
Esas No: 2014/26875
Karar No: 2016/8842
Karar Tarihi: 30.05.2016
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2014/26875 Esas 2016/8842 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, işverene ait işyerinde 15.01.1996 - 28.02.1998 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığının ve tüm çalışmalarının yeraltında geçtiğinin tespitine karar verilmesi, istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamda belirtildiği gibi davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili dilekçesinde, davalı ...nin ...AŞ.den ihale ile aldığı maden arama işince çalıştığını, müvekkilinin çalışmalarının bütünüyle yer altında geçtiğini ve asgari ücret ile 15.01.1996 tarihinde işe başladığını ve 28.02.1998 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığını, ancak Kuruma başvurduğundan işe girişinin geç yapıldığını, çalışmalarının yer üstü çalışmaları olarak gösterildiğini, günlerinin eksik bildirildiğini ve primlerinin yatırılmadığını, gördüğünü belirterek, 15.01.1996- 28.02.1998 tarihleri arasında asgari ücretle sürekli ve kesintisiz olarak yer altında çalıştığının tespitine, ayrıca bu dönemde kuruma yer üstü çalışması olarak bildirilen çalışmalarının da yer altı çalışması olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
1) Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki dava da, davalı işveren ...İnş. Mad. İth. İhr. Ltd. Şti. ünvanlı işyerinin, maden işyeri olup olmadığı dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. Her ne kadar 15.02.1996 Kuruma intikal tarihli davacının 15.01.1996 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladığına dair işe giriş bildirgesinde ünvanı Krom ocağı olarak
belirtilmiş ise de, davalı işyerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından maden işyeri olarak belirlenen bir işyeri olup olmadığı tespit edilmeden davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2) 506 sayılı Yasanın 60/E maddesi uyarınca, maden işyerlerinin yer altı veya yer altı münavebeli işlerinde en az 1800 gün çalışmış bulunan sigortalıların, bu işyerlerindeki prim ödeme gün sayıları toplamına dörtte biri eklenerek toplamının Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları primi ödeme gün sayısı olarak kabul edilmesi gerektiğinden, davacının toplam çalışma süresi yasada belirtilen 1800 güne ulaşmamasına rağmen, bu konuda karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.