Danıştay 6. Daire 2017/1182 Esas 2021/304 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/1182
Karar No : 2021/304

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …)

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 01/11/2016 tarih ve E:2012/3406, K:2016/6548 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, … ilçesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda yapılan parselasyon işlemi sonrası düzenleme ortaklık payından kalan 78,90 metrekarelik kısım nedeniyle davacı aleyhine belediye lehine belirlenen 11.835.029 TL ipotek borcunun güncellenmek suretiyle 47.340,00 TL olarak belirlenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; ipotek alacaklısı konumundaki idarenin kendi alacağını tahsil etmediği, aradan geçen 18 yılın ardından ipotek alacağının (TL bazında) enflasyonun da etkisiyle cüz'i bir meblağ haline dönüşmesindeki kusurun davacıya yüklenilemeyeceği, tahsis edilen arsa metrekare birim değerinin 2011 yılının rayiç bedeli üzerinden hesaplanması suretiyle borç çıkartılmasına yönelik dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule aykırı bulunmuş ve kararın bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ipotek bedelinin günün rayicine göre güncellenemeyeceği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlığa konu taşınmaza ilişkin ipotek bedelinin, tahakkuk yılı olan 1993 yılı için geçerli olan rayiç arsa ve arazi birim metrekare değeri üzerinden her yıl için Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranlarında artış yapılarak ve 1993 yılından itibaren davacının ödemeyi talep ettiği güne kadar da gecikme zammı uygulanarak belirlenmesi gerekirken, kıymet takdir komisyonunun günün rayicine göre belirlediği bedel üzerinden ipotek bedelinin güncellenmesine ilişkin tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Bu durumda, dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmediğinden, kararın bu gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 01/11/2016 tarih ve E:2012/3406, K:2016/6548 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul ili, … ilçesi, … pafta, … ada, … sayılı parseli kapsayan bölgede … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararı ile 2981 sayılı Kanunun 10/c maddesi kapsamında ıslah imar planına göre imar uygulaması yapılmış, davacı aleyhine 78.90 metrekare alan için … tarih ve … sayı ile tapuda 11.835.029 TL ipotek tesis edilmiştir.
Davacı tarafından 28/04/2011 tarihli dilekçe ile ipoteğin kaldırılmasının talep edilmesi üzerine, dava konusu … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararı ile 2981 sayılı Yasaya göre ıslah imar plan uygulaması ile oluşan parsel maliklerinden yeni tapusunu almamış ipotek alacaklısı/vereceklisi veya hissesi bedele dönüştürülmüş olanlar için ipotek bedeline esas olmak üzere birim metrekare fiyat tespitinin Kıymet Takdir Komisyonunca yapılmasına, tespit edilen bedelin en fazla 1 yıl geçerli olması ve işlemlerin tespit edilen m2 bedel üzerinden yapılmasına karar verildiği belirtilerek, bu karar gereği kıymet takdir komisyonu tarafından günün rayici ve çevre şartlarına göre belirlenen 47.340,00 TL ipotek bedelinin yatırılması gerektiğine dair … tarih ve … sayılı yazı davacıya gönderilmiştir. Bunun üzerine ipotek bedelinin güncellenmesine ilişkin belediye encümeni kararının iptali için bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Islah imar planının uygulama araçlarından birini oluşturan parselasyon işlemi açısından, 2981 sayılı Yasanın "Tapu verme" başlıklı 3290 sayılı Yasanın 4. maddesi ile değişik 10. maddesinin c) fıkrasında "İmar mevzuatına aykırı bina yapılmış, hisseli arsa ve araziler veya özel parselasyona dayalı arazilerde, imar adası veya parseli olabilecek büyüklükteki alanlarda, binalı veya binasız arsa ve arazileri birbirleriyle, yol fazlalarıyla veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerle birleştirmeye bunları yeniden ada ve parsellere ayırmaya, yapılara yeniden doğan imar ada veya parseli içinde kalanları yapı sahiplerine, yapı olmayanları diğer hisse sahiplerine müstakil veya hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre vermeye, bunlar adına tescil ettirmeye ve tescil işlemi dışında kalanların hisselerini 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre tespit edilecek bedeli peşin ödenmek veya parsel sahipleri aleyhine kanuni ipotek tesis edilerek, tapu sicilinden terkin ettirmeye belediye veya valilikler resen yetkilidir. Belediye veya valiliklerin talebi halinde bu yetkiler kadastro müdürlüklerince de kullanılır." hükmü yer almaktadır.
Buna göre 2981 sayılı Kanunun 10/c maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemlerinde zorunlu hallerde bedele dönüştürme imkânı tanınmış bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 1. maddesinin 1. fıkrasında: "Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu kanun hükümleri tatbik olunur." hükmüne yer verilmiş olup 37. maddesinde ise; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tesbit edilmemiş amme alacaklarının Maliye Vekaletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği, 51. maddesinde de, amme alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayrı ayrı % 4 oranında (12/10/2010 tarihli ve 2010/965 sayılı Bakanlar Kurulu kararının eki Kararın 1. maddesiyle bu oran aylık %1,40 olarak belirlenmiştir.) gecikme zammı tatbik olunacağı, 55'inci maddesinde; amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı, "ödeme emrine itiraz" başlıklı 58'inci maddesinde ise, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı iddialarıyla dava açılabileceği, hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davanın konusunu oluşturan kanuni ipotek bedeli, amme hizmetleri tatbikatından doğduğundan 6183 sayılı Kanunun 1. maddesi kapsamında olup, tahsilat işlemlerinin Kanun hükümlerince yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, uyuşmazlığa konu taşınmaza ilişkin ipotek bedelinin, tahakkuk yılı olan 1993 yılı için geçerli olan rayiç arsa ve arazi birim metrekare değeri üzerinden her yıl için Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranlarında artış yapılması ve 1993 yılından itibaren davacının ödemeyi talep ettiği güne kadar da gecikme zammı uygulanması suretiyle belirlenmesi gerekirken, kıymet takdir komisyonunun günün rayicine göre belirlediği bedel üzerinden ipotek bedelinin güncellenmesine ilişkin tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 21/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.