Danıştay 6. Daire 2018/2227 Esas 2021/1494 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/2227
Karar No : 2021/1494

TEMYİZ EDENLER (DAVALILAR) :
1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Mülkiyeti davacıya ait Van İli, Edremit İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … numaralı parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda, … tarih ve … sayılı Bakanlık Olur'u ile kesinleşen ''Van Merkez ve Çevresi İlave Revizyon İmar Planı'' dayanak alınarak yapılan 18. madde parselasyon işleminin iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile kararın aşağıda belirtilen açıklamayla onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, mülkiyeti davacıya ait Van İli, Edremit İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın … tarihli, … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; dava konusu parselasyonda mevzuatta öngörüldüğü şekilde düzenleme ortaklık payı hesabı yapılmadığı, imar planı koşullarına aykırı bir şekilde yolu olmayan parseller oluşturulduğu, dava konusu taşınmaza parselasyon sonrası aynı konumda müstakil parseller verilebilecekken, hazine ile hisseli olacak şekilde tahsis yapıldığı, parselasyon ile kesilen düzenleme ortaklık payının, tüm kente hizmet edecek olan Van Çevre Yolu için kullanılmasının uygun olmadığı görüldüğünden genel anlamda planlama ilkelerine ve uygulama tekniklerine uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu karara karşı davalı idareler tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddedilmesi üzerine söz konusu karar davalı idareler tarafından temyiz edilmiştir.
Temyize konu kararın, 50 metrelik çevre yolu için düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmasına ilişkin kısmı yönünden;
3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin 1. fıkrasında; imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleriyle, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve resen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyelerin yetkili olduğu kuralı yer almaktadır.
İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasında: "Belediye ve mücavir alan sınırı içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il idare kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahalarını tesbit etmek ve uygulamasını yapmak mecburiyetindedir." hükmü, 7. maddesinde: "Düzenleme sahasının tespitinde; düzenleme ile iskana açılacak sahanın imar planı ile getirilmiş park, otopark, yeşil saha ve umumi hizmet alanlarının sağlanması için bu alanların, düzenlemeye giren parsellerden dengeli olarak alınacak düzenleme ortaklık payı ile karşılanmasına dikkat edilir." ifadesi yer almaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin başlıca amacı, imar planı ve mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılaşmaya elverişli imar parselleri elde edilmesini ve düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan, imar planında umumi hizmetlere ayrılan alanların bedelsiz olarak kamu eline geçmesini sağlamak suretiyle, düzenli ve sağlıklı bir yapılaşma ve kentleşmeyi gerçekleştirmektir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun "Karayolu güzergâhının tespiti" başlıklı 19. maddesinin 6. fıkrasında: ''Bu madde hükümleri çerçevesinde kesinleşen karayolu güzergâh planları kapsamında karayollarının yer aldığı alanlara ilişkin olarak, belediyeler veya il özel idarelerince, ilk kez yapılan imar planı düzenlemelerinde, otoyollar hariç olmak üzere, kesinleşmiş güzergâh planlarındaki karayolları, 3194 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükümleri dâhilinde oluşturulacak düzenleme ortaklık payları hesabına dâhil edilir. İlgili belediyeler veya il özel idareleri, söz konusu işlemleri Genel Müdürlük ile koordineli olarak ve ivedilikle sonuçlandırır.
'' kuralı yer almaktadır. Aynı kanunun, "Tanımlar" başlıklı 2. maddesinde otoyol; yüksek standartlara sahip, trafik seyrinde asgari hız sınırlaması uygulanan, seyahat hızı yüksek ve üzerinde erişme kontrolünün uygulandığı karayolu olarak tanımlanmış iken çevre yolu ile ilgili herhangi bir tanımlama yapılmamıştır. Çevre yolu; şehirlerde, trafiğin yoğun olduğu yerlere alternatif olarak yapılmış, girildiğinde şehir merkezinin dışına çıkıp daha tenha yerlerden geçerek ulaşmak istenilen yere gidebilecek yol, şehir trafiğini aksatmamak amacıyla yerleşim yerinin dışından geçen ve şehir yollarına bağlanan ana yol veya gidiş geliş tıkanmalarını önlemek, dolaşımı hızlandırmak, kent içi yolların kentlerarası yollarla bağlantısını kurmak için öngörülen, yaya dolaşımına kapalı yol olarak tanımlanabilir.
Dosyanın incelenmesinden; 50 metrelik çevre yolunun, 6001 sayılı Kanunun 19. maddesinin 6. fıkrası uyarınca, 3194 sayılı Kanunun 18. maddesi uygulanmak suretiyle düzenleme ortaklık payından karşılanarak yapıldığı, parselasyon işleminde, konut yapımına uygun imar arsası üretilmesinin yanında, bölgenin ihtiyacı olan 50 metrelik çevre yolunun da kamuya kazandırılmasının amaçlandığı, kaldı ki çevre yolunun yine bu bölgede yaşayanlara hizmet edeceği, yukarıdaki mevzuat hükümleri dikkate alındığında düzenlenme ortaklık payından karşılanamayacak tek yolun otoyol olduğu, otoyol haricindeki yollar için düzenleme ortaklık payı kesilmesinde hukuki bir engelin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, çevre yoluna ilişkin tespitler haricinde temyize konu karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygundur.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın yukarıda belirtilen açıklamayla ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.