MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı

Davacı-karşı davalı ... ile davalı-karşı davacı ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Safranbolu Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesinden verilen 15.09.2010 gün ve 262/284 sayılı hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtay"ca incelenmesi davacı-karşı davalı vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 24.05.2011 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden gelmedi. Karşı taraftan davalı-karşı davacı ... bizzat ve vekili Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacı ... vekili; evlilik birliği içinde alınarak davalı adına tescil edilen 140 ada 71 parseldeki 1 nolu tripleks villanın alımında vekil edeninin katkısı bulunduğunu açıklayarak 2.500 TL katkı payı alacağının dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, isteğini harcını da yatırdığı 5.7.2010 tarihli dilekçe ile ıslah ederek 30.000 TL.ye yükseltmiştir. Birleşen dosyada ise kadının katkısının en fazla %25 oranında olduğunu açıklamıştır.
Davalı ... vekili, davacı erkeğin alımda katkısı olmadığını, villanın tamamen vekil edeninin kendi birikimleri ve ailesinin katkısı ile alındığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuş, birleşen dosya ile açtığı davasında ise,evlilik içinde alınan ve erkek adına tescil edilen 593 ada 228 parsel üzerindeki binanın 1 nolu meskeninin alımında vekil edeninin ziynetleri ve maaşı ile katkıda bulunduğunu açıklayarak meskenin yarı payına isabet eden 20.000 TL katkı payı alacağının dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmuştur.
Mahkemece, bilirkişi raporları doğrultusunda davacı ..."in davasının kısmen kabulüne 3.752 TL.nin dava tarihi 20.10.2003 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...’den tahsili ile davacı ..."e ödenmesine, birleşen dosyada davacı ...’nin davasının kısmen kabulüne 16.750 TL.nin dava tarihi 9.1.2004’den tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..."ten tahsili ile Emine"ye ödenmesine, her iki dosya bakımından da fazlaya ilişkin isteğin reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı-birleşen dosyada davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar 21.7.1991 tarihinde evlenmişler, 22.7.2003 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hüküm 19.9.2005 tarihinde kesinleşmekle evlilik birliği son bulmuştur. TMK.nun 225.maddesinin 2.fıkrasına göre evliliğin boşanma ile sona erdirilmesi durumunda, eşler arasında mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle son bulur. Sözleşmeyle başka mal rejimi seçilmediğinden eşler arasında 01.01.2002 tarihine kadar 743 sayılı MK.nun 170.maddesi gereğince mal ayrılığı, bu tarihten boşanma davasının açıldığı tarihe kadar ise, 4721 sayılı TMK.nun 202. maddesi uyarınca yasal edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir.
Temyiz edilen bölümlerle ilgili 140 ada 71 parseldeki 1 nolu tripleks villa 9.4.2003 tarihinde tahsisen tapuda Emine adına kayıtlı olup, diğer dava konusu 593 ada 228 parsel üzerindeki binanın 1 nolu meskeni ise 1.12.1997 tarihinde satın alınarak Şeref adına tapuya tescil edilmiştir. Kural olarak taşınmazlardan 593 ada 228 parseldeki 1 nolu meskenin alındığı tarihte eşler arasında 743 sayılı MK.nun 170. maddesi hükmü uyarınca mal ayrılığı rejimi geçerli olduğundan uyuşmazlığın, Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekir. Buna göre, eşlerin birbirlerinin mal varlıklarının edinilmesine maddi katkılarının kanıtlanması durumunda, katkı oranında alacak hakkı doğar. Diğer 1 nolu tripleks villa ise tahsis tarihi itibarıyla taraflar arasında edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli ise de tapunun 23.10.2001 tarihinde kooperatif üyeliğinden ferdileşme ile kadın adına tahsisen tescil edildiği anlaşıldığından yapılan ödemelerin 1.1.2002 tarihi öncesine tekabül eden bölümü bakımından mal ayrılığı rejimi hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
Temyiz dilekçesinde bu hususta açık temyiz isteği olmamakla beraber kısmen kabul kısmen redde ilişkin kararın temyiz edildiği anlaşıldığından, dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik görülmediğine, taraflar arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen birleşen dosyada dava konusu 593 ada 228 parsel üzerindeki binanın 1 nolu meskeninin alımında kadının katkı oranının gerekçeli ve hüküm vermeye yeterli uzman bilirkişi raporları ile davalı erkeğin kabulü de dikkate alınarak %25 olarak kabul edilip dava tarihi itibarıyla belirlenen 67.000 TL rayiç değerle çarpılması suretiyle 16.750 TL. olarak belirlenerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş olmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığına göre