MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı ... Tekstil İthalat ve İhracat Ltd. Şti. vekili Avukat ... tarafından, davalılar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve ... aleyhine 22/03/2013 gününde verilen dilekçe ile haksız el koyma nedeniyle maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 25/12/2019 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının ve davalı ... Bakanlığının (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı) tüm, davalı ... Hazinesinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davalı ... Hazinesinin diğer temyiz itirazlarına gelince;Dava, haksız el koyma nedenine dayalı maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.Davacı vekili; mülga Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun kapsamında yürütülmekte olan bir soruşturma nedeniyle davacının deposunda bulunan 720 top kravat kumaşına 17/04/2003 tarihinde el konulduğunu, şirket yetkilisi ... hakkında 1918 sayılı Kanun"a muhalefet suçundan cezalandırılması istemiyle ...2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/274 esas sayılı dosyasında açılan kamu davasında, şirket yetkilisi hakkında kaçakçılık suçundan beraat ve Gümrük Müdürlüğünde bulunan kumaşların karar kesinleştiğinde iadesine karar verildiğini, mahkeme kararının 21/02/2012 tarihinde kesinleştiğini, ceza yargılaması sırasında kumaşların idare tarafından satıldığını ve 08/03/2013 tarihinde satış bedeli iadesi açıklamasıyla hesaplarına 32.544,52 TL ödeme yapıldığını, bu ücretin gerçek zararı karşılamadığını belirterek oluşan zararın davalıdan tahsili isteminde bulunmuştur.
Davalı ... vekili; davanın zamanaşımı, husumet ve esastan reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk karar, Dairemizin 04/06/2018 tarihli ve 2016/3120 esas, 2018/4677 karar sayılı ilamıyla usulden bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak esastan yapılan inceleme sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacı şirkete ait 720 top kravat kumaşına kaçak olduğu iddiasıyla el konulduğu, açılan kamu davası sonucunda ...2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/274 esas ve 2007/230 karar sayılı ilamıyla sanıklara yükletilen gümrük kaçakçılığı suçunun yasal unsurlarının oluşmadığı, sahtecilik suçu ile ilgili olarak ... 3.Ağır Ceza Mahkemesinin 2003/60 esas sayılı dava dosyasının devam ettiği gerekçesiyle kaçakçılık suçundan beraat kararı verildiği ve Yargıtay 7.Ceza Dairesinin 21/02/2012 tarihli ve 2012/2631 sayılı ilamıyla kamu davasının zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılmasına ve el konulan eşyaların iadesine karar verildiği anlaşılmıştır. ... 3.Ağır Ceza Mahkemesinin 2003/60 esas ve 2009/290 karar sayılı dosyasında ise şirket yetkilisi sanıkların sahte gümrük beyannameleri kullanılması nedeniyle cezalandırılmasına karar verildiği ve hükmün Yargıtay 11.Ceza Dairesince onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır. Hakkaniyet, Borçlar Kanunu’nun 43. (TBK.51) maddesinde düenlenmiş, bazı şartların ve çözümlerin önceden saptanmasının doğuracağı düşünülen sakıncaları ortadan kaldırmak için hukuk kurallarının esnek veya eksik bırakıldığı hâllerde etkisini gösteren ve belli somut olayların özelliklerine uygun karar verilmesini emreden kurallar bütünü olarak tanımlanmaktadır. Buna göre hâkimin, tazminatı belirlerken durumun gereğini ve belirtilen maddede örnek olarak sayılan özel indirim sebeplerini göz önünde tutması gerekmektedir. Şu hâlde; olayın oluş şekli, özellikle şirket yetkilileri hakkında sahtecilik suçu ile ilgili yargılamaya yollama yapılarak Kaçakçılık suçundan beraat kararı verilmesine rağmen kamu davasının zamanaşımı nedeniyle düşmesine karar verilmiş olması, bunun yanında söz konusu şirket yetkililerinin sahte gümrük beyannameleri kullandıklarından bahisle mahkûm oldukları, dolayısıyla el koyma kararının temelde tamamen haksız sayılamayacağı gözetilerek tahsiline karar verilen zarar miktarından BK’nın 43. maddesi (TBK.51) gereği daha üst düzeyde hakkaniyet indirimi yapılmalıdır. Bu hususun gözetilmemiş olması doğru değildir, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalı ... yararına BOZULMASINA, davacı ... davalı ... Bakanlığının (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı) tüm, davalı ... Hazinesinin diğer temyiz itirazlarının ilk bentte gösterilen nedenlerle reddine 23/11/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.