MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Derneğin Feshi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı Vakıf vekili dilekçesinde, mülkiyeti daha sonra vakfa devredilen... Camii için ilk önce 1976 yılında ...... Mahallesi Merkez Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği kurulduğunu, kurulan bu derneğin camiinin betonarme kısmını yaptığını, maddi imkansızlık sebebi ile camiinin mülkiyetini vakfa devrettiğini, ancak derneğin faal olduğunu, yerel basından 28.07.2012 tarihinde öğrendiklerine göre mevcut dernek adından sadece "..." ibaresinin çıkartılarak "... Mahallesi Merkez Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği" adında yeni bir dernek kurulduğunu, kurulan yeni derneğin amacının da mülkiyeti vakfa ait "mevcut camiinin yıkılarak yerine yenisinin yapılmasını üstlenmek " olduğunu, mülkiyeti vakfa ait olan camii için yaptırma derneği kurulması amaç bakımından mümkün olmadığını, aynı ad ile aynı yerde dernek bulunması sebebi ile yeni bir dernek kurulamayacağı gerekçesi ile sonradan kurulan derneğin feshine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iç hukuk sisteminde dernek kurma hakkı bakımından özgürlük sisteminin benimsendiği, bu nedenle öngörülen istisnai haller dışında yeni kapatma nedenleri oluşturulamayacağı gibi, isim benzerliğinin kapatma nedenleri arasında düzenlenmemesi nedeniyle Anayasanın dernek kurma özgürlüğü ilkesine aykırı olarak; kapatma nedeni olarak kabul edilmesi mümkün olmadığı, taraf dernek tüzükleri incelendiğinde, derneklerin isimlerinin aynı olmadığı, her iki derneğin de dernek tüzükleri ile kuruluş bildirimlerini İl Dernekler Müdürlüğüne verdikleri, Valilikçe yapılan araştırma sonunda mevzuata aykırılık görülmediğinden derneklerin kurulmalarına izin verildiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dava, mevcut dernek adında aynı amaçla yeni bir dernek kurulması sebebine dayalı derneğin feshi istemine ilişkindir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 56.maddesi gereği dernekler, gerçek veya tüzel en az yedi kişinin kazanç paylaşma dışında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları, tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları olarak tarif edilmiş, 57.maddede ise herkesin önceden izin almaksızın dernek kurma özgürlüğüne sahip olduğu belirtilmiştir.
5253 sayılı Dernekler Kanunu"nun (DK) "Bazı ad ve işaretleri kullanma yasağı" başlıklı 29.maddesinde madde sayılan yasakların yanında derneklerin, mevcut bir derneğin veya üst kuruluşun adını kullanmalarının yasak olduğu amir hüküm olarak düzenlenmiş, bu yasağa aykırı davranışın yaptırımı ise aynı Kanunun 32.maddesinin "n" bendi gereği 29. maddede belirtilen yasaklara, yazılı olarak uyarılmalarına rağmen, aykırı hareket eden dernek yöneticileri, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır ve derneğin feshine de karar verileceği yine amir hüküm olarak düzenlenmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgeler ile ... İl Dernekler Müdürlüğü"nün 22/10/2012 tarihli yazısından 06.04.1976 tarihinde 41-004- 137 kütük numarası ile ...... Mahallesi Merkez Camii Yaptırma Derneği kurulduğu, 23.02.2012 tarihinde 41-025-150 kütük numarası ile de feshi istenilen... Merkez Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğinin kurulduğu bildirilmiş, her iki derneğin tüzüğünün incelenmesinde ise 06.04.1976 tarihinde kurulan "...... Mahallesi Merkez Camii Yaptırma Derneği"nin adındaki "..." ibaresinin 31.12.2009 tarihinde yapılan değişiklik ile dernek adından çıkartıldığı, 23.02.2012 tarihinde kurulan derneğin adının da "... Merkez Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği" olduğu, dolayısı ile önceki derneğin 2009 yılında tüzüğünde yaptığı değişiklik ve bu değişiklikten yaklaşık üç yıl sonra 2012 yılında kurulan dernek adının birebir aynı olduğu, her iki derneğin de ... ili Merkez ... ilçesinde kurulu olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olay yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri doğrultusunda değerlendirildiğinde, derneklerin, mevcut bir derneğin adını kullanmalarının yasak olduğu, bu yasağa aykırı davranış halinde ise dernek yöneticilerinin yazılı olarak uyarılmalarına rağmen yasağa aykırı hareket eden dernek yöneticilerinin bu eylemeleri suç olarak düzenlenmiş, suçun yaptırımı yanında derneğinde feshine de karar verileceği düzenlemesi karşısında, mahkemece yapılacak iş; 23.02.2012 tarihli ve 41-025-150 kütük numarası ile kurulan "... Merkez Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği" ve yöneticileri hakkında Dernekler Kanunu 29 ve 32. maddeler kapsamında işlem yapılıp yapılmadığı, açılmış ceza davasının bulunup bulunmadığını araştırıp, eğer bu yönde yapılmış bir işlem ve açılmış ceza davası var ise sonucu beklenerek hasıl olacak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere davanın reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazları yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle, yerel mahkeme hükmünün, 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 440/1 maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 05.03.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.