MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2.


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... Asliye Hukuk Mahkemesi hükmüne karşı, davacı-karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması sonunda ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, bu kez davacı-karşı davalı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R

Davacı karşı davalı ... vekili, 1992-2004 yılları arasında davalının birikimlerini babasına verdiğini, bununla şu anda Alaş Balıkçılık olarak çalıştırılan gayrimenkulün alındığını, daha sonra bununla ilgili eşiyle arasında huzursuzluk çıkınca, bu gayrimenkulün davalı kadına devredildiğini açıklayarak, halen balık lokantası olarak işletilen 214 ada 24 parselde kayıtlı bu gayrimenkul üzerinde ½ bedeli olan tahmini 75.000 TL’lik kısmına isabet eden katkı payı alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı-karşı davacı ... Öz vekili, asıl davaya konu taşınmazın, kadından daha önceden aldığı birikim ve altınlarına karşılık kadına devredildiğini, bu nedenle asıl davanın reddini savunmuş, karşı davasında ise erkeğin ...hesaplarında bulunan paralar üzerinde 75.000 TL alacak talebinde bulunmuştur.
İlk Derece Mahkemesince, asıl davanın kısmen kabulü ile 28.907,01 TL katılma alacağı olduğunun tespitine, karşı davanın kabulü ile davalı karşı davacı kadının, banka hesabındaki para sebebiyle 91.295 TL katılma alacağı olduğu fakat taleple bağlı kalınarak 75.000 TL katılma alacağı olduğunun tespitine, netice itibariyle alacaklar mahsup edildiğinde 46.092,99 TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren faiziyle davacıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davacı-karşı davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince, davaya konu taşınmazda davalının hissesine göre yapılan değer belirlemesi ve alacak hesabının doğru olduğu gerekçesiyle, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Davacı vekili, Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı temyiz yoluna başvurmuştur.
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 Sayılı HMK mad.33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir.
Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK mad.229) ve denkleştirmeden (TMK mad.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK mad.219) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK mad.231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK mad.236/1). Katılma alacağı, Yasa"dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur.
Artık değere katılma alacağı miktarı hesaplanırken, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan malların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (TMK mad.227/1, 228/1, 232 ve 235/1). Yargıtay uygulamalarına göre, tasfiye tarihi karar tarihidir.
Belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır. Bir eşin bütün malları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal olarak kabul edilir (TMK mad.222).
Yukarıdaki değer tespiti, belirleme ve hesaplamaların yapılabilmesi için gerek görülürse konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alınmalıdır.
Somut olaya gelince; eşler, 28.07.1991 tarihinde evlenmiş, 21.02.2013 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün kesinleşmesiyle boşanmışlardır. Mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona ermiştir (TMK mad.225/son). Sözleşmeyle başka mal rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden 4721 Sayılı TMK"nin yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar mal ayrılığı (743 Sayılı TKM mad.170), bu tarihten mal rejiminin sona erdiği tarihe kadar ise, edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 Sayılı Yasa mad.10, TMK mad.202/1). Tasfiyeye konu 214 ada 24 parselde altında dükkanı olan kargir ev olarak kayıtlı taşınmazın 52/209 hissesi, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 19.08.2005 tarihinde satın alınarak, davalı eş adına tescil edilmiştir. Mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı bulunduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır (TMK mad.179).
Mahkemece, davaya konu taşınmazın güncel değerinin, davalının hissesine düşen miktarının yarısı üzerinden katılma alacağına hükmedilmiş ise de, verilen karar dosya kapsamıyla örtüşmemektedir. Dosya kapsamı ve dava dilekçesindeki anlatıma göre dava, 2005 yılında satın alma suretiyle edinilen, işyeri niteliğindeki balık lokantası olarak faaliyet gösteren taşınmaza ilişkin katılma alacağı davasıdır. Dava konusu taşınmazın, 52/209 hissesinin dava konusu edilen balık lokantası olduğu tanık beyanları, taraf beyanları ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığına, taraflar arasındaki uyuşmazlık, mülkiyet uyuşmazlığı olmadığına göre, tapu kaydındaki hisse dikkate alınmaksızın, dava konusu balık lokantasının davalı kadına devredildiği, hisse devrinin balık lokantası için yapıldığı, bu nedenle davaya konu balık lokantasının bozma sonrası karar tarihine en yakın güncel sürüm değeri artık değer kabul edilerek, az yukarıda belirtilen Dairemizin ilke ve uygulamaları doğrultusunda katılma alacağı hesabı yapılması gerekirken, tapuda yazılı hisse üzerinden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalı vekilinin yazılı temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK"nin 373/1 maddesi uyarınca kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının HMK"nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 20.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.