MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil


Bekir Eraslan ile Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair Reşadiye Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen 26.05.2010 gün ve 278/181 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı Hazine temsilcisi tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR

Davacı ... vekili, dava konusu 114 ada 352 parsel sayılı taşınmazın Ceddinden intikal ettiğini, eklemeli 20 yılı aşkın süreden beri zilyetliğinde bulunduğunu ileri sürerek tapu kaydının iptaliyle davacı adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Hazine temsilcisi, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne dava konusu 114 ada 352 parselin tapu kaydının iptaliyle davacı adına tapuya tesciline karar verilmesi üzerine; hüküm davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Toplanan deliller tüm dosya kapsamından; davacı vekili, kazanmaya yeterli eklemeli zilyetliğe dayanarak taşınmazın tamamının tapu kaydının iptaliyle vekil edeni adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Keşif yerinde dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklar; taşınmazın babası..’dan davacıya kaldığını doğrulamakla birlikte intikal şekli hakkında bir açıklama yapmadıkları gibi bu husus mahkeme hakimi tarafından da sorulup belirlenmemiştir. Dosya arasında bulunan nüfus aile kayıt tablosuna göre 24.9.1995 tarihinde ölen ...’ın davacıdan başka davada taraf sıfatını almamış mirasçıları bulunmaktadır. Eldeki dava, mirasçılık sıfatı olmayan üçüncü kişiye karşı açılmıştır.
HUMK.nun 76.maddesi hükmüne göre, davanın esası olan maddi olayların ileri sürülmesi taraflara, bunların nitelendirilmesi ve uygulanacak kanun maddesini belirlemek hakime aittir. İddianın ileri sürülüş şekline göre; davacı dava konusu taşınmazların tereke malı olmaktan çıktığını, mülkiyetinin kendisine geçtiğini ileri sürerek tamamının adına tescili isteğinde bulunmuştur. Davanın tereke adına açılmadığında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bu açıklamalara göre; uyuşmazlık konusu taşınmazın ...’dan davacıya devir şekli(taksim, bağış, satış v.s.) üzerinde durulması dava şartı bakımından önemlidir. Dava şartı, kamu düzeni ile ilgili olduğundan davacı tarafca ileri sürülmese dahi taşınmazın davacıya geçiş şekli mahkemece kendiliğinden araştırılıp belirlenmelidir. Kaldı ki; HUMK.nun 213/1, 230. maddelerine göre davanın her aşamasında tahkikat hakimi iki tarafı veya vekillerini çağırarak davanın maddi olguları hakkında beyanlarını dinleyebilir. Davanın doğru biçimde sonuçlandırılması için davanın ne olduğunun anlaşılması gerekir. Davanın niteliği anlaşılamadan hangi kanuni düzenlemeye göre sonuçlandırılacağı noktasına ulaşılamaz.
Mahkemece; anılan usul hükümleri uyarınca tereke adına dava açmayan ve taşınmazın tamamının ...’dan kaldığını ileri süren davacı vekilinden bu devir hakkında açıklama istemesi, taksim, bağış, satış vs. gibi nedenlerden birine dayanması durumunda, bu hususu kanıtlaması için davacı tarafa süre ve imkan verilmesi, bundan sonra iddianın ileri sürülüş şekline göre öncelikle dava şartı üzerinde durulması, çekişme konusu taşınmazın halen el birliği mülkiyetinde olduğunun anlaşılması durumunda, tereke adına dava açılmadığından, davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi, aksi durumda ise dosya içeriğine, toplanacak delillere göre uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, bu usulü eksiklik yerine getirilmeden yazılı gerekçelerle uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi doğru olmamıştır.
Tüm bu açıklamalar nedeniyle davalı Hazine temsilcisinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle usul ve kanuna aykırı görülen hükmün HUMK’nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA, 10.5.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.