birleşen davanın konusu 1 nolu meskenle ilgili temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Dava konusu 140 ada 71 parsel üzerindeki 1 nolu tripleks villa ile ilgili temyiz isteğine gelince; Az yukarıda da açıklandığı gibi villa, 23.10.2001 tarihinde kooperatif üyeliği olarak kadın adına satın alınmış ve bilahare tapu 9.4.2003 tarihinde üyelere tahsis sebebiyle oluşmuştur. Uyuşmazlık konusu villanın edinilmesi 23.10.2001 tarihinde kooperatif üyeliği ile başlayıp 9.4.2003 tarihinde tahsisen sonuçlandığına göre; taraflar arasındaki uyuşmazlığın 1.1.2002 tarihine kadar olan süre bakımından 743 sayılı TKM.nin 170. maddesine göre eşler arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu döneme ilişkin olup Borçlar Kanununun genel hükümlerine göre; 1.1.2002 tarihinden boşanma davasının açıldığı tarihe kadar geçen süre bakımından da yasal edinilmiş mallara katılma rejimi kuralları gereğince çözüme kavuşturulması gerektiği hususunda duraksama bulunmamaktadır. 743 sayılı TKM.nin yürürlükte bulunduğu, eşler arasında yasal mal ayrılığının geçerli olduğu dönemde karı ve kocanın diğerinden katkı payı karşılığında bir tazminat isteyebilmesi için mutlaka parasal veya para ile ölçülebilen maddi bir değer koymak suretiyle katkısının bulunması gerekir. 1.1.2002 tarihinden sonraki yasal edinilmiş mallara katılma rejimi kurallarının geçerli olduğu dönem içinse isteğin; ileri sürülüş biçimi dikkate alındığında; davanın, katılma alacağı (TMK. mad. 231-236) isteğine ilişkin bulunduğu düşünülmelidir. Bu tür davalarda, eklenecek değerlerden (TMK.m.229) ve denkleştirmeden (TMK.m.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere edinilmiş malın (TMK.m.219) toplam değerinden mala ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan artık değerin (TMK.m.231) yarısı üzerinden (TMK.m.236/1) tarafların kazanılmış hakları da gözetilerek taşınmazın tasfiye tarihindeki değeri dikkate alınarak (TMK. m.235/1) katılma alacağının belirlenmesi gerekir. TMK’nun 222/ son fıkrası uyarınca bir eşin bütün malları aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal kabul edilir ve edinilmiş mallara katılma rejiminde tarafların dava konusu mal varlığının edinilmesinde maddi bir katkısının bulunup bulunmadığının bir önemi yoktur. Diğer bir ifade ile davacının, maddi katkısının varlığını ispatlamak zorunda kalmaksızın davalıya ait edinilmiş mal varlığının artık değerinin (TMK.m.231) yarısı üzerinden (TMK.m.236/1) hak sahibi olacağı açıktır.
Kooperatif üyeliğinin edinilmesi ile 1.1.2002 tarihi arasındaki sürenin iki ay sekiz gün gibi kısa süreye tekabül etmesi, davacının bu sürede gelir elde ettiği anlaşılmakla beraber, kooperatif üyeliğinin edinilmesinde davalı kadının babasına ait Kuşadası"nda bulunan taşınmazın satılarak elde edilen paranın kullanıldığı tanık beyanları ile belirlendiğine göre dosyada toplanan tüm deliller de gözetilerek bu dönemle ilgili davacının katkı payı alacağının bulunmadığını belirleyen bilirkişi raporu usul ve yasaya uygun olup mahkemece bu rapor dikkate alınarak yazılı şekilde davacının katkı payı alacağının bulunmadığının kabul edilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Ancak kooperatif üyeliği ile ilgili 1.1.2002 tarihinden sonra yapıldığı anlaşılan ödemeler bakımından davacının bir katkıda bulunmasına gerek olmaksızın bulunacak artık değer üzerinde yasal yarı oranda katılma alacağı hakkı bulunmaktadır. Bu katılma alacağı belirlenirken mahkemece bu dönemde yapılan ödeme toplamı artık değer kabul edilmiş ve yarısı bakımından davacı lehine hüküm kurulmuştur. Katılma alacağının bu şekilde belirlenmiş olması doğru değildir.Davacının katılma alacağı belirlenirken mahkemece yapılacak iş, 1.1.2002 sonrası ödemelerin toplam ödeme karşısındaki oranının bulunması, villanın tamamlanmamış olarak teslimi de gözetilerek o hali ile tasfiye tarihindeki (karar tarihine en yakın değer) değeri ile bulunan bu oranı çarparak belirlenecek değerin artık değer olduğunu gözetmek, bu artık değer üzerinde davacının yarı oranda katılma alacağı olduğunu dikkate alarak hüküm kurmak olmalıdır. Mahkemece, bu şekilde tespit yapılması ve tespitler yapılırken ihtiyaç duyulması halinde konusunun uzmanı inşaat mühendisi, emlakçı ve hukukçu bilirkişilerin bilgilerine başvurulması, düzenlenecek raporlardan hüküm kurulurken yararlanılması gerekirken eksik araştırma ve incelemeye dayanarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna uygun bulunmayan hükmün katılma alacağına ilişkin 140 ada 71 parsel üzerindeki 1 nolu villa ile ilgili bölümü bakımından HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve 239,00 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 24.05.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.