
Esas No: 2015/4838
Karar No: 2015/9199
Karar Tarihi: 11.05.2015
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2015/4838 Esas 2015/9199 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi .... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı şirket işyerinde hamal olarak, 6.11.2006-1.1.2012 tarihleri arası ve 2013 yılından 125 gün çalıştığının tespitini istemiş, Mahkemece, tanık anlatımlarına dayanılarak, hizmet tespiti istemi aynen hüküm altına alınmıştır.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Yasa"nın 79. ve 5510 sayılı Yasanın 86. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece verilen hüküm, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; işyeri kapsam ve mahiyeti araştırılarak, işyerinin cam ve porselen işyeri olduğu bu işyerinde malzemelerin indirilmesi ve yüklenmesi işlemlerinin nasıl ve ne sıklıkta yapıldığı, bu indirme ve yükleme sırasında, taşıma işinde sürekli davacının çalışıp çalışmadığı, davalı işyerindeki mevcut sevk ve irsaliyelerde davacının imzasının bulup bulunmadığı araştırılmalı, piyasa hamallığı ve günü birlik iş yaparak geçimini sağlayıp sağlamadığı, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışıp çalışmadığının tespiti için bu yönde piyasa hamallarının bağlı bulunduğu Serbest Hamallar Odası veya Yük Taşıyıcıları Odası vs. gibi bir oda veya dernek varsa davacının kaydı olup olmadığı sorulmalı, davacının bu döneme ilişkin olarak vergi ve oda kaydının bulunup bulunmadığı araştırılmalı, bilahare tarafları
bilir, tarafsız başkaca kamu tanıkları tespit edilip, taraflar arasında hizmet akdinin unsurlarının mevcut olup olmadığı tespit edilmek suretiyle, davacının serbest piyasa hamalı şeklinde çalışıp çalışmadığı araştırılmalı; çalışmanın varlığı, süresi ve sürekliliği ile çalışmanın varlığı halinde kısmi ya da tam gün olup olmadığı da belirlenip tartışılarak, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalı ..."a iadesine, 11.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.