Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/12301 Esas 2022/6691 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle maddi tazminat davasının Uyuşmazlık Hakem Heyetince yapılan inceleme sonucunda; başvurunun kabulüne dair verilen kararın davalı vekilinin başvurusu üzerine yapılan itiraz incelemesinde; İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazının reddine dair verilen 04/12/2020 tarih ve 2020/İHK-26886 sayılı kararın davalı vekilince süresi içinde temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği görüşüldü.
K A R A R
Davacılar vekili; 23/09/2019 tarihinde 07 JH 699 plakalı kamyonun, davalıya trafik sigortalı traktöre çarpması sonucu, traktörün de yaya olan davacılar desteği ....’ya çarparak vefatına sebep olduğunu, soruşturma dosyasında alınan kusur raporuna göre her iki aracın ayrı ayrı asli kusurlu bulunduğunu, davacılar desteğinin ise kazanın meydana gelmesinde kusursuz olduğunu, davalıya yapılan başvurudan netice alınamadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 41.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş; 17/09/2020 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini toplam 360.469,00 TL'ye yükseltmiştir.
Davalı vekili; desteğin son üç aylık gelir belgesinin eklenmemesi nedeniyle başvurunun usulden reddi gerektiğini, kusur raporu alınmasını, SGK dan gelir bağlanıp bağlanmadığının sorulması gerektiğini belirterek, başvurunun usul ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Uyuşmazlık Hakem Heyetince; başvurunun kabulü ile davacı ... için 214.990,00 TL, davacı Betül için 14.657,00 TL, davacı Emre için 3.362,00 TL, davacı ..... için 42.787,00 TL, davacı Mümüne için 54.811,00 TL; davacı ..... için 29.862,00 TL olmak üzere toplam 360.469,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının 28/02/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; karara karşı davalı itiraz yoluna başvurmuştur. İtiraz Hakem Heyetince; davalının itirazının reddine dair verilen hüküm, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Davalının davacılar ....’ya yönelik temyizi yönünden;
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 12. fıkrası gereği sigorta tahkim komisyonlarının 40.000,00 TL yi geçmeyen kararları kesindir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01/06/1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtayca da temyiz isteminin reddine karar verilebilir.Davacılar ihtiyari dava arkadaşı olduğundan dolayı 40.000,00 TL'lik kesinlik sınırı, her bir davacı yönünden ayrı ayrı gözetilmelidir. İhtiyari dava arkadaşı olan davacı Betül Dalıcı için 14.657,00 TL, davac..... için 3.362,00 TL, davacı .....için 29.862,00 TL destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilmiş olup, İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazı reddedilmiştir. Uyuşmazlık Hakem Heyetince adı geçen davacılar yönünden davalı aleyhine ayrı ayrı kabul edilen miktarlar 40.000,00 TL nin altında kaldığından, davalı yönünden karar kesin niteliktedir. Kesin olan kararlar aleyhine temyiz yoluna gidilemez. Bu nedenle davalı vekilinin davacılar..... ve ....’ya yönelik temyiz istemlerinin ayrı ayrı miktar itibariyle reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davalının davacılar ..., .....’ya yönelik temyiz talebine gelince;
Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle destekten yoksun kalmaya dayalı maddi tazminat istemine ilişkindir.
Sürekli iş gücü kaybı tazminatının belirlenmesinde, davacının son gelir durumu ile birlikte muhtemel yaşam süresinin ve bu sürenin ne kadarında aktif çalışma hayatının devam edeceği, ne kadarında pasif döneme bulunacağının tespiti önem arz etmektedir. Çalışma hayatının, aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresini, bakiye yaşam süresi varsa kalan sürenin de pasif çalışma dönemini oluşturduğu; sürekli iş gücü kaybı nedeniyle tazminatın hesabında, pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulü gerektiği Dairemizin yerleşik içtihatlarındandır. Özel yasaları gereği çalışma süreleri ayrık olarak düzenlenenler dışında kalan kişiler yönünden, aktif-pasif devre ayrımı anılan şekilde yapılmakla birlikte; asker, polis gibi özel yasaları ile çalışma süreleri farklı belirlenen kişiler için sürelerin bu yasalardaki düzenlemelere göre belirlenmesi gerekmektedir.
Somut olayda; hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda bağkur tarım sigortalısı olan desteğin 65 yaşına kadar aktif, 65 yaş sonrası pasif dönem ayrımı yapılarak desteğin muhtemel bakiye ömür süresine göre tazminatın belirlendiği görülmektedir. Oysaki Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, desteğin 60 yaşına kadar olan muhtemel yaşam süresinin aktif devre ve 60 yaşından sonraki muhtemel ömür süresinin pasif devre olarak belirlenmesinden sonra, pasif devre için AGİ dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden hesaplama yapılması gerekmektedir. Bu yönüyle rapor hatalı olup, eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3-Bozma sebep ve şekline göre davalının davacılar ...,.....ve .....’ya yönelik diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin davacılar ......’ya yönelik temyiz dilekçesinin İtiraz Hakem Heyeti kararının kesin olması nedeniyle REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin davacılar ..., ..... yönünden temyiz itirazının kabulü ile İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA, (3) nolu bentte gösterilen nedenle davalı vekilinin davacılar ..., .....yönünden diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 04/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.