BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/445 Esas 2020/46 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/445
KARAR NO : 2020/46

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 18/05/2018
KARAR TARİHİ : 22/01/2020

Mahkememizde görülmekte olan tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkiline davalı bankanın ... Şubesinden 4 adet çekin ticari ilişki içerisinde bulunduğu firmalar tarafından teslim edildiğini, (Seri numaraları, ...), nankaya ibraz edilen çeklere "keşideci imzası ile banka kayıtlarındaki imza örneği tutmadığından" işlem yapılamadığını, çekin süresinde bankaya ibrazı, karşılığı bulunmaması halinde yasa gereğince bankanın da sorumluluğu asgari miktarın ödenmesi talebini de içerdiğini, TTK.'nun 801 ve 815 Maddeleri uyarınca bankanın çekteki keşideci imzasını kontrol etme yükümlülüğü olup, çekin sıhhati bakımından mahkemece çekteki imzanın keşideciye ait olup olmadığı hususunda araştırma ve inceleme yapılarak bankanın sorumluluğu yönünden de değerlendirme yapılması gerektiğini, muhatap banka çek anlaşması dolayısıyla, keşideciye karşı ödenmek üzere kendisine karşı ibraz edilen çeki, imzanın gerçek ve içeriğinde tahrifat olup olmadığı açısından kurallara uygun ve itinalı şekilde kontrol etmek borcunu yüklendiğini, muhatap yönünden, yasadan doğan kusursuz sorumluluk öngörüldüğünü, bankalar, BDDK kapsamında faaliyet gösterdiğini, bunun onların güvenilir ve özenli olduklarına dair genel kamu nezdinde bir güven yaratmak suretiyle onları birer güven kuruluşu yaptığını, dolayısıyla objektif özen yükümlülüğüne uygun şekilde davranması gerektiğini. buna ek olarak, 6102 sayılı TTK madde 18/2 uyarınca, tüm tacirlerin ticari işleriyle ilgili olarak basiretli birer tacir gibi davranmaları gerektiğinin düzenlendiğini, bankaların daha katı olarak ele alınan hukuki sorumluluğunun ikinci temeli de bu hüküm olduğunu, kamu nezdinde oluşturulan bu güven bankaların işlemlerinde sıradan bir tacirden daha yüksek bir özen göstermelerini gerektirdiğini, kendilerinden çek karnesi talep edildiğinde, talep eden ticari şirketin kredi notunun yüksek olup olmadığının araştırılması ve olumlu sonuca ulaşılması halinde çek karnesi verilmesi gerektiğini, alacağın tahsil edilememiş olması sebebiyle davalı bankanın sorumluluğu bulunduğunu, bankanın çeklerde yer almakta olan imza sirkülerini gereken dikkat ve özene aykırı şekilde denetlememiş olması ve uygun şekilde kontrol etme yükümlülüğüne aykırı davranmış olması sebebiyle fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 500,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı müvekkilin e verilmesine, yargılama giderleri vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çeklerin davacı tarafından müvekkili ... şubesine ibraz edildiğini, takas sistemi aracılığıyla ile çeklerin sorulduğunu, çek görüntülerinin karşı bankalardan talep edilerek imza kontrolü yapıldığını, ibraz tarihi itibariyle keşideci davacı şirketin çift imza ile temsil edildiğini ancak dava konusu 4 adet çekin tek imzalı olarak keşide edildiğinin görüldüğünü, karşılıksız çekler için sorumlu olunan tutarın davacıya ödenmediğini ve çekler üzerinde işlem yapılmaması yönünde karşı bankalara bildirim yapıldığını, dava konusu çeklerin keşideci şirketin temsilinde geçerli olan çift imza kuralına riayet edilmeden tek imzalı şekilde keşide edilmiş olduğundna müvekkili bankanın çek bedelini ödeme yükümlülüğü olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, karşılıksız çıkan çekten dolayı bankanın ödemesi gereken meblaya ilişkin tazminat istemine ilişkindir.
Mahkememizce tüm deliller toplanmış, gerekli tüm inceleme ve araştırmalar yapılmış 22/01/2019 tarihli ara karar ile iddia ve savunma hudutları doğrultusunda, dosya içeriği delil ve belgeler ile davacı banka kayıtları üzerinde taraf iddialarının yerindeliği, davacının alacağının varlığının ve miktarının tespiti amacıyla bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir.
08/04/2019 tarihli raporunda bilirkişi özetle; davalı bankanın, çekin keşideci tarafından keşide edildiği tarihte/yani iehtara teslim edildiği tarihte, çekin geçerli veya geçersiz olduğunu denetlemesi/kontrol etmesinin mümkün olmadığını, halbuki davacı firma, ticari ilişki içerisinde bulunduğu... A.Ş. firmasından almış olduğu çeklerin, keşide edildiği tarihte/teslim alındığı tarihte geçerlilik şartlarının tam olup olmadığını, çeklerdeki imzanın keşideci firmayı temsil ve ilzama yetkili olup olmadığını kontrol etmesinin mümkün olduğunu, çekler muhatap (davalı) banka yerine, bir başka banka şubesine ibraz edildiği, takas sistemi aracılığı ile davalı bankadan sorulduğu, yine dayalı panka tarafından çek görüntüleri karşı bankadan talep edilerek imza kontrolünün yapıldığı, ibraz tarihi itibariyle, keşideci firma ...A.Ş.'nin çift imza ile temsil edildiği ancak davaya konu dört adet çekin tek imzalı şekilde keşide edilmiş olduğu görüldüğünden, karşılıksız işlemi yapılmayarak ve çekler üzerinde işlem yapılmaması yönünde karşı bankaya bildirim yapıldığını, ...-Bankalararası Takas Odası Merkezi-Takas Sisteminde; çeklerin fizikî olarak ibraz edilmeksizin sadece cek bilgileri üzerinden bankalar arası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda muhatap bankaya gönderilerek işlemlerin tamamlandığını, çek Kanunu 8.4 maddesinde "Takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen sorumluluk miktarı dâhil, kısmî ödeme yapılmaz ."hükmünün yer aldığı hususlarının değerlendirilmesi ve yukarıda yapılan tespit ve incelemeler sonucunda, davalı bankanın imza kontrol yükümlülüğünü yerine getirdiğini, yetkisiz kişilerce keşide edilen çeklerden dolayı davacı yanın zarar görmesinde, davalı bankanın bir kusurunun bulunmadığını bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davalı banka, dava dışı şirketin temsilinde çifte imza kuralına aykırı olarak çeklerin tek imza ile düzenlenmiş olduğunun takas sistemindeki inceleme neticesinde tespit edilmiş olması nedeniyle çekler üzerinde işlem yapılmamasını karşı bankaya bildirmesinin bankanın, çekteki keşideci imzasının hesap sahibine ya da yetkili temsilcisine ait olup olmadığını kontrol etmekle yükümlü olmasının bir gereği olduğu anlaşılmış olup karşılıksızdır işlemi yapılmamış ayrıca Çek Kanunu mad. 8/4 gereğince ödeme yapılamayacağı düzenlenmiş olduğu da dikkate alındığında davalı bankanın çeklerin sorumluluk miktarının ödenmemesinde haklı bulunduğu, dava dışı şirkete çek karnesi teslim etmekle ilgili özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı sonucuna ulaşılamayacağından davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

G.D.: Gerekçesi ekli kararda açıklanmak üzere;
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan 54,40 TL karar ve ilam harcının, peşin alınan 35,90 TL harçtan mahsubu ile eksik 18,50 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip ...

Hakim ...