BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/752 Esas 2019/1033 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/752 Esas
KARAR NO : 2019/1033
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/08/2018
KARAR TARİHİ : 10/12/2019

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin aracının camı kırılarak çantasının çalındığını, çantanın içinde çekler bulunduğunu, çalınan çeklerin iptali için ...Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, çalınan çeklerin ödemesinin tedbiren durdurulduğunu, mahkemece davaya konu çekin istirdatı için taraflarına istirdat davası açmak için süre verildiğini davaya konu çeki müvekkilinin ... Otomotiv'den aldığını, davaya konu çek hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ... hazırlık numaralı dosyasından el koyma kararı verildiğini, davalının ... A.Ş. ... şubesine ait ... nolu 19.000,00TL bedelli çek ile ilgili ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile takip başlattığı, müvekkilinin davalıya haciz baskısı altında dosya borcu olan 19.203,00TL'yi ihtirazı kayıt ile ödediğini, bu çek ile ilgili olarak açılan menfi tespit davasının halen ... Asliye Ticaret Mahkemesinde derdest olduğunu, iş bu davaya konu çekin ... şubesine ait 30/09/2017 keşide tarihli, ... seri numaralı 12.650,00TL bedelli çeki müvekkilinin müşterisi olan ... Ltd. Şti.'den aldığını, davalı ... şirketinin çeki kanunun aradığı şartlara uygun şekilde iktisap etmediğini, sözleşmenin çeklerin çalınma tarihinden önce imzaladığını beyan ederek, davaya konu çekin davalıdan istirdatına karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA VE KARŞI TALEP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya konu çekin kanun ve yönetmeliklere uygun olarak iktisap ettiğini, müvekkilinin ciro silsilesini kontrol etme dışında bir yükümlülüğünün olmadığını, davacı tarafın davasının kötü niyetli veya çekin iktisapta ağır kusurlu olduğunu kesin ve yazılı delile ispat etmesi gerektiğini, dava konusu çekin davacının elinden rızası dışında çıktığını, çekin müvekkilince iktisabından sonra öğrenildiğini beyan ederek davacının reddine ve davacı aleyhine alacağın %20 sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; mahkememizce ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası, ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası, ... Cumhuriyet Başsavcılığının ... hazırlık numaralı dosyası, ... Cumhuriyet Başsavcılığının ... numaralı dosyası celp edilerek incelenmiş dosya arasına alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; Uyuşmazlık, taraflar arasındaki faktoring sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki faktoring sözleşmesi, dayanak fatura, çek teslim bordro suretleri dosyaya ibraz edilmiştir.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde mali müşavir bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak davacı yanca dava konusu çekin önce ... Otomativ e keşide edildiği daha sonra şirketçe kendisine teslim ettiği ve çek şirket yetkilisi elindeyken çalındığı iddia edildiğinden davacı şirket ile ... Otomativ in arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığı, davacı şirketten sonraki ciranta gözüken şirket ile arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığı, varsa bu ticari ilişkiler sebebiyle davacının alacaklı ya da borçlu olup olmadığı varsa ne miktarda alacaklı olduğu, davaya konu çekin tarafların ticari defterlerinde kayıtlı olup olmadığı, davalı defterleri yönünden ise davalı ... nin kendisinden önceki ciranta ... inşaat ...san ve tic. Ltd şti den arasında herhangi bir ticari bir ilişki bulunup bulunmadığı, davalı ... şirketinin 6361 sayılı kanun uyarınca çeki usulüne uygun olarak iktisap edip etmediği, davalı ... şirketinin çekin iktisabında ağır kusur ve kastının bulunup bulunmadığı noktalarında rapor alınmasına karar verilmiştir.
Alınan raporda özetle; davacının defterlerinin e-defter olduğu, davacının yevmiye ve kebir defterinin beratlarını zamanında yapmış olduğu, davalı ile dava dışı ... Ltd. Şti. arasında 29/05/2017 tarihinde 500.000,00TL limitli faktoring sözleşmesi imzaladığı, bu sözleşme kapsamında dava dışı şirket ile davalı arasında 2 adet işlem gerçekleştiği, davaya konu çekin, dava dışı ... Ltd. Şti. tarafından dava dışı ... emrine düzenlendiği, bu kişi tarafından ... adına cirolandığı, bu kişi tarafından ... Ltd. Şti.'ye, bu kişi tarafından ... Ltd.Şti. Ye cirolandığı, bu kişi tarafından fatura karşılığı son ciranta ... Ltd. Şti.'ye ciro edilmiş ve bu kişi tarafından da sözleşme kapsamında davalıya temlik ciro edilmiş olduğu, ciro silsilesinin kopuk olmadığı, dava dışı ... Ltd. Şti.'nin bu çeki ... Ltd. Şti. adına düzenlenen 11/08/2017 tarihli 51.920,00TL lik bir adet fatura karşılığı aldığı, davalının çeki iktisapta kanuna uygun davrandığı ifade edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Dava; Uyuşmazlık, taraflar arasındaki faktoring sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
Faktoring sözleşmeleri, temelinde alacağın temliki hükümlerini barındıran Borçlar Kanunundaki tip sözleşmeler arasında yer almayan ve birden fazla tip sözleşmeyi kapsamına alan atipik nitelikte karma sözleşmelerdir. Faktoring sözleşmeleri üç köşeli işlemlerdir. Faktoring işlemlerinin tarafları olarak, alacağı temlik alan faktoring şirketi, temlik eden önceki alacaklı (faktoring şirketinin müşterisi) ve önceki alacaklıyla arasında temel hukuki ilişki bulunan borçlu olarak gösterilebilir. Faktoring sözleşmesinin niteliği gereği kural olarak borçlu, önceki alacaklısına karşı ileri sürebileceği şahsi defileri, temlik alan durumundaki faktoring şirketine karşı da ileri sürebilir. (6098 Sayılı TBK. Md 188/1, 6361 Sayılı Yasanın 9/2.maddesi)
6361 Sayılı Yasanaın 9/3.mnaddesinde yer alan; '' Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanılan defileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğer ki, faktoring şirketi kambiyo senedi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun,'' hükmünün somut olay bakımından uygulanıp uygulanmayacağı değerlendirildiğinde, belirtilen yasa hükmü faktoring işleminin tarafları olan borçlu, önceki alacaklı ve temlik alan faktoring şirketi dışındaki kambiyo senedinde ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından getirilmiş bir hükümdür. Kanunun 9/3.maddesi hükmünün, faktoring işleminin tarafları arasında yer almayan kambiyo borçlularını ilgilendirdiği madde gerekçesinden de anlaşılabilmektedir. Zira gerekçenin son cümlesinde ''bu bağlamda 6102 Sayılı Türk Ticaret kanunun defiler başlıklı 687.maddesi ile paralellik sağlanması hedeflenmiştir.'' denmiştir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 687/2.maddesinde, ''Alacağın temliki hükümleri saklıdır.'' hükmü yer almaktadır. 6361 Sayılı Kanunun 9/2.maddesi hükmünden hareketle faktoring sözleşmelerinde de alacağın temliki hükümleri uygulanacağından gerek 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 687/2. Maddesi, gerekse 6361 Sayılı Kanunun 9/2.maddesi karşısında faktoring işleminin taraflarından olan kambiyo borçluları hakkında alacağın temliki hükümlerinin uygulanacağı, aynı kanunun 9/3.maddesi hükmünün ise, faktoring işleminin tarafı olmayan ve ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından uygulanabileceği anlaşılmaktadır.
Dava konusu çekin incelenmesinden; çekin lehdar tarafından ...'a, ondan ...'e, ondan ... Ltd. Şti.'e, ondan ... LTD.ŞTİ'ye, ondan ... Ltd. Şti.'e, ondan davalı ... şirketine ciro edildiği anlaşılmaktadır.
Bu açıklamalar karşısında somut olayın değerlendirilmesinde; faktoring şirketine ciro yoluyla devredilen çekte davalı ... şirketinin dava konusu çeki iktisap ederken yasa, sözleşme ve objektif iyi niyet kurallarına uygun hareket ettiği, davalı uhdesinde bulunan dava konusu çekin kaybolduğunun davacı tarafça davalı şirkete direk olarak bildirilmemiş olduğu, davalı ... şirketinin iktisapta iyi niyetli yetkili hamil olduğu, bu çekleri iktisap ederken bile bile borçlu zararına hareket ettiği, kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğu hususu kanıtlanamadığından açılan davanın esastan reddine karar verilmiş ve davalı tarafın kötü niyet tazminatı talebinin şartları oluşmadığından bu talebin de reddine karar verilmiş aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE
2-Davalı vekilinin kötü niyet tazminat talebinin şartları oluşmadığından reddine,
3-Alınması gereken 44,40-TL red harcından peşin alınan 216,04-TL den düşümü ile arta kalan 171,64-TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
4-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 2.725,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmı karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair davacı vekilinin yokluğunda ve davalı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize yada mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/12/2019

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır