17. Hukuk Dairesi 2015/5422 E. , 2015/6010 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı-k.davacı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl davada davacı vekili, davalının işleteni olduğu aracın müvekkiline ait araca çarparak müvekkilinin aracında 11.876,00 TL"lık hasara sebebiyet verdiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 3.000,00 TL maddi tazminatın 02.10.2010 kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı karşı davacı ... vekili, asıl davanın reddine karar verilmesini istemiş, karşı davada ise asıl davaya konu trafik kazasında müvekkilinin bir gözünü kaybettiğini ileri sürerek, 3.000,00 TL işgücü kaybından kaynaklanan maddi tazminat ile 1.000,00 TL tedavi giderleri, seyahat ve barınma giderlerinden oluşan tazminatın kaza tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini, ayrıca 10.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre asıl davanın kısmen kabulü ile 9.000,00 TL maddi tazminatın, kaza tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı karşı davacı ..."dan tahsiline, karşı dava yönünden, davanın kısmen kabulü ile davalı karşı davacı ..."ın maddi tazminat talebinin feragat nedeniyle reddine, manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminatın, kaza tarihinden hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı ..."den tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı karşı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Asıl ve karşılık dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilşkindir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı-karşı davacı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-2918 sayılı KTK.nun hükümlerine göre, trafik kaydı "işletenin" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda, kazaya karışan ve davalı ... sevk ve idaresindeki 46 E 0487 plakalı araç davacı- karşı davalı ... adına kayıtlıdır. 2918 sayılı Yasanın 3.maddesi gereğince trafik kaydı, işletenliğe yasal karine teşkil etmekte olup, yasanın 85.maddesi gereğince de işleten, motorlu aracın neden olduğu zararlardan hukuken sorumludur. Davalı-karşı davacı ..."ın açtığı davada davalı ... da 2918 sayılı Yasanın 85.maddesi gereğince işleten olarak sorumlu olduğundan, aleyhindeki karşı davanın ... yönünden reddi doğru değildir.
3-Asıl davada davacı lehine 9.000 TL maddi tazminata hükmedilmiş ise de, belirlenen araçtaki hasar miktarından davacı araç sürücüsü ..."in müterafik kusuru olan %25 oranında indirim yapılmaması da doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
4-Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı
ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K.nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davalı-karşı davacı ... için takdir olunan manevi tazminatın az olduğu görülmüş, olayın oluş şekli ve maluliyet oranına göre hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
5-Karşı davacı ... tarafından açılan maddi tazminat davasında karşı davacının zararı 77.348,00 TL olarak hesaplanmış ve bu miktar karşı daval.. tarafından kendisine ödenerek 15.1.2013 günlü ibraname-makbuz-feragatname alınmıştır.
Mahkemece, 15.1.2013 günlü belgeye istinaden karşı davacı ..."ın maddi tazminat davasının feragat nedeniyle reddine, karşı davalılar lehine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmiştir.
Oysa, 15.1.2013 günlü belge özü itibariyle borcun tamamen ödenmiş olması nedeniyle ibraname niteliğinde olup hakkın özünden feragat niteliğinde değildir.
Bu halde karşı davacı ... tarafından açılan maddi tazminat davasında, borcun ödenmesi nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına ve karşı davalılar lehine vekalet ücreti ve yargılama ücreti tayinine mahal bulunmadığına karar verilmesi gerekirken karşı davalı ..."ın açtığı maddi tazminat davasında yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli bulunmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaramı bentte açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2), (3), (4) ve (5) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı- karşı davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı- karşı davacı ... yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı-k.davacı ..."a geri verilmesine 16.4.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.