MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki muvazaa nedeniyle tapu iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı, davalı borçlu ..."nın aleyhine açılan tazminat davası sonucu hükmedilmesi muhtemel alacağının tahsilini imkansız hale getirmek amacıyla adına kayıtlı taşınmazı 8.8.2001 tarihinde arkadaşı davalı ..."a sattığını, taşınmazın 2005 yılına kadar borçlu tarafından kullanıldığını belirterek davalılar arasındaki muvazaalı satış işleminin iptaline, taşınmaz davalı ... tarafından da satılmış ise bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davacılar vekili 26.9.2012 tarihli dilekçesi ile dava konusu taşınmazın davalı ... tarafından 16.6.2005 tarihinde dava dışı Şerif Çoltu"ya satılmış olması nedeniyle davalı ..."in İİK"nun 283/2 maddesi gereğince nakten tazminatla sorumluğuna karar verilmesini istemiştir.
Davalı borçlu ... vekili,eksik harcın tamamlanması gerektiğini, davacılar tarafından 27.12.2001 tarihinde açılan ve 19.7.2005 tarihinde kabul edilen dava sonucu hükmedilen tazminatın 2005/9904 sayılı takip dosyasına 93.000 TL olarak ödendiğini,2005 yılında açılan ek dava sonucu hükmedilen tazminatın ise ödenmediğini, iptali istenen tasarrufun borçtan önce yapıldığını taşınmazı 18.10.2002 tarihinde tahliye ettiklerini,davanın süresinde açılmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili,davanın süresinde açılmadığını, dava konusu taşınmazı bedelle ve iyiniyetle aldıklarını, borçlunun taşınmazı 10.8.2002 tarihinde tahliye etmesinden sonra kiraya verdiklerini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan önce yapıldığı dava koşulunun oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki ileri sürüşe ve yargılama sırasındaki sözlü ve yazılı açıklamalara göre dava niteliği itibarıyla TBK 19.maddesinde tanımını bulan muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davasıdır. Yüzeysel bakıldığında iptal davaları ile muvazaa davaları arasında bir benzerlik görülmekte ise de bu benzerlik her iki davanın güttüğü amaçtan öte gitmemektedir. İİK"nin 277.maddesinde sözü edilen iptal davaları borçlu tarafından geçerli olarak yapılmış bazı tasarrufların hükümsüz kılınması için açılır.Oysa muvazaa davası borçlunun yaptığı tasarrufi işlemlerin gerçekte hiç yapılmamış olduğunu tesbit ettirmeyi amaçlar.Kural olarak muvazaa nedeniyle hakları ihlal olunan ve zarar gören 3.kişiler tek taraflı veya çok taraflı hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilirler. 3.kişinin danışıklı işlem ile hakkının zarar gördüğünün benimsenebilmesi için onun danışıklı işlemde bulunandan bir alacağının var olması ve bu alacağın ödenmesinin önlemek amacıyla danışıklı bir işlem yapılması gerekir. Davacının bu davadaki amacı alacağını tahsil edebilmek için muvazaa nedeniyle temelde geçersiz olan işlemin hükümsüzlüğünü sağlamaktır. Muvazaaya dayalı davalarda davacının icra takibine geçmesi ve aciz belgesi almasına gerek yoktur.Çünkü yukarıda açıklandığı gibi İİK 277 ve izleyen maddelerinde iptal davasına konu tasarruflar özünde geçerli olmasına rağmen kanunun icra hukuku yönünden iptaline imkan verdiği tasarruflardır. Muvazaaya dayalı iptal davasında ise davacı muvazaalı işlemle kendisinin zararlandırıldığını ileri sürmektedir. İİK 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen iptal davası açma hakkı davacının genel hükümlere,muvazaaya dayanarak dava açmasına engel değildir.Davacının iddiasını kanıtlaması halinde iddianın taşınmazın aynına ilişkin olmadığı,alacağın tahsiline yönelik bulunduğu da gözetilerek İİK 283/1 maddesi kıyasen uygulanarak iptal ve tescile gerek olmaksızın davacının taşınmazların haciz ve satışını isteyebilmesi davacının taşınmazın el değiştirmesi nedeniyle genel hükümlere göre şartları varsa bedel yönünden hüküm kurulması gerekecektir.
Somut olayda davacıların alacağı 29.5.2001 tarihli trafik kazasından doğduğundan (davacıların murisi 28.5.2001 tarihli kaza nedeniyle 3.9.2001 tarihinde vefat etmiştir.) ve alacağın doğumu 8.8.2001 tarihli iptali istenen tasarruftan önce olduğundan davanın esasına girilerek dava konusu tasarrufun muvazaalı olup olmadığının mevcut delillere göre değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 23/06/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.