10. Hukuk Dairesi 2020/8990 E. , 2021/8535 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İzmir 1. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve feri müdahil vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve feri müdahil vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, müvekkilinin abisi olan davalı işverenin işyerinde Ekim 2013- 04.06.2016 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı ve feri müdahil vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; davacı ...’nin, davalı işveren ...’ye ait 1430907.35 sicil sayılı işyerinde; 1.11.2013 – 4.6.2016 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 934 gün çalıştığı, 934 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin tespitine," karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
İstinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ve feri müdahil vekili verilen kararın hatalı olduğunu belirtip, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada, davacı, 2013/Ekim- 04.06.2016 tarihleri arasında davalı abisine ait olan işyerinde kesintisiz olarak çalıştığının tespitini talep etmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile, davacının davalı işverene ait işyerinde 01.11.2013 – 04.06.2016 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Dosya kapsamına göre, davacının davalı abisine ait iş yerinin üst katında baskı-dizgi yaptığı tanık beyanları ile sabit olup, aralarındaki hukuki ilişkinin ne olduğu önem arzetmektedir. Davacının kullandığı baskı makinalarının kendisine ait olduğu, işten ayrılırken bu makinaların teslim edildiği ve daha sonra kendisine açtığı işyerinde de bu makinaları kullandığı, davalı ile aralarındaki tartışmalar sırasında “malların yarısı benim” diye sözler sarfettiğine yönelik delillerin tartışılmadan mahkeme gerekçesi ile kabule karar verilmesi isabetsiz olup, mahkemece resen komşu işyerlerinde çalışan kişiler tespit edilerek beyanlarına başvurulmak suretiyle taraflar arasındaki hukuki ilişki doğru tespit edilerek uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı ve fer"i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 17.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.