MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davacılar vekili, davalı ... şirketi vekili, davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. vekilince istenmiş olmakla davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. vekilince duruşma talep edilmiş, duruşma için tayin edilen 19.04.2016 Salı günü davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. vek. Av. ... geldi. Davalı ... tarafından gelen olmadı. İhbar olunan taraftan gelen olmadı. Davacılar vek. Av. ... geldi. Davalı ... tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. vekili ve davacılar vekili dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili; davalıların işleteni, sürücüsü ve zorunlu mali sorumluluk sigortacısı olduğu aracın destek ..."in kullandığı araçla çarpışması sonucu meydana gelen trafik kazasında davacıların destekleri ... ve ..."un hayatlarını kaybettiklerini belirterek, ..."in eşi ... ile çocukları ... ve ... ile annesi ... için ayrı ayrı 100 TL; ..."un annesi ... ile kardeşleri ..., ... ve ... için ayrı ayrı 100 TL destekten yoksun kalma tazminatının ve araç hasarı için 5.000 TL maddi tazminatın tüm davalılardan; ..."in ölümü nedeniyle eşi ... için 20.000 TL, çocukları ve annesi için ayrı ayrı 10.000 TL, kardeşleri ... ve ... için ayrı ayrı 3.000 TL; ..."un ölümü
nedeniyle annesi ... için 20.000 TL, kardeşleri ... ve ... için ayrı ayrı 7.000 TL, babaannesi ... için 3.000 TL, amcaları ... ve ... için ayrı ayrı 1.000 TL manevi tazminatın davalılar ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. ve ...tan kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. vekili; müvekkilinin davalı aracı uzun süreli kiralama sözleşmesi ile devrettiğini, işletenlik sıfatının bulunmadığını öne sürerek, davanın pasif husumet yönünden reddini savunmuştur.
Davalı ... şirketi vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; maddi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile; destek ..."in ölümü nedeniyle eşi ... ile çocukları ... ve ... ile annesi ... için ayrı ayrı 100 TL, destek ..."un ölümü nedeniyle ... ve ... için ayrı ayrı 100 TL destekten yoksun kalma tazminatının; 1.250 TL araç hasarının davalı ... şirketinden dava, diğer davalılardan kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tüm davalılardan; manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile; ..."in ölümü nedeniyle eşi ... için 15.000 TL, çocukları ... ve ... ile annesi ... için ayrı ayrı 7.000 TL, kardeşleri ... ve ... için ayrı ayrı 2.000 TL; ..."un ölümü nedeniyle annesi ... için 20.000 TL, kardeşleri ... ve ... için ayrı ayrı 7.000 TL, babaannesi ... için 2.000 TL manevi tazminatın davalılar ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. ve ..."tan kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; karar, davacılar vekili, davalı ... şirketi vekili, davalı ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davanın taraflarını davacının dilekçesinde belirttiği davacı ve davalılar oluşturmakta olup, taraflar dışında kararın temyizi ancak, ilgili aleyhine hüküm kurulmuş olması halinde sözkonusudur. Bu bakımdan ... Kimya San. ve Tic. AŞ."nin davada ihbar olunan sıfatı dışında başkaca bir sıfatı bulunmayıp, aleyhine hüküm de oluşturulmadığı ve bu nedenle hükmü temyiz etmekte hukiki yararı bulunmadığı anlaşılmakla, ihbar olunan vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, her ne kadar bilirkişi raporunda davacılara Emekli Sandığı
tarafından bağlanan dul ve yetim aylığının rücuya tabi bir gelir olmadığı halde tazminattan mahsubu yapılmışsa da, mahkemenin gerekçeli kararında, bağlanan gelirlerin tazminattan mahsup edilmediğini açıkça belirterek bilirkişi raporundan ayrılmasına, ıslah yapılmadığından taleple bağlı kalmak suretiyle karar vermiş olmasına göre; davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Dava; davacılar murislerinin ölümü nedeni ile 6098 sayılı TBK."nun 53. ve 56. maddeleri gereğince maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Dava dilekçesinde davalı ... şirketinden manevi tazminat talebinde bulunulmamıştır. Mahkemece davalı ... şirketi sadece maddi tazminattan sorumlu tutulup, manevi tazminattan sorumlu tutulmamış ise de, manevi tazminata düşen harç miktarından sorumlu tutulmuştur. Poliçe teminatı dahilinde bulunmayan manevi tazminattan sorumlu tutulmayan davalı ... şirketinin hükmolunan manevi tazminatın ferilerinden sorumlu tutulması doğru görülmemiş, kararın bu yönüyle bozulması gerekmiştir.
4-2918 sayılı KTK. hükümlerine göre, trafik kaydı, işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü de yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde "işleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin olan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında
bulunduran ve ondan yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.
Gerek doktrinde gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Dosya kapsamındaki belgelerden; kazaya karışan, davalı ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. adına kayıtlı aracın, davalı tarafından ihbar olunan ... Kimya San. ve Tic. AŞ."ye, 36 ay süreyle Kiralama Sözleşmesi ile kiralandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece, davalı ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte yazılı nedenlerle ihbar olunan ... Kimya San. ve Tic. AŞ.’nin temyiz isteminin REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine; (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... şirketi vekilinin; (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle de davalı ... Otomotiv Tic. ve San. AŞ. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.350,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. verilmesine, duruşmada vekille temsil olunmayan davalı ...Ş. yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, aşağıda dökümü yazılı 8,40 TL fazla alınan peşin harcın istek halinde davacılara geri verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden ihbar olunan Levent Kimya San. ve Tic. A.Ş, ... Sigorta A.Ş. ve ... Otomotiv Tic. ve San. A.Ş."ye geri verilmesine, 19/04/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.