nun 73. maddesi (HMK"nın 27. maddesi) uyarınca "kanunun gösterdiği istisnalar haricinde hakim, her iki tarafı istima veyahut iddia ve müdafaalarını beyan etmeleri için kanuni şekillere tevfikan davet etmedikçe hükmünü veremez". Bir davanın görülmesi için taraf teşkilinin sağlanması esas olup hakimin bu hususu re"sen gözetmesi gerekir. Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırabilmesi, öncelikle tarafların yargılama gününden haberdar edilmesi ile mümkündür. Kişinin hangi yargı merciinde duruşmasının bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilmesi, usulüne uygun olarak tebligat yapılması ile sağlanabilir.
Somut olayda, davalı Yusuf Deniz Kaya"nın 18/11/2004 doğumlu olup dava ve hüküm tarihi itibariyle reşit olmadığı ve yaşının küçüklüğü nedeniyle dava ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Dava, dava ehliyeti olmayan kişiye karşı açılmış; dava dilekçesinde, kanuni temsilcisinin isim ve .
adresi gösterilmemiştir. Dava ehliyeti dava şartlarından olduğundan tarafların dava ehliyetine sahip olup olmadıkları mahkeme tarafından resen gözetilmek zorundadır. Dava yalnız dava ehliyeti olmayan kişiye karşı açılır ve dava dilekçesinde kanuni temsilcinin isim ve adresi bulunmaz ise, dava bu nedenle reddedilmez. Davalının kanuni temsilcisine tebligat yapılarak davaya ona karşı devam edilir. Mahkemece, davalı çocuk Yusuf Deniz Kaya"nın kanuni temsilcileri araştırılıp saptandıktan sonra kanuni temsilciye tebligat yapılarak davaya onlara karşı devam edileceği gözetilmeden dava ehliyeti bulunmayan küçük hakkında yargılamaya devam edilerek yazılı biçimde hüküm kurulmuş olması bozmayı gerektirmiştir.
2-Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Dosya içeriğinden davalı ..."nın müteveffa sürücü .."nın oğlu olup murisinin terekesinin borca batık olması sebebiyle diğer davalı mirasçılar,,birlikte mirasın hükmen reddi talebiyle dava açtıkları, ..sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2009/244 Esas 2009/313 Karar sayılı ilamıyla davanın kabulü ile mirasın hükmen reddedilmiş sayılmasına karar verildiği; eldeki davada ise mahkemece, belirtilen karar nedeniyle davanın, davalılar ..a yönünden reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davalı ... da cevap dilekçesiyle mirası, murisin borca batık olduğunun tespit edildiğini belirterek reddettiğini ileri sürmüştür. Türk Medeni Kanunu"nun 605.maddesinin 2.fıkrası hükmü uyarınca: "Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır." Hükmi ret olarak nitelendirilen bu durumun tespiti dava yolu ile ileri sürülebileceği gibi açılmış bir davada def"i yoluyla da savunulabilir. Eldeki davada da bu husus def"i suretiyle ileri sürülmüştür. Şu durumda davalı ... yönünden de mirasın hükmen reddi koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."ya geri verilmesine 14/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.