17. Hukuk Dairesi 2016/345 E. , 2016/4752 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davalı Güvence Hesabı vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vasisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; 30.07.2009 tarihinde davalı sürücünün kusurlu hareketi nedeniyle meydana gelen kazada, araçta yolcu olarak bulunan davacıların desteğinin vefat ettiğini, aracın kaza tarihi itibariyle ZMMS sinin bulunmadığını açıklayıp, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eşi ... için 97.389,00 maddi , 60.000 TL manevi , davacı kızı ... için 5.232,00 TL maddi, 60.000,00 TL manevi , davacı kızı ... için 6.701,00 TL maddi, 60.000,00 TL manevi tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir. Davacılar vekili; 31.01.2013 tarihinde maddi tazminat taleplerini ... için 162.387 TL, ... için 13.183 TL, ... için 82.925 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı Güvence Hesabı vekili ve davalı ... vekili; davanın reddini talep etmiştir.
Mahkem..., iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kısmen kabulü ile ... için 162.387,00 TL maddi tazminat ve 50.000,00 TL manevi tazminatın, ... için 13.183,00 TL maddi tazminat ve 40.000,00 TL manevi tazminatın, ... için 22.925,00 TL maddi tazminat ve 40.000,00 TL manevi tazminatın, Güvence Hesabı yönünden sigorta limiti ve maddi tazminattan sorumlu olmak kaydı ile dava tarihinden itibaren işley...k yasal faizi ile, diğer davalılar yönünden kaza tarihinden işley...k yasal faizi ile müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş;
hüküm, davalı Güvence Hesabı vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vasisi tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davalı ... vekilinin tüm, davalı Güvence Hesabı vekili ve davalı ... vasisinin ise aşağıdaki, bentler kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
Dava, davacıların murisinin ölümü nedeni ile 6098 sayılı TBK m. 53 gereğince destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 87. Maddesine göre "Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir."
Hatır taşıması bir kimseyi ücretsiz olarak ve bir karşılık almadan ve bir yararı bulunmadan taşıma halidir. Yani hatır için taşımada taşımanın karşılıksız olması veya alınan karşılığın önemsiz olması gerekir. Taşıma, işletenin veya sürücünün değil taşınanın yararına olmalıdır.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığından, bu gibi taşımalarda BK.nın 43. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Somut olayda; davacıların desteği ..."nın araçta yolcu olarak bulunduğu dava dilekçesinde ve kaza tespit tutanağında belirtilmiştir.
Bu durumda, öncelikle hatır taşıması savunması üzerinde durularak, hatır taşımasının bulunduğunun tespiti halinde uygun oranda indirim yapılması gerekmektedir. Mahkem..., hatır taşımasının varlığı halide uygun bir oranda hatır taşıması indirimi yapılması gerekirken, yazılı şekilde hüküm verilmiş olması doğru görülmemiştir.
3-6098 sayılı TBK"nın 52.maddesine göre; "Zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu
ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir."
Müterafik kusur; aynı şartlar altındaki makul, dürüst ve ortalama bir kişinin, kendi menfaati icabı, zarara uğramamak için kaçınacağı veya kaçınması gereken bir davranış tarzını ifade etmektedir. (EREN, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Y. 2015. S. 582) Zararın doğumu ya da artmasına yol açan fiil, zarar görenin davranışlarından ileri gelmişse müterafik (ortak) kusurdan söz edilir. (KILIÇOĞLU, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Y. 2012, s.418)
Yukarıda açıklandığı üzere; müterafik kusur ile hatır taşıması ayrı kavramlardır.
Buna göre, hatır taşıması indirimi için kural olarak hatır için taşınması yeterli iken, müterafik kusur indirimi için zarar görenin, zararı önleyici ya da azaltıcı tedbirleri almamasında kusurlu olması aranmaktadır.
Desteğin yolcu olmasına göre, tanık ... 23.12.2010 tarihli duruşmada; kendi büfesinde sürücünün bira içtiğini ve daha sonra araca bindiklerini ifade etmiştir.
Mahkem...; desteğin, alkollü sürücünün aracına bilerek bindiği savunması üzerinde durularak, hatır taşımasından bağımsız olarak uygun oranda müterafik kusur indirimi de yapılarak hüküm verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
4-Desteğin eşi; 1977 doğumlu olup, kaza tarihinde 32 yaşındadır. Bilirkişi raporunda; rapor tarihi esas alınarak, davacı eş ..."ın rapor tarihinde 36 yaşında olması ve 18 yaşından küçük iki çocuğunun bulunması nedeniyle evlenme ihtimalinin olmadığı belirtilmiştir.
Oysa; Yargıtay"ın yerleşmiş içtihatlarına göre, eşin evlenme ihtimali değerlendirilirken kaza tarihindeki yaşı esas alınmalıdır. Buna göre; davacı eşin AYİM tablosuna göre evlenme ihtimali %17 olup, 18 yaşını doldurmamış her bir çocuk için %5 evlenme ihtimali düşül...ğinden, %7 evlenme ihtimali değerlendirilerek hüküm verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm verilmiş olması da isabetli olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm, davalı Güvence Hesabı
vekili ve davalı ... vasisinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2-3-4 numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı Güvence Hesabı vekili ve davalı ... vasisinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 18.778,50 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ..."dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı Güvence Hesabı ve ... vasisine geri verilmesine 14.04.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.