8. Hukuk Dairesi 2017/11464 E. , 2019/2311 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacı ... vekili, davalı adına edinilen araç nedeniyle 7.375,00 TL alacağın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK mad. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı alacağı ve artık değere katılma alacağına ilişkindir.
1.Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Değer artış payı alacağı; ......den birinin diğerine ait ......ın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu ......da meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 Sayılı TMK mad.227). Denkleştirme (TMK mad.230) hariç, tasfiyeye konu ...... varlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK mad.227/1). Böyle bir ......ın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK mad.227/2). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunul......ıdır.
Artık değere katılma alacağı ise; eklenecek değerlerden (TMK mad.229) ve denkleştirmeden (TMK mad.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş ......larının (TMK mad.219) toplam değerinden, bu ......lara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK mad.231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK mad.236/1). Katılma alacağı, Yasa"dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu ...... varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur.
Değer artış payı ve artık değere katılma alacağı miktarları hesaplanırken, ...... rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan ......ın, bu tarihteki durumuna göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değeri esas alınır (TMK mad.227/1, 228/1, 232 ve 235/1). Yargıtay uygula......arına göre, tasfiye tarihi karar tarihidir.
Belirli bir ......ın ......den birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. ......den hangisine ait olduğu ispat edilemeyen ......lar onların paylı mülkiyetinde sayılır. Bir eşin bütün ......ları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş ...... olarak kabul edilir (TMK mad.222).
Yukarıdaki değer tespiti, belirleme ve hesapla......arın yapılabilmesi için gerek görülürse, konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alın......ıdır.
Somut olaya gelince; ......, 12.08.1999 tarihinde evlenmiş, 08.06.2012 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün kesinleşmesiyle boşanmışlardır. ...... rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona ermiştir (TMK mad.225/son). Sözleşmeyle başka ...... rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden, evlilik tarihinden 4721 Sayılı TMK"nin yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar ...... ayrılığı (743 Sayılı TKM mad.170), bu tarihten ...... rejiminin sona erdiği tarihe kadar ise, edinilmiş ......lara katılma rejimi geçerlidir (4722 Sayılı Yasa mad.10, TMK mad.202/1). ...... rejiminin tasfiyesinde ......in bağlı bulunduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır (TMK mad.179).
Yukarıda açıklanan yasal düzenleme ve ilkeler uyarınca yapılan incelemede;
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde, davacının evlilik birliği içinde kişisel ......larının da kullanılarak satın alınan aracın satılarak tasfiyeye konu aracın satın alındığını iddia ettiği, Mahkemece araçların edinmesine ilişkin bilgi ve belgeler ile trafik kayıtları, araç alınmasında kullanıldığı iddia edilen kredi evrakları getirtilmeden eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. O halde, Mahkemece, davalı adına edinilen dava dışı ...... plakalı araç ile tasