Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/10579 Esas 2022/2402 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyeti'nce başvurunun usulden reddine dair verilen karara karşı davacı vekilince itiraz edilmesi üzerine İtiraz Hakem Heyeti tarafından verilen 16/07/2018 tarih 2018/İHK-1500 sayılı itirazın kabulü ile başvurunun kabulüne dair verilen kararın süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davacının yolcu olarak bulunduğu ve davalı nezdinde ... poliçesi olan kamyonet ile başka bir aracın karıştığı çift taraflı kazada davacının yaralanarak malul kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000 TL sürekli işgöremezlik tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş; ıslah dilekçesi ile talebini 105.796 TL bakiye sürekli işgöremezlik tazminatı, 12.300 TL geçici işgöremezlik tazminatı, 6.686 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 124.782,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; davacının tahkimden önce davalıya geçerli raporla başvuru yapmadığı gerekçesiyle davacının başvurusunun dava şartı eksikliği nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Anılan karara karşı davacı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine İtiraz Hakem Heyetince, davacının itirazının kabulüne, kararın kaldırılmasına, başvurunun kabulü ile 105.796,00 TL bakiye sürekli işgöremezlik tazminatı, 12.300,00 TL geçici işgöremezlik tazminatı, 6.686 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 124.782,00 TL’nin 11/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Diğer temyiz itirazlarına gelince:
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
6100 sayılı HMK'nın 176. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan ıslah müessesesi, mahkemeye yöneltilmesi gereken tek taraflı ve açık bir irade beyanı ile tarafların dilekçelerinde belirttikleri vakıaları, dava konusunu veya talep sonucunun değiştirebilmesi imkanını sağlamaktadır. Usule ilişkin işlemlerin tamamen ya da kısmen
ıslahı mümkündür. Ancak, her iki durumda da usulüne uygun açılmış bir davanın bulunması şarttır. Bu hale göre yargılaması devam eden bir dava içinde ıslah ile ikinci bir talepte bulunma olanağı bulunmadığı gibi, ıslahla dava dilekçesinde talep edilmeyen geçici işgöremezlik ve geçici bakıcı gideri tazminatı istenemez.
Bu nedenle somut olayda; İtiraz Hakem Heyetince, davacının yaralanması ile ilgili olarak dava dilekçesinde talep edilmeyen ve yargılama aşamasında verilen ıslah dilekçesi ile talep edilen 12.300,00 TL geçici işgöremezlik tazminatı ve 6.686,00 TL geçici bakıcı gideri tazminatına ilişkin talebin kabulüne hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
Bu halde İtiraz Hakem Heyetince yapılacak iş; davacı tarafından dava dilekçesinde talep edilen ve ıslah dilekçesi ile miktarı artırılan sürekli işgöremezlik tazminatına ilişkin karar vermek ve dava dilekçesinde talep edilmeyip ıslah dilekçesi ile istenen 12.300,00 TL geçici işgöremezlik tazminatı ve 6.686,00 TL geçici bakıcı gideri yönünden talebin reddine karar vermek olmalıdır. Açıklanan nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir.
3-6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "tazminat belirlemesi" başlıklı 51. maddesinde; hakimin, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirleyeceği belirtilmiş; "Tazminatın İndirilmesi" başlıklı 52. maddesinde ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durumunu ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.
Müterafik kusur; aynı şartlar altındaki makul, dürüst ve ortalama bir kişinin, kendi menfaati icabı, zarara uğramamak için kaçınacağı veya kaçınması gereken bir davranış tarzını ifade etmektedir. Zararın doğumu ya da artmasına yol açan fiil, zarar görenin davranışlarından ileri gelmişse müterafik (ortak) kusurdan söz edilir. Buna göre, müterafik kusur indirimi için zarar görenin, zararı önleyici ya da azaltıcı tedbirleri almamasında kusurlu olması aranmaktadır.
Dava konusu kaza, ruhsatında yük nakli için kullanılacağı belirtilen sigortalı kamyonette davacının yolcu olarak seyahat ettiği sırada meydana gelmiştir. Kaza tutanağında sigortalı araç sürücüsünün tam kusurlu, karşı araç sürücüsünün ise kusursuz olduğu tespit edilmiştir. Davacının yolcu taşımaya müsait olmayan araçta yolcu olduğu, araçta davacı ve sürücü dahil 6 kişinin bulunduğu, bu haliyle istiap haddinin de aşıldığı, davacının yaralanmasını önleyebilecek gerekli tedbirler alınmadan yolculuk yapıldığı anlaşılmış olup, bu husus tazminattan indirim sebebi olarak kabul edilmelidir. O halde, davacının olayda yolcu taşımaya müsait olmayan yük nakli için kullanılan kamyonette amaç dışı yolculuk yaptığı değerlendirilerek ve usuli kazanılmış haklar gözetilerek Dairemizin yerleşik uygulamasına göre %20 oranda müterafik kusur indirimi yapılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, diğer temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle reddine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.