Danıştay 6. Daire 2020/5137 Esas 2021/1292 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5137
Karar No : 2021/1292

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Aksesuar San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) :
1- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, …-… Mevkii, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın da bulunduğu alanda Arnavutköy Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile kabul edilerek İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarihli, …-… sayılı kararları ile onaylanan parselasyon işlemi ile dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davaya konu taşınmazın 22/11/2010 onay tarihli 1/5.000 ölçekli Hadımköy Sanayi Bölgesi Nazım İmar Planında sanayi alanında kaldığı, davacının temel itirazının ise taşınmazın 1/1.000 ölçekli planda yol alanında kalmasına ilişkin olduğu, davacının nazım imar planına bir itirazının olmadığı, dava konusu 1/5.000 ölçekli Hadımköy Sanayi Bölgesi Nazım İmar Planında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bu kısım yönünden davanın reddi, taşınmazın dava konusu 1/5.000 ölçekli nazım imar planında tamamen sanayi alanında ancak dava konusu uygulama imar planında ise kısmen sanayi kısmen 15m'lik yol alanında kaldığı, bu durumun planlama kademelendirmesine uygun olmadığı anlaşılmakla, dava konusu uygulama imar planının üst ölçekli nazım imar planınına aykırı olduğu gerekçesiyle anılan 1/1000 ölçekli uygulama planının iptaline ve bu aşamada uygulama imar planının hukuka aykırı bulunması nedeniyle dayanağı kalmayan parselasyon işleminin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdare Mahkemesi kararının iptale yönelik bölümüne karşı davalı idareler vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusu, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile parselasyon işleminin mevzuata uygun olarak yapıldığı, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kabul edilerek, İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının kaldırılmasına davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENiN İDDİALARI : Dava konusu işlemlerin planlama ve parselasyon usul ve esaslarına, imar mevzuatanına aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
… Büyükşehir Belediye Başkanlığının Savunmasının Özeti: Savunma verilmemiştir.
… Belediye Başkanlığının Savunmasının Özeti : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, …-… Mevkii, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın da bulunduğu alanda Arnavutköy Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile kabul edilerek İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarihli, …-… sayılı kararları ile onaylanan parselasyon işlemi ile dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının imar mevzuatına aykırı olduğu iddiasıyla taşınmaza ilişkin kısmının iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde ise, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde sosyal altyapı; eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel isimler, aktif yeşil alan; park, çocuk bahçesi ve oyun alanları olarak ayrılan sahalar, olarak tanımlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğin 29. maddesinde; "İmar planında gösterilen yolların genişletme, daraltma ve güzergahına ait imar planı değişikliklerinde, 1) Devamlığı olan bir yol belli bir kesimde daraltılamaz. 2) Yolların kaydırılmasında, mülkiyet ve yapılaşma durumu esas alınır. 3) İmar planlarındaki gelişme alanlarında (7,00) metreden dar yaya, (10,00) metreden dar trafik yolu açılamaz, Meskun alanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde yukarıdaki standartlara uyulur. 4) İmar planı değişikliği ile çıkmaz sokak ihdas edilemez. 5) İmar planı içinde kalan karayolu, kent içi geçişinin değiştirilmesi durumunda, Karayolları Genel Müdürlüğü'nden alınacak görüşe uyulur." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın dava konusu 1/5.000 ölçekli nazım imar planında tamamen sanayi alanında, dava konusu uygulama imar planında ise kısmen sanayi kısmen 15m'lik yol alanında kaldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm uyarınca, planlar arasındaki hiyerarşi kapsamında nazım imar planından sonra yapılacak olan uygulama imar planının, nazım imar planına uygun yapılması gerekmektedir.
15 metre en kesitli imar yolunun, genişliği ve niteliği itibarıyla ulaşım sistemlerinin ve ulaşım problemlerinin çözümünün belirlenmesi açısından 1/5000 nazım imar planı hazırlanırken öngörülmesi gerekmektedir. Bu durumda, dayanak nazım imar planında gösterilmeyen 15 metre genişliğindeki yolların dava konusu uygulama imar planında gösterilmesinin uygulama imar planını dayanağı nazım imar planına aykırı hale getirdiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına dayanılarak tesis edilen parselasyon işleminde hukuka uygunluk temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
3. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/02/2021 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle karar verildi.