Danıştay 3. Daire 2020/4039 Esas 2021/772 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/4039
Karar No : 2021/772

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrolcülük Dağıtım Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K: … sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya ait gümrük idaresinin denetimi altında açılıp işletilen antrepoda bulunan mazot cinsi akaryakıtın, 13/01/2017 ila 04/08/2017 tarihleri arasında teslim edilmemesi nedeniyle ödenmek zorunda kalındığı ileri sürülen depo kira bedelinin tazmin edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile depo kira bedeli olarak ödenen 260.000,00-TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Eşyanın serbest dolaşıma giriş koşulu olan ticaret politikası önlemlerinin uygulanması kapsamında teminatın yatırılmamış olması nedeniyle henüz gümrük gözetimi ve denetimi altında bulunan eşyanın, mahkeme kararı gereğince davacıya hükmen tesliminin yapılmış olması, davacıyı ya da eşya ile ilgili beyannameleri veren şirketin gümrük yükümlülüğünü ortadan kaldırdığından söz edilemeyeceğinden, 2.990.804 litre eşyanın ... Vergi Mahkemesinin Yürütmenin durdurulması yönünde verdiği karara istinaden davacıya teslim edilmesi işleminde, davacının anılan kararın tarafı olmaması ve davalı idarenin davacının gümrük yükümlülüğü kapsamındaki iş ve işlemlerinin hukuka uygun olması nedeniyle eşyanın depolandığı antrepoya ödendiği ileri sürülen depo ücretinin tazmin edilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacının 13.01.2017 tarihinde ... Akaryakıt Anonim Şirketinden aldığı 2.990.804,00.-lt akaryakıtın gümrük idaresinin denetimi altında açılıp işletilen ... Petrol Ticaret Anonim Şirketi'ne ait antrepoda bulunduğu, akaryakıtın üzerinde bulunan ihtiyati haciz kararının kesinleşmiş yargı kararı ile kaldırılması üzerine akaryakıtın teslimi istemiyle yapılan başvurunun davalı idarece, özel tüketim vergisinin ödenmesi veya karşılığında teminat gösterilmesi gerektiğinden bahisle reddi üzerine açılan davada, ... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih ve E:… sayılı kararıyla dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, davalı idarece bu kararın gereği yerine getirilerek 04/08/2017 tarihinde akaryakıtın teslim edildiği, daha sonra bahsi geçen dosyada ... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun … Bölge İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, anılan karara karşı temyiz yoluna gidildiği ve temyiz incelemesinin Danıştay Yedinci Dairesinin E:2018/1876 esasına kayden açılan dava dosyasında devam ettiği görülerek, davacının 13/01/2017 tarihinden itibaren maliki olduğu akaryakıtın hukuka aykırı şekilde kendisine geç teslim edildiğinin mahkeme kararı ile ortaya konulduğu, akaryakıtın davalı idarece mahkeme kararının yerine getirilmesi suretiyle davacıya teslim edildiği, dolayısıyla davalı idarenin gözetiminde bulunan emtianın davacı şirkete süresi içerisinde teslim edilememesinden kaynaklı zarardan sorumlu olduğu, davacının zararın giderilmesi yönünde yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, söz konusu işlemin iptali ile davacının uğradığı zararının davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşılarak, zararının tespiti amacıyla dosyada bulunan belgelerin incelenmesi neticesinde, davacı ile gümrük idaresinin denetimi altında açılıp işletilen antreponun sahibi olan ... Petrol Ticaret Anonim Şirketi arasında imzalanan "İkmal ve Depolama Hizmetleri Sözleşmesi" gereğince davacıya ait 2.990.804-lt. mazot cinsi akaryakıtın davacının akaryakıtı satın aldığı 13/01/2017 tarihinden, davalı idarenin ... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih ve E:… sayılı kararının gereğinin yerine getirilerek akaryakıtın davacıya teslim edildiği 04/08/2017 tarihine kadar antrepoda muhafaza edilmek zorunda kalındığı ve bu hizmet karşılığında antrepo sahibi şirkete 03/08/2017 tarihinde 250.000,00.-TL, 04.08.2017 tarihinde ise 10.000,00.-TL olmak üzere toplam 260.000,00.-TL tutarında depolama hizmet(kira) bedeli ödendiği, dolayısıyla davalı idarenin davacıya ait akaryakıtın geç teslim edilmesi nedeniyle, davacının 260.000,00.-TL depolama maliyetine katlandığı, bir başka ifadeyle davacının zararının 260.000,00.-TL olduğu görülerek davacının istinaf talebi kabul edilerek Vergi Mahkemesinin davanın reddine dair kararı kaldırıldıktan sonra dava konusu işlemin iptaline, 260.000,00.-TL maddi tazminat isteminin kabulüne, kabul edilen 260.000,00.- TL maddi tazminatın 250.000,00.-TL'si için 03/08/2017 tarihinden, 10.000,00.-TL'si için ise 04/08/2017 tarihiden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın süresinde açılmadığı, ithalat işlemlerinin usulüne uygun olarak sonlandırılmadığı, ithal edilen eşyanın özel tüketim vergisinin ödenmediği ve teminata bağlanmadığı, davacının satın aldığını iddia ettiği eşyayı yeniden ihraç etmek veya transit olarak göndermek üzere teslim alma imkanı varken, bundan kaçınarak teminat yatırmaksızın eşyayı teslim almak suretiyle özel tüketim vergisi ödemekten kaçındığı, eşyanın antrepoda beklemesinin davacının kendi tercihi olduğu ödenmesi istenilen depo kirası araştırılmaksızın davacı şirket tarafından talep edilen tutarın ödenmesine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmiştir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Eşyanın geç teslimine davalının hukuka aykırı işlem ve eylemlerinin sebep olduğu ileri sürülerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
