MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -

Davacı MSB adına Hazine vekili, davalı şirketin kaza tarihinde kiracı olarak işlettiği otobüsün ihale işini aldığı 7.Anajetüstü Komutanlığı personelini taşıma işi uyarınca askeri personeli taşırken, dava dışı sürücü ... idaresindeki aracın direksiyon hakimiyetini kaybederek bir binaya çarpması sonucunda meydana gelen kazada araçta “araç muhafızı” olarak bulunan piyade er ..."in vefat ettiğini, ölen askerin mirasçıları tarafından müvekkil Milli Savunma bakanlığı(MSB) aleyhine açılan ... 2. Asliye Hukuk Mahkmesinin 2011/320 esas sayılı dosyasında verilen 2012/667 sayılı karar ile müvekkil idare aleyhine 51.000,00 TL manevi tazminata hükmedildiğini ve akabinde müvekkil idare aleyhine ... 8. ... Müdürlüğünün 2013/3322 sayılı dosyasında ilamlı ... takibi yapıldığını, 02.05.2013 tarihinde müvekkil idare tarafından ... doyasına 68.275,27 TL ödemede bulunulduğunu, davalı şirket ile müvekil idare arasında imzalanan taşıma sözleşmesine göre, yüklenici firmanın zarardan sorumlu olduğunu, diğer davalı ... şirketininde kaza yapan aracın zorunlu mali mesuliyet ... poliçesi olarak sorumlu olduğunu belirterek, ödenen 68.275,27 TL"nın ödeme tarihi olan 02.05.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte rücuen davalılaradan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... adına ... vekili kazayı yapan ve %100 kusurlu olan sürücünün müvekilinin aracı kiraladığı dava dışı ...Seyahat Tic. Ltd. Şti"nin elemanı olduğunu, kendi sorumluklarının bulunmadığını, ... 2. Asliye Hukuk Mahkmesinde görülen 2011/320 esas sayılı davada müvekkili taraf olmadığından o davada kendilerini savunamadıklarını, dava dışı kiralayan ... Tic. Ltd. Şti. ile aralarında yaptıkları 28.06.2010 tarihli taşıt kira sözleşmesine göre aracın kaza yapması halinde her türlü maddi ve manevi tazminatın araç sahibine ait olacağının kararlaştırıldığı için de sorumluklarının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı .... davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davacı idare tarafından ödenen bedelin manevi tazminata ilşkin olduğu, davalı ... şirketinin manevi tazminat sorumluluğunun bulunmadığı, diğer davalı ... şirketi yönünden ise davacı kurum ile imzaladığı taşıma sözleşmesinin 54.8.2 maddesinde ” Servis aracındaki teknik kusurdan yada sürücü hatasından kaynaklanan trafik kazası nedeniyle yaralanan yada ölen personelin maddi ve manevi tazminat açma hakkı saklıdır, muhatap olarak yüklenici hakkında idari ve hukuki işlem başlatılacaktır” ibaresinin yer aldığı, bu ibarenin davalı taşıma şirketinin ödenen tazminatlardan sorumlu olduğu hususunun çıkarılmayacağı, taşıma sözleşmesinde rücuen tazminat hususunu düzenleyen açık bir hüküm bulunmadığından davalı taşıma şirketinin sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Milli Savunma Bakanlığı adına Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan rücuen tazminat istemine ilişkindir.
1- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar” başlıklı 92. maddesinde:
“Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadırlar.
a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d) Bu Kanunun 105"inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.”
hükmü ile, zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı düzenleme altına alınmış; burada örnekseme yoluna gidilmeyip; tek tek ve tahdidi olarak sorumlu olunmayan haller sıralanmıştır.
Dosya kapsamına göre, davacı Milli Savunma Bakanlığı aleyhine kazada ölen asker Sinan Akdeniz"in mirasçıları tarafından açılan davada ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/320 esas, 2012/667 sayılı kararı ile 51.000,00 TL manevi tazminatın davalı Milli Savunma Bakanlığı"ndan tahsiline karar verilidğ, akabinde MSB aleyhine ... 8. ... Müdürlüğünün 2013/3322 sayılı dosyasında ilamlı ... takibi yapıldığı, 02.05.2013 tarihinde ... doyasına faziyle birlikte toplam 68.275,27 TL ödemede bulunulduğu anlaşılmaktadır.Bu halde, davacı MSB tarafından ödenen bu tazminat manevi tazminata ilişkin olup, iş bu eldeki davada davalı zorunlu mali mesuliyet ... şirketi ... ... AŞ, 2918 sayılı ... 92. maddesinin f fıkrasına göre manevi tazminattan sorumlu olmadığından, davacı vekilin davalı ... şirketi yönünden temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85/1. maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı yasanın 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur” hükümlerine yer verilmiştir.
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları, korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğunun bir kusur sorumluluğu olmayıp, sebep sorumluluğu olduğu; böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu, öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (EREN Fikret, Borçlar Hukuku, 9. B, s. 631 vd.; KILIÇOĞLU ..., Borçlar Hukuku, 10. B., s. 264 vd.).
Her ne kadar Mahkemece, ihale şartnamesinin 54.8.2 maddesindeki “Servis aracındaki teknik kusurdan yada sürücü hatasından kaynaklanan trafik kazası nedeniyle yaralanan yada ölen personelin maddi ve manevi tazminat açma hakkı saklıdır. Muhatap olarak yüklenici hakkında idari ve hukuki işlem başlatılacaktır” şeklindeki ibarenin davalı taşıma şirketinin ödenen tazminattan sorumlu olduğu anlamı çıkarılamayacağı gerekçesiyle davalı işleten ... yönünden de davanın reddine karar verilmiş ise de bu doğru görülmemiştir. Zira yukarıdaki açıklamalar ışığında işleten, kaza nedeniyle oluşan manevi zarardan 2918 sayılı ... 85. maddesine göre sorumlu olup, davacı idare ödediği manevi tazminatı işletene rücu edebilecektir. Bu nedenle, işleten davalı ... yönünden yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin davalı ... şirketi yönünden temyiz itirazlarının reddine, 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin davalı ... yönünden temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 09/06/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.