MİRASÇI BIRAKMAKSIZIN ÖLEN KİMSENİN MİRASI DEVLETE GEÇER. SAĞ OLUP OLMADIĞI BİLİNMEYEN BİR KİMSENİN MALVARLIĞI VEYA ONA DÜŞEN MİRAS PAYI ON YIL RESMEN YÖNETİLİRSE YA DA MALVARLIĞI BÖYLE YÖNETİLENİN YÜZ YAŞINI DOLDURACAĞI SÜRE GEÇERSE, HA­ZİNE’NİN İSTEMİ ÜZERİNE O KİMSENİN GAİPLİĞİNE KARAR VERİLİR. GAİPLİK KARARI VERİLEBİLMESİ İÇİN GEREKLİ İLAN SÜRESİNDE HİÇBİR HAK SAHİBİ ORTAYA ÇIKMAZSA, AKSİNE HÜKÜM BULUNMADIKÇA GAİBİN MİRASI DEVLETE GEÇER. ZİLYETLİĞİ BULUNMAYAN DAVACI HAZİNE’NİN BU İLKELER ÇERÇEVESİNDE HAREKET ETMESİ GEREKİRKEN TMK’NIN 713. MADDESİNE DAYALI DAVA AÇMASI USULE AYKIRI OLUP, MAHKEMECE HAZİNE’NİN DAVASININ REDDİNE KARAR VERİLMESİ GEREKİR.

Hazine ile Ayşe ve Hatice kayyımı K… İl Defterdarı Ramazan ara­larındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair (Konya Üçüncü Sulh Hukuk Mahkemesi)’nden verilen 23.02.2012 gün ve 165/361 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davacı Hazine vekili ile kayyım K… Defterdarı vekili taraflarından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği düşünüldü:

Davacı Hazine vekili, 21570 ada 2 sayılı parselin 486 m² yüzölçümlü olduğunu, Mehmet karısı Ayşe ve Ali karısı Hatice adına sırasıyla 324/486 ve 162/486 paylar ile kayıtlı bulunduğunu, adı geçenler her ne kadar kayıt maliki görünüyorlar ise de, taşınmaz malın mahallinde yapılan araştırmada tapu maliklerinin tanınmadıkları, ölü veya sağ olup olmadıklarının bilinmediği, TMK’nın 713. maddesindeki koşulların gerçekleştiği gerekçesiyle tapu kayıt­larının iptaliyle Maliye Hazinesi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı gösterilen kayıt malikleri Ayşe ve Hatice’ye adresleri biline­mediğinden dava dilekçesinin tebliğ edilmediği belirlenmiştir.

Konya İkinci Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 28.05.2009 tarih, 2008/2189 Esas-2009/964 Karar sayılı kararı ile kayıt maliklerine K… Defterdarlığı kayyım olarak atanmasına karar verildiği ve sözü edilen kararın 15.09.2009 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Kayyım vekili (Hazine avukatı) 14.05.2010 tarihli cevap dilekçesinde, dava dilekçesinde belirtilen gerekçeyle böyle bir davanın açılması olanağının bulunmadığını, Hazine’nin 4721 sayılı Kanun’un 588 sayılı maddesi gereğince hareket etmesi gerektiğini, gaiplik kararının alınmadığını ve anılan maddede belirtilen koşulların gerçekleşmediğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.

Mahkemece, TMK’nın 713. maddesi gereğince Mehmet karısı Ayşe ve Ali karısı Hatice adına bulunan paylar bakımından tapu kayıtlarının iptaliyle davacı Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi üzerine; hükmün esası kayyım vekili, vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden ise davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, TMK’nın 713. maddesi gereğince açılan iptal ve tescil isteğine ilişkindir.

Mahkemece, yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; mahkemenin bu gerekçesine katılma olanağı bulunmamaktadır. TMK’nın 713. maddesi gereğince açılan davalarda kural olarak, dava kayıt maliklerine, kayıt malikleri ölü ise mirasçılarına yöneltilerek açılır. Bu maddeye dayalı olarak açılan davalar kamu düzeni ağırlıklı ve nitelikli davalar olup, kayıt maliklerine kayyım atanmak suretiyle davanın yürütülmesi ve taraf teşkilinin sağlanması olanağı bulunmamaktadır. Öteden beri Daire’nin sapma göstermeyen uygu­laması da bu yöndedir. Her şeyden önce TMK’nın 713/1 ve 2. fıkraları farklı hukuki sebepleri içermektedir. Davacı Hazine’nin hangi hukuki sebebe da­yandığını açıklamadığı gibi mahkemece de bu husus açıklattırılmamıştır. Kaldı ki, taşınmaz payları üzerinde davacı Hazine’nin herhangi bir zilyetliği söz konusu olmadığına göre anılan madde gereğince değerlendirilme yapılıp davanın sonuçlandırılması da olanaklı değildir. TMK’nın 501. maddesinde; “Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete geçer” hükmü yer almıştır. Aynı Kanun’un 588. maddesinde ise; “Sağ olup olmadığı bilinmeyen bir kim­senin malvarlığı veya ona düşen miras payı on yıl resmen yönetilirse ya da malvarlığı böyle yönetilenin yüz yaşını dolduracağı süre geçerse, Hazine’nin istemi üzerine o kimsenin gaipliğine karar verilir” denilmiş ve ikinci fıkrasında ise; “...aksine hüküm bulunmadıkça gaibin mirası Devlete geçer” ibaresine yer verilmiştir. Davacı Hazine somut olay bakımından TMK’nın 501 veya 588. maddeleri çerçevesinde hareket etmesi gerekirken TMK’nın 713. maddesine dayalı dava açması usule aykırı düşmektedir.

Saptanan bu somut ve hukuki olgular karşısında davacı Hazine’nin davasının reddine karar verilmesi gerekirken somut olaya uygun düşmeyen bir gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve kanuna aykırıdır.

Gösterilen gerekçe ile yapılan bozma ilamı karşısında davacı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

Davalı kayyım vekilinin temyiz itirazları yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK’nın geçici 3. mad­desinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’nın 428. maddesi uyarınca (BOZUL­MASINA), HUMK’nın 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna 02.07.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.