Danıştay 13. Daire 2016/1537 Esas 2021/244 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/1537
Karar No:2021/244

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üst Kurulu

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Radyo Tv A.Ş.

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait "Fox TV" logosu ile yayın yapmakta olan televizyon kanalında "1 Erkek 1 Kadın 2 Çocuk" isimli dizinin 31/12/2014 tarihinde ve tekrar yayını olarak 02/01/2015 tarihinde ekrana getirilen "Yılbaşı Özel" isimli bölümünde 6112 sayılı Kanunun 13. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "ürün yerleştirmede ürün veya hizmetlerin kiralanması veya satın alınması doğrudan teşvik edilemez ve ürüne aşırı vurgu yapılamaz" ilkesinin tekraren ihlal edildiğinden bahisle, aynı Kanunun 32. maddesinin 2. fıkrası uyarınca 356.454,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (Üst Kurul) 14/01/2015 tarih ve 2015/102 numaralı toplantısında alınan 112 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Uyuşmazlık konusu programda araba içerisinde dizinin başrol oyuncularından ... ve ... isimli karakterler arasında "..." adlı ürün hakkında diyalogların geçtiği, dizi yapımında yer verilen ürün yerleştirme şeklindeki ticari iletişim uygulamasına ilişkin yapılan izleme, inceleme ve değerlendirme sonucunda mevzuata aykırı bir takım uygulama biçimleriyle karşılaşıldığından bahisle davacı şirket hakkında 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 13. maddesinin 3. fıkrasına aykırı davranıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin tesis edildiği, dosyadaki bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi ve anılan yayına ilişkin CD'nin izlenmesinden uyuşmazlık konusu yayın içeriğinde ürün yerleştirme uygulaması yapıldığının anlaşıldığı, programın başlangıcında programda ürün yerleştirme olduğunun ifade edildiği, her ne kadar firma markası ekranda görünmüşse de çekim tekniği gereği ürünün oyuncunun elinde göründüğü fakat markaya aşırı vurgu yapılmadığı, marka ve ambalajın görünmesi hususunun ürün yerleştirmenin doğası gereği olduğu, ürünün göründüğü ve bahsinin geçtiği kısımların programın doğal mecrası içerisinde gerçekleştiği, ürüne yönelik yakın çekim yapılmadığı ve ürünün özellikle görünmesini sağlayacak bir çekim tekniği kullanılmadığı, ürünün tabii bir şekilde görüntü içerisinde yer aldığı, programın bütünlüğünün ürün yerleştirme ile bozulmadığı, ürünün markasının oyuncular tarafından telaffuz edilmediği, sadece içecek türünün (şeftali ice tea) zikredildiği, programdaki oyuncuların ürün yerleştirme uygulamasına aykırı olarak ürün yerleştirmeye konu içeceğin satın alınmasını teşvik etmediği ve ürüne aşırı vurgu yapmadığının görüldüğü, dava konusu yayının 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 13. maddesinin 3. fıkrasındaki ilkelere aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, söz konusu yayında ürün yerleştirme kuralına uygun davranılmadığı, reklam izleniminin baskın olduğu, genel senaryo akışından bir sapma izleniminin oluşturulduğu, ürüne aşırı vurgu yapıldığı, ürünün ön plana çıkarıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, programda konu bütünlüğünün korunduğu, ürün hakkında detaylı bilgi verilmediği, ürünün adının telaffuz edilmediği, izleyicilerin ürün yerleştirme yapıldığı noktasında bilgilendirildiği, ürüne aşırı vurgu yapılmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirkete ait televizyon kanalında 31/12/2014 tarihinde ve tekrar yayını olarak 02/01/2015 tarihinde ekrana getirilen dizi programında yer alan ifade ve görüntülerle 6112 sayılı Kanun'un 13. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "ürün yerleştirmede ürün veya hizmetlerin kiralanması veya satın alınması doğrudan teşvik edilemez ve ürüne aşırı vurgu yapılamaz" ilkesinin tekraren ihlâl edildiğinden bahisle, 356.454,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin Üst Kurul kararı alınmış, söz konusu kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.



İLGİLİ MEVZUAT:
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde ürün yerleştirme, "Bir ürün, hizmet veya ticarî markanın, ücret veya benzeri bir karşılıkla program içine dâhil edilerek veya bunlara atıf yapılarak, program içinde gösterildiği her tür ticarî iletişimi ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un "Ürün Yerleştirme" başlıklı 13. maddesinin 3. fıkrasında, "Ürün yerleştirmenin, medya hizmet sağlayıcının editoryal bağımsızlığını ve sorumluluğunu etkilemesine izin verilmez. Ürün yerleştirmede, ürün veya hizmetlerin kiralanması veya satın alınması doğrudan teşvik edilemez ve ürüne aşırı vurgu yapılamaz. İzleyiciler, programın başında, sonunda ve reklam arası sonrasında program başladığında, ürün yerleştirmenin varlığı hakkında açıkça bilgilendirilir." kuralına; 32. maddesinin 2. fıkrasında ise "8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır. Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı hâlinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz." kuralına yer verilmiştir.
02/11/2011 tarihli ve 28103 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14/3. maddesinde, "Genel olarak, ürün yerleştirme, programın bütünlüğünü bozmamalıdır. Ürün yerleştirmede; ürün veya hizmetin özelliklerinin övülmesi ya da benzeri diğer ürün ya da hizmetlere göre belli bir ürüne yönelik tercih bildirilmesi, ürünlere veya hizmetlere özel tanıtıcı atıflar yaparak ürün veya hizmetlerin kiralanmasının veya satın alınmasının doğrudan teşvik edilmesi ve aşırı vurgu yapılması, ürüne ilişkin detaylı bilgi verilmesi ve farklı çekim teknikleriyle ürünün ön plana çıkarılması yasaktır." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, ürün yerleştirmenin, ürünün program içene dahil edilerek ya da atıf yapılarak gösterilmesi ve yayın akışını bozucu nitelikte olmaması, ürün yerleştirmesini haklı gösterecek bir yayın içeriğinin bulunması, reklam sloganı niteliğinde ya da doğrudan ürünü almaya sevk edecek ifadelerin kullanılmaması ve ürüne aşırı şekilde vurgu yapılmaması gerektiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu yaptırıma esas alınan yayında kadın ve erkek oyuncunun sırayla aynı içeceği içtikleri, erkek oyuncunun kadın oyuncuya "ağzının tadını bildiğini" ifade ettiği, ürünün markası belli olacak şekilde kamera açısıyla çekimin yapıldığı dikkate alındığında, yayında ürün yerleştirmesi yapılan ürünlere aşırı vurgu yapılmaması gerektiği yönündeki yayın ilkesinin ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.

Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.