Davacı ... ile davalılar ...., ..., ... aralarındaki dava hakkında ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 07.02.2013 gün ve 2009/109 Esas - 2013/164 Karar sayılı hükmün Dairenin 23.12.2014 gün ve 2014/12106 Esas - 2014/19281 sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş olup, süresi içinde davalı ... tarafından kararın düzeltilmesi istenilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Davacı vekili, davalıların işleteni,sürücüsü ve zorunlu mali sorumluluk sigortacısı olduğu aracın, davacının yolcu olarak bulunduğu araca çarpması sonucu davacının yaralandığını, belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı almak üzere, 10.000 TL. işgücü kaybı, 10.000 TL. manevi tazminat ve 929,85 TL. tedavi giderinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 68.352,64 TL. olarak ıslah etmiştir.
Davalı ...vekili, kusur oranını ve talep edilen tazminatı kabul etmediklerini, aracı kaza tarihinden önce kiraya verdiklerini, işleten olmadıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar davanın reddini istemiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulü ile davacının yaralanması nedeniyle 68.352,64 TL. maddi, 5.000 TL. manevi tazminatın davalı ... tahsiline, davalılar ... ve ... yönünden araç kaza tarihinden önce kiraya verildiği, işleten değişikliği olduğundan davalıların sorumluluğu bulunmadığı gerekçesi ile haklarında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... ve davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dairemizce verilen 23.12.2014 tarih, ... Esas, 2014/19281 karar sayılı bozma kararında; davacı vekili ve davalı ... diğer temyiz itirazlarının reddine, 2, 3 ve 4 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ve davalı ... temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacının tedavi giderleri ile ilgili talebi yönünden olumlu yada olumsuz bir karar verilmemiş olması, davacının ıslah dilekçesindeki talebi de dikkate alınarak ıslah edilen miktar için dava tarihinden itibaren faiz uygulanması gerektiği, taraflar arasında yapılan sözleşme kiracının işleten sıfatının kabulünü gerektirecek nitelikte olmayıp yukarıda açıklanan yasal düzenlemelerde göz önünde bulundurularak, davalı ... işleten olarak kabulü ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 91.maddesi gereğince işletenin sorumluluğunu üstlenen zorunlu mali sorumluluk sigortacısı davalı ... de hükmedilen tazminattan birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.
Davalı ... vekilinin karar düzeltme talebi üzerine dosyanın yeniden yapılan incelemesinde;
Dava, trafik kazasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı KTK.nun hükümlerine göre trafik kaydı, işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü de yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde "işleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin olan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.
Gerek doktrinde gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, kazaya neden olan araç davalı ... adına kayıtlı olup, kazadan önce 21.7.2005 tarihli kira sözleşmesi uyarınca, 36 ay süre ile ... kiraya verilmiştir. Fiili hakimiyetin ve yararlanmanın kiracıya devredildiğine dair sözleşme ve belgeler dosyaya sunulmuştur. Kira sözleşmesinin faturalar karşılığında ödendiği, kira sözleşmesine yönelik sözleşme taraflarının ticari defterleri üzerinde yapılan incelemeye göre sözleşme tarafları arasında cari hesap ekstrelerinin bulunduğu, kiralanan araçlara ait faturaların bu cari hesap ekstrelerine kaydedildiği, aracın kira bedellerinin 26.07.2005 tarihinden itibaren tahsil edildiği dosya kapsamındaki belgelerden ve bilirkişi raporundan anlaşılmaktadır. Buna göre kazaya neden olan aracın fiili ve hukuki yaralanmasının kiracıya geçtiği böylece davalı ... işletenlik sıfatının kaza tarihi itibariyle sona erdiği gözetilerek aleyhine açılan davanın reddine ilişkin kararın onanması gerekirken zuhulen bozulduğu yeniden yapılan inceleme ile anlaşılmıştır. Anılan nedenlerle davalı ... vekilinin bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulüne karar verilmesi ve Dairemizin 10/09/2013 gün ve 2013/10766-11782 sayılı 3.12.2014 tarih, 2014/12106 Esas, 2014/19281 karar sayılı bozma ilamındaki davalı ... ile ilgili olan bozma kararının kararının ortadan kaldırılması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 23.12.2014 tarih, 2014/12106 Esas, 2014/19281 karar sayılı bozma ilamındaki 2. bendin ... yararına ortadan kaldırılmasına, Allianz Sigorta A.Ş."nin sorumluluğunun devamına ilişkin bozma kararının aynen korunmasına, 31/03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.