MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payından kaynaklanan tapu iptali ve tescil

... ile ... ve müşterekleri aralarındaki katkı payından kaynaklanan tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 08.03.2011 gün ve 257/64 sayılı Hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacı vekili, dava dilekçesinde; vekil edeninin eşi Mehmet Anlı"nın 10.08.1999 tarihinde öldüğünü, geriye mirasçı olarak davacı vekil edeni ile davalı gerçek kişileri mirasçı olarak bıraktığını, evlilik birliği sırasında 300 ada 9 parsel sayılı tarla niteliğindeki taşınmazı edindiklerini, vekil edeninin 1986 yılında ölen babasından gelen miras payını, kardeşi ...’a sattığını, 15 dal bileziklerini bu parayla birlikte taşınmazın edinilmesi için ölen eşine verdiğini, ayrıca fındık zamanı gündelikçi olarak çalıştığını, el işi dantel yaptığını, bu şekilde edindiği paraları da söz konusu taşınmaza harcadığını açıklayarak 300 ada 9 sayılı parselin tapu kaydının Iptaliyle ½’sinin (fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL) vekil edeni adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar vekilleri, cevap dilekçelerinde; taşınmaz üzerinde bulunan binanın ikinci katının davalı ... tarafından yapıldığını, 300 ada 9 sayılı parselin miras bırakan Mehmet Anlı tarafından sağlığında alındığını, davacının bir katkısının bulunmadığını açıklamışlar ve davanın reddine karar verilmesini savunmuşlardır.
Davalılardan ... 06.09.2010 tarihli yargılama oturumunda; davayı kabul ettiğini açıklamış, beyanı okunup imzası alınmıştır.
Mahkemece; “davalı” ... davayı kabul ettiğinden 300 ada 9 sayılı parsel 40 pay kabul edilerek davalı ...’ya düşen 3/40 payın tapu kaydının iptaliyle bu payın davacı Mehmet kızı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan hissenin miras bırakan tapu maliki Adem oğlu Mehmet Anlı üzerinde bırakılmasına, davalılardan Muammer Anlı, ... (Koç), ... ve Sevim Güleryüz’e (Anlı) karşı açılan davanın ayni (mülkiyet) hakkı istenemeyeceği gerekçesiyle reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından hem tapu iptali ve tescil, hem de tazminat yönünden temyiz edilmiştir.
Dava, 743 sayılı TKM.nin 170. maddesi uyarınca eşler arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde 08.06.1992 tarihinde edinilen taşınmaza yapılan katkı payı alacağı isteğine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı gerekçeyle sadece tapu iptali ve tescil isteği yönünden davalılardan birinin kabulü nedeniyle bunun açısından tapunun kısmen iptaline, diğer davalılar yönünden ayin istenemeyeceği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Davacı tarafın dava dilekçesinde açıkladığı fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL ile ilgili istek bakımından olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulmamıştır.
Dava dilekçesinin çok iyi bir şekilde kaleme alındığı söylenemez. İstekte; 300 ada 9 nolu tarla niteliğindeki parselin tapu kaydının ½’sinin (fazlaya dair haklarımız saklı kalmak koşuluyla 10.000 TL) davacı ... adına tesciline, denilmiştir. Görüldüğü gibi gerçekten dava dilekçesinde istek çok açık olarak belirtilmemiştir. Ancak, dava dilekçesinin kapsamı ile temyiz dilekçesi birlikte değerlendirildiğinde; isteğin tapu iptali tescil ve olmadığı taktirde katkı payı alacağına ilişkin olduğunun kabulü gerekir. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak ise, mahkemeye (hakime) aittir.(HUMK. m.74, 75 ve 76) Davanın başka türlü nitelendirme olanağı bulunmamaktadır. Kural olarak, mal rejiminden kaynaklanan davalarda ayın istenemez. Mahkemenin bu yöndeki görüşü doğrudur. Ancak, ayın kabul edilmediği taktirde şahsi hak olarak kabul edilen ve alacak niteliğinde bulunan katkı payı alacağı konusunda olumlu veya olumsuz bir kararın verilmesi gerekmektedir. Katkı payı alacakları, terekenin borcu niteliğindedir. Öncelikle terekeden karşılanması gerekir. Hiç şüphesiz bir eşin diğer eşin malına yaptığı katkının para veya parayla ölçülebilen maddi bir katkısının olduğunun kanıtlanması halinde şahsi hak niteliğinde bulunan alacak hakkını edinebilir.
Muris 10.08.1980 tarihinde ölmüş olup, dosya arasında bulunan 300 ada 9 sayılı parselin tapu kaydına göre imar yoluyla 08.06.1992 tarihinde muris tarafından edinildiği ve davanın 01.01.2002 tarihinden sonra 10.06.2010 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler ile yukarıda yapılan açıklamalar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, öncelikle mahkemenin görevi tartışma konusu olmaktadır. Görev kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden gözönünde tutulur. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4. maddesinde; 4721 sayılı TMK.nun İkinci Kitabında Üçüncü Kısım hariç olmak üzere TMK. m.118-395. maddelerinden kaynaklanan bütün davaların Aile Mahkemesinde bakılacağını hükme bağlamıştır. Aile Mahkemesinin kurulmadığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kararı uyarınca Asliye Hukuk Mahkemeleri, Aile Mahkemesi sıfatıyla bu tür davalara bakabilmektedir. Muris; taraflar arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde öldüğüne ve taşınmaz bu süre içinde alındığına, davada 01.01.2002 tarihinden sonra açıldığına göre uyuşmazlığın BK.nun genel hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Dava konusu 300 ada 9 sayılı parselin tapu kaydının ilk oluşturulduğu günden itibaren tüm intikalleri, kayıt maliklerini ve edinme sebeplerini gösterir biçimde getirtilerek uyuşmazlığın çözümünde gözönünde tutulması, iddia ve savunma çerçevesinde tüm deliller toplanarak sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan nedenlerle dava dilekçesinin görev yönünden reddine, dosyanın görevli ve yetkili Aile Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek hüküm kurulmuş bulunması doğru değildir.
Davacı vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulü ile yerel mahkeme hükmünün görev yönünden BOZULMASINA, bozma nedenine göre şimdilik diğer hususların incelenmesine yer olmadığına ve 18,40 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine 01.03.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.