MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı

... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair İzmir 8. Aile Mahkemesinden verilen 03.12.2009 gün ve 240/1021 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

KARAR

Davacı ... vekili, evlilik birliği içinde edinilen ... 3234 parsel yazlık, Köyceğiz - Ortaca 711 parsel tarla, Çatalca İnceğiz köyünde 1172 parsel sayılı tarla, Milas Kıyıkışlacık köyü SS.Doğan Güneşkent Kooperatifinde hissenin davalı adına tescil edildiğini, taşınmazların alımına vekil edeninin katkıda bulunduğunu açıklayarak, tespit edilecek katkı payı alacağının- fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak şimdilik 20.000 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini, yargılama aşamasında 1.12.2009 tarihli harçlı ıslah dilekçesiyle 227.683,20 TL’nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan alınarak vekil edenine ödenmesini istemiştir.
Davalı ... Yaman vekili, vekil edeninin 1969 yılından itibaren yurtdışında kayıtlı ve kayıtsız işlerde çalıştığını, tarafların uzun yıllardır yurtdışında yaşamaları nedeniyle kültürel anlamda yabancılaştıklarını, birikimlerini ayrı ayrı değerlendirdiklerini, uyuşmazlık konusu taşınmazların vekil edeninin ailesinin katkısıyla edinildiğini, kişisel malı olup, davacının katkısı bulunmadığını açıklayarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine; uyuşmazlık konusu ...’deki taşınmaz için 90.000 TL, Köyceğiz’deki taşınmaz için 24.000 TL olmak üzere toplam 114.000 TL alacağın kademeli olarak dava ve ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine; Çatalca İnceğiz köyündeki tarla ve Milas Kıyıkışlacık köyündeki kooperatif hissesine ilişkin davanın kanıtlanamadığından reddine; İstanbul Kağıthane’deki taşınmaza ilişkin usule uygun açılmış dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına hükmolunması üzerine; hükmün, gerek kabule gerekse redde ilişkin bölümleri davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı Türk asıllı Yunan vatandaşı olduğu bildirilen İbrahim ile davalı Türk vatandaşı Safiye 19.11.1971 tarihinde evlenmiş, taraflar bilahare Alman vatandaşlığını kazanarak, 31.5.2004 tarihinde Stutgart-Bad Canstatt Yerel Aile Mahkemesine açılan boşanma davasının kabulü ve 14.1.2005 tarihinde kesinleşmesiyle evlilik birliği son bulmuştur. Belirtilen hüküm İzmir 4. Aile Mahkemesinin 3.2.2009 tarihinde kesinleşen 2008/167 Esas ve 815 Karar sayılı hükmü ile tanınmıştır.
Başka mal rejimi seçildiği ileri sürülmediğine göre, eşler arasında 1.1.2002 tarihine kadar 743 sayılı MK.nun 170. maddesi uyarınca “mal ayrılığı”, bu tarihten mal rejiminin sona erdiği boşanma davasının açıldığı 31.5.2004 tarihine kadar ise 4721 sayılı TMK.nun 202. maddesi hükmü uyarınca yasal “edinilmiş mallara katılma” rejimi geçerlidir. Eşler arasındaki mal rejimi TMK.nun 225/2.maddesi uyarınca boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle sona ermiştir.
Dava konusu ...’de 3234 parselde ½ arsa paylı yazlık 24.8.1993 tarihinde satın alma suretiyle; Köyceğiz/Ortaca’da 3000/10009 paylı tarla 2.8.2002 tarihinde satış ve tevhiden; Çatalca/İnceğiz köyünde 1172 parsel satın alma suretiyle 25.7.2001 tarihinde davalı eş adına kayıtlıdır. Milas/Kıyıkışlacık köyündeki kooperatife üyelik tarihini ve ödemeleri içerir kayıt ve belgeler dosya arasında bulunmamaktadır.
Davacı taraf, yukarıda parsel numaraları yazılı taşınmazların evlilik birliği içinde edinildiğini ve katkıda bulunulduğunu açıklayarak, alacak isteğinde bulunmuş; yargılama aşamasında dava dilekçesinde belirtilenler dışında İstanbul Kağıthane’de 7658 ada 1 parselde davalı adına kayıtlı bulunan dükkan olduğunu bildirerek, bu taşınmaz bakımından da katkı payı alacağına hükmolunmasını talep etmiştir. İstanbul Kağıthane’de bulunan taşınmaza ilişkin usule uygun açılmış dava ve istek bulunmadığına göre bu taşınmaz bakımından yazılı şekilde hüküm kurulmuş olmasında isabetsizlik bulunmamıştır.
