Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1051 Esas 2021/4 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1051
Karar No : 2021/4

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Denizcilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2016/11976, K:2019/8919 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 19/06/2007 tarih ve 26557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 84, 85, 86, 87, 88 ve 89. maddelerinin yetki yönünden iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2016/11976, K:2019/8919 sayılı kararıyla;
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun "Kapsam" başlıklı 1.; "Tarihi ve bedii değeri olmayan taşınmaz mallarla ilgili işlemler" başlıklı 74.; "Ecrimisil ve tahliye" başlıklı 75. maddesi ile Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması, kiraya verilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi ile ecrimisil ve tahliye işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılan ve 19/6/2007 tarih ve 26557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin "Kapsam" başlıklı 2. maddesi ve 84., 85, 86, 87, 88, 89. maddelerine yer verilerek,
Kanun ve Yönetmelik hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; kıyıların, sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait malların, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu açık olup; deniz yüzeylerinin de bu kapsamda Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu ve buraların da işgali halinde fuzuli şagilden 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi ve anılan Yönetmelik hükümlerine göre ecrimisil istenilmesine hukuki bir engel bulunmadığı;
Türkiye Cumhuriyeti idari teşkilat yapısı içinde yer alan Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, görev alanlarına ilişkin olarak tüzük ve yönetmelik dışında, yönerge, tebliğ, genelge talimat gibi çeşitli adlar altında da düzenleme yapabildikleri, ancak bu düzenlemeler arasında uyulması gereken "normlar hiyerarşisi" kuramına göre hukuk düzeninin, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içerdiği ve her normun geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan aldığı ve bu nitelikleri gereği, dayandıkları üst hukuk normlarına uygun hükümler içermesi gerektiği;
İdarenin düzenleyici idari işlem tesis etme yetkisinin "yasama yetkisinin devredilmezliği" ilkesinin bir sonucu olarak ikincil nitelikte bir kural koyma yetkisi olduğu göz önüne alındığında; söz konusu yetkinin kanunların çizdiği çerçeve içinde kalması ve kanunlara uygun olarak kullanılmasının zorunlu olduğu;
Uyuşmazlıkta; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 74. maddesinde ecrimisil ve tahliye ifadelerine yer verilmemiş olmasına rağmen bu madde hükmüne dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin "Tespit, Ecrimisil ve Tahliye" başlığını taşıyan Dördüncü Kısmında (m.84-md.89), ecrimisil ve tahliyeye yönelik düzenlemelere yer verildiği ve bu düzenlemelerin Kanun'un verdiği yetki sınırlarını aşan nitelikte olduğundan bahisle yetki yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekle birlikte; davaya konu Yönetmeliğin dayanağı 2886 sayılı Kanun'un 74. maddesinde, tarihi ve bedii değeri olanlar hariç Hazinenin özel mülkiyetindeki yerlerin satışı, kiraya verilmesi, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi esaslarının Yönetmelik ile belirlenebileceğinin düzenlendiği ve anılan Kanun'un 75. maddesinde de Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz mallar, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların fuzulen işgal edilmesi halinde fuzuli şagillere ecrimisil tahakkuk ettirilebileceği belirtildikten sonra, söz konusu ecrimisil bedelinin ne şekilde belirleneceği, belirlenen bu bedelin nasıl tahsil edileceği ve işgale konu taşınmazın tahliye ettirilmesine ilişkin hükümlere yer verildiğinin görüldüğü;
Bu haliyle 2886 sayılı Kanun'da yer alan ecrimisil ve tahliyeye yönelik düzenlemeler incelendiğinde; söz konusu Kanun'un uygulanması niteliğinde hükümler içerdiği anlaşılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin davaya konu 84, 85, 86, 87, 88 ve 89. maddelerinde üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 2886 sayılı Kanun'un 74. maddesinde ecrimisil ve tahliye ifadelerine yer verilmemiş olmasına rağmen bu madde hükmüne dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin "Tespit, Ecrimisil ve Tahliye" başlığını taşıyan Dördüncü Kısmında (m.84-md.89), tahliye, taşınmazların mahallinde yapılacak tespitler, ecrimisilin tespit ve takdir edilmesi, ecrimisil tebliği ile ecrimisilin kesinleşmesi, vade tarihi ve tahsilinin düzenlendiği, dolayısıyla söz konusu Yönetmelik'te Kanun'un verdiği yetkiyi aşan hükümlere yer verildiği, öte yandan taşınmaz hükmünde olmayan deniz yüzeyinin haksız şekilde kullanılmasının 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi kapsamı dışında olduğu, bu sebeple deniz yüzeyi üzerinden ecrimisil tahakkuk ettirilemeyeceği belirtilerek, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 28/11/2019 tarih ve E:2016/11976, K:2019/8919 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 13/01/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.