... Akaryakıt Dağıtım Ticaret Anonim Şirketi tarafından ithal edilen ve Samsun ile Mersinde bulunan antrepolardaki motorin cinsi 8.000.000 litre akaryakıtın dava dışı ... Akaryakıt Anonim Şirketi tarafından satın alındığı, söz konusu akaryakıta Göztepe Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından, ... Akaryakıt Dağıtım Ticaret Anonim Şirketinin "Akaryakıt depolarında yapılan fiili envanter neticesinde ithal edilen akaryakıt miktarı ile özel tüketim vergisi beyannamelerinde yer alan tutarların farklı olduğu" gerekçesi ile 6183 sayılı Kanun uyarınca 29/11/2013 tarihinde ihtiyati haciz uygulandığı, bu kapsamda ... Akaryakıt Anonim Şirketi tarafından satın alınan akaryakıtın haczedildiği, söz konusu haciz işlemi ile ilgili olarak adı geçen şirket tarafından istihkak iddiası ile açılan davada ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile davacının istihkak iddiasının kabulüne, Samsun ve Mersinde bulunan antrepolardaki haczedilen ulusal marker eklenmiş/eklenmemiş olan toplam 8.000.000 litre akaryakıt üzerindeki haczin kaldırılmasına karar verildiği, bu kararın Yargıtay ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onandığı ve aynı dairenin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla kesinleştiği, antrepoda bulunan eşyanın 101.152 litresinin ... Akaryakıt Anonim Şirketi tarafından icra vasıtasıyla 16/01/2017 tarihinde teslim alındığı, bu arada ... Akaryakıt Anonim Şirketi'ne ait ulusal marker eklenmemiş 2.990.804 litre motorin cinsi eşyanın 13/01/2017 tarihinde davacı ... Petrolcülük Dağıtım Anonim Şirketi'ne satıldığı, ... Akaryakıt Anonim Şirketi tarafından Samsun Gümrük Müdürlüğü'nün denetimi altındaki gümrük antreposunda bulunan akaryakıtın yargı kararları dikkate alınarak teslim edilmesi istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun özel tüketim vergisinin ödenmesi veya teminat gösterilmesi gerektiği gerekçe gösterilerek reddedildiğinden bahisle, anılan işlemin iptali istemiyle açılan davada, ... Vergi Mahkemesi'nin ... tarih ve E:… sayılı kararıyla dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, bahse konu karar gereğince … Gümrük Müdürlüğünün 04/08/2017 tarihli yazısıyla antrepoda bulunan akaryakıtın teslim alınabileceğinin bildirilmesi üzerine, eşyanın geç teslimi nedeniyle 13/01/2017 ila 04/08/2017 tarihleri arasında eşyanın depolandığı antrepoya ödenen kira bedelinin tazmin edilmesi istemiyle 19/04/2018 tarihinde davalı idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin … Gümrük Müdürlüğü'nün … tarih ve E-… sayılı işlemin iptali ile 260.000,00-TL nin yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 1. fıkrasında, görev dışında bir işe bakılmış olması bozma nedenleri arasında sayılmıştır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 5. maddesinin (1) işaretli fıkrasında, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay'da çözümlenecek davalar dışındaki iptal davalarını ve tam yargı davalarını çözümlemekle görevli olduğu belirtildikten sonra, aynı kanunun 6. maddesinde de vergi mahkemelerinin, genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları ve bu konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un uygulanmasına ilişkin davalar ile diğer kanunlarla verilen işleri çözümleyeceği hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davaya konu akaryakıt cinsi emtianın, dava dışı üçüncü kişilere ait vergi borçları neden gösterilerek davacı şirkete tesliminin geç olduğu ve fazladan 260.000,00-TL depo kirası ödendiği iddiasıyla uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan davada, emtianın davalı idarece geç teslim edilmesinin dayanağı vergi borçları ise de, gümrük gözetimi ve denetimi altında bulunan ve mahkeme kararı gereğince davacıya hükmen teslim edilen emtianın geç tesliminin davacıya ait herhangi bir vergi borcundan kaynaklanmadığı gibi, davacı şirketin anılan yargı kararının tarafı da olmadığı açıktır.
Bu durumda dava konusu uyuşmazlığın vergi, resim harç veya benzeri mali yüküm olmadığı ve vergi ile bir bağlantısı bulunmadığından, 2576 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca genel görevli olan idare mahkemesinin görevinde olan uyuşmazlığın vergi mahkemesince incelenerek sonuçlandırılmasında hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
4.Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 11/02/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.