Dava konusu Çatalca/İnceğiz köyünde kain 1172 parsel sayılı taşınmazın ise; babası tarafından davalıya hibe edildiği taraf tanıkları tarafından bildirildiğine ve TMK.nun 220/2. maddesi hükmü karşılıksız kazanma yoluyla elde edilen değerlerin kişisel mal grubuna dahil olduğunu açıkladığına göre bu parsel bakımından davanın reddine karar verilmiş olmasında usul ve yasaya aykırı yön bulunmamaktadır. Davacı vekilinin İstanbul/Kağıthane"de bulunan dükkan ve Çatalca/İnceğiz köyü 1172 parsel bakımından temyiz itirazlarının reddi ile bunlara ilişkin hüküm bölümünün ONANMASINA,
Davacı vekilinin dava konusu diğer taşınmazlar bakımından temyiz itirazlarına gelince; Uyuşmazlığa konu ...’de bulunan 3234 parselde ½ arsa paylı yazlık eşler arasında 743 sayılı MK.nun 170. maddesi hükmü uyarınca mal ayrılığı rejiminin geçerli bulunduğu dönemde edinildiğinden buna ilişkin talebin Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekir. Buna göre, eşlerin birbirlerinin mal varlıklarının edinilmesine katkılarının kanıtlanması durumunda, katkı oranında alacak hakkı doğar. Dosya arasında bulunan çalışma ve gelir belgeleri incelendiğinde; 2003 yılında emekli olan davacının 1961 yılından bu yana yurtdışında muhtelif firmalarda tercüman olarak çalıştığı, davalının ise 1969 yılından 1979’a kadar kesintisiz fabrikada işçi olarak çalışırken bu tarihten sonra dönem dönem çalışmaları kayıt altına alınarak 1997 yılından itibaren tekrar düzenli çalıştığı bildirilmiştir. Davacı tarafın, yargılama aşamasında dava konusu taşınmazların bulunduğu yerlerin farklı farklı olması ve yapılacak usuli işlemler nedeniyle dava sürecinin uzamaması düşüncesiyle 22.3.2007 tarihli dilekçe ile davalı tarafa uzlaşma teklifinde bulunduğu, buna göre dilekçe içeriğinde yazılı niza konusu taşınmazların önerilen değerleri kabul edildiği takdirde, vekil edeninin de kazancı daha fazla olması nedeniyle yapılacak bilirkişi incelemesinde katkı oranı muhtemelen daha fazla belirleneceği halde, katkı oranını % 60 olarak kabul etmeye hazır bulunduklarının bildirildiği; teklifin kabul edilmemesi halinde ise dava konusu taşınmazların değerlerinin, katkı oranı ve alacağının bilirkişi incelemesi vasıtasıyla belirlenmesini talep ettikleri görülmüştür. Tarafların belirtilen dilekçe üzerinde mutabık kalmamaları nedeniyle, yargılamaya devamla dava konusu taşınmazların mahallinde keşiflerle değerleri tespit edilmiş ve dosya hukukçu bilirkişiye tevdi edilmiştir. 743 sayılı MK.nun yürürlükte bulunduğu, 1.1.2002 tarihinden önce eşler arasında yasal mal ayrılığının geçerli olduğu dönemde, karı ve kocanın diğerinden katkı payı karşılığında tazminat isteyebilmesi için mutlaka parasal veya parayla ölçülebilen maddi bir değer koymak suretiyle katkısının bulunması gerekir. Somut olayda her iki taraf çalıştığına göre evlilik birliği içinde çalışma karşılığı edinilen mallara katkıda bulunduklarının kabulü gerekir. Hukuk Fakültesinden tespit edilen bilirkişi 10.6.2009 tarihli raporunda, dava konusu ...’deki taşınmazın edinimine davalının katkısı bulunmadığını açıklayarak, taşınmazın dava tarihi itibariyle belirlenen değerinin katkı payı alacağı olarak
