Danıştay 6. Daire 2018/5866 Esas 2021/1471 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/5866
Karar No : 2021/1471

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN
(DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 05/03/2018 tarih ve E:2014/3493, K:2018/1960 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltilmesi isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 05/03/2018 tarih ve E:2014/3493, K:2018/1960 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

Dava, davacıların maliki oldukları İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, ... pafta, … ada, … sayılı parseli kapsayan alanda yapılan parselasyon işlemi ile dayanağı olan 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planın iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 ve 1/5000 ölçekli imar planlarının şehircilik ilkelerine plan yapım yöntem ve tekniklerine uygun olduğu, kentsel yerleşmenin mevcut ve gelecekteki durumuna uygun olarak düzenlendiği, parselasyon işleminin dayanağı imar planına ve dağıtım ilkeleri ve parselasyon tekniğine uygun olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde ise, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde sosyal altyapı; eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel isimler, aktif yeşil alan; park, çocuk bahçesi ve oyun alanları olarak ayrılan sahalar, olarak tanımlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğin 29. maddesinde; "İmar planında gösterilen yolların genişletme, daraltma ve güzergahına ait imar planı değişikliklerinde, 1) Devamlığı olan bir yol belli bir kesimde daraltılamaz. 2) Yolların kaydırılmasında, mülkiyet ve yapılaşma durumu esas alınır. 3) İmar planlarındaki gelişme alanlarında (7,00) metreden dar yaya, (10,00) metreden dar trafik yolu açılamaz, Meskun alanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde yukarıdaki standartlara uyulur. 4) İmar planı değişikliği ile çıkmaz sokak ihdas edilemez. 5) İmar planı içinde kalan karayolu, kent içi geçişinin değiştirilmesi durumunda, Karayolları Genel Müdürlüğü'nden alınacak görüşe uyulur." kuralına yer verilmiştir.
Yürürlükte bulunan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 5.maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde, kültürel tesis alanı, toplumun kültürel faaliyetlerine yönelik hizmet vermek üzere kütüphane, halk eğitim merkezi, sergi salonu, sanat galerisi, müze, konser, konferans, kongre salonları, sinema, tiyatro ve opera gibi fonksiyonların yer aldığı kamu veya özel mülkiyetteki alanlar olarak tanımlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davaya konu … ada … parsel sayılı taşınmazın, dava konusu 05.03.2009 onay tarihli 1/5000 ölçekli Silivri ve Yakın Çevresi Nazım İmar Planında; kısmen orta yoğunlukta konut alanında (340 ki/ha), kısmen eğitim tesisleri alanında, kısmen yeşil alanda, kısmen de 20 metre genişliğinde yol alanında kaldığı, dava konusu 02.07.2012 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ise ise; kısmen E= 1.10 konut alanında, kısmen anaokulu, kısmen de 10-12-15-20 m genişliklerinde yol alanında kaldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm uyarınca, planlar arasındaki hiyerarşi kapsamında nazım imar planından sonra yapılacak olan uygulama imar planının, nazım imar planına uygun yapılması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta,1/1000 ölçekli uygulama imar planında dava konusu taşınmazda planlanan 10-12-15 metre en kesitli yolların, dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmediği, ayrıca 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilen yeşil alanın 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterilmediği görülmektedir.
10-12-15 metre en kesitli imar yollarının, genişliği ve niteliği itibarıyla ulaşım sistemlerinin ve ulaşım problemlerinin çözümünün belirlenmesi açısından 1/5000 nazım imar planı hazırlanırken öngörülmesi gerekmektedir. Bu durumda, dayanak nazım imar planında gösterilmeyen 10-12-15 metre genişliğindeki yolların dava konusu uygulama imar planında gösterilmesinin, uygulama imar planını dayanağı nazım imar planına aykırı hale getirdiği anlaşılmaktadır. Öte yandan 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilen yeşil alanın 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterilmemesinin planlar arası uyumsuzluğa neden olduğu da açıktır.
Bu durumda, dava konusu 1/5000 ölçekli ve 1/1000 ölçekli imar planlarında ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına dayanılarak tesis edilen dava konusu parselasyon işleminde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.