tespit edildiğini bildirmiş, mahkemece davacı tarafın talebinin % 60 katkı oranına yönelik olduğundan bahisle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Davacı tarafın yukarıda açıklanan şarta bağlı uzlaşma teklifi davalı tarafça kabul edilmediğine göre, davacının teklif ettiği katkı oranıyla bağlı bulunduğunun kabulü mümkün bulunmadığından, ...’de bulunan taşınmaz yönünden gerek mahkemenin gerekse dönemsel geliri esas alarak tespit edilen katkı oranı yönünden bilirkişinin gerekçesi yerinde bulunmamaktadır. Mahkemece yapılacak iş, tarafların gelir bilgilerinin evlenme tarihlerinden başlayarak dava konusu taşınmazın edinildiği tarihi de kapsar şekilde nazara alınması ve bundan sonra gerektiği takdirde dosyanın bilirkişiye tevdii ile kocanın 743 sayılı MK.nun 152. maddesi hükmü uyarınca aileyi geçindirme yükümlülüğünün ve tarafların sosyal konumları gereği kişisel giderlerinin gözönünde bulundurularak dava konusu ...’deki taşınmazın edinme tarihi itibarıyla eşlerin her birinin yapabilecekleri tasarruf miktarının belirlenerek katkı oranlarının tespit edilmesi ve niza konusu taşınmazın dava tarihi itibariyle belirlenen değeriyle çarpılarak ve temyiz edenin sıfatına göre kazanılmış hakları korunmak suretiyle katkı payı alacağı miktarının saptanmasıdır.
Davacı vekilinin Köyceğiz/Ortaca’da bulunan 711 parsele ilişkin temyiz itirazlarına gelince; nizalı taşınmazın 3000/10009 payı satış ve tevhit suretiyle davalı adına 2.8.2002 tarihinde tescil edilmiştir. Mahkemece, buna ilişkin talep davacı tarafın davalı tarafca kabul edilmeyen 22.3.2007 tarihli önerisinde bildirilen değer ve % 60 katkı oranı karşılığı hüküm altına alınarak kabul edilmiştir. Dosyada mevcut tapu kaydına göre nizalı parselin satış ve tevhit suretiyle 2.8.2002 tarihinde davalı adına kaydedildiği anlaşılmaktadır. Ancak tevhit edilen payın edinildiği tarih belirlenememektedir. Mahkemece, öncelikle 711 parselin davalı adına kayıtlı paylarının edinim tarihlerinin belirlenerek, tevhit edilen payın edinildiği dönemin tespiti, belirlenen payın hangi mal rejimi dönemine ilişkin olduğunun değerlendirilerek, bu pay yönünden ait olduğu döneme ilişkin inceleme yapılması gerekir. Ayrıca davalı adına 2.8.2002 tarihinde satış suretiyle edinilen pay miktarının edinim tarihi itibariyle 4721 sayılı TMK.nun yürürlükte bulunduğu dönem olduğu da göz önüne alınarak davacının bu parselin 2.8.2002 tarihinde alınan payına yönelik isteğinin katılma alacağına ilişkin bulunduğunun da nazara alınması, TMK.nun 232 ve 236.maddeleri uyarınca katılma alacağının hesaplanması gerekir. 711 parselin bir kısım payının edinim tarihi belirlenmeden ve son kayıt tarihine göre de bir kısım payın 1.1.2002 tarihinden sonra edinildiği, dolayısıyla bu tarihte edinilen payın edinilmiş mallara katılma rejimine tabi bulunduğu gözden kaçırılarak, hatalı niteleme ve değerlendirme ile karar verilmiş olması doğru değildir.
Dava konusu Milas Kıyıkışlacık köyünde davalı adına kayıtlı bulunduğu bildirilen kooperatif hissesine yönelik yapılan araştırma ve inceleme ise hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu kooperatife üyelik tarihi ve yapılan ödemelere ilişkin kayıt ve belgelerin getirtilmesi, bundan sonra edinim tarihi ve ödemelerin tamamlandığı tarih itibariyle tabi olduğu mal rejimi döneminin tespiti ve buna göre inceleme yapılması gerekir. Eksik inceleme ile karar verilmiş olması doğru değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasa hükümlerine uygun bulunmayan dava konusu ... 3234 parsel, Köyceğiz/Ortaca 711 parsel ve Milas/Kıyıkışlacık köyünde kooperatif hissesine ilişkin hüküm bölümlerinin HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 18,40 TL onama harcının peşin harçtan mahsubu ile artan 1520,60 TL’nın istek halinde temyiz edene iadesine 17.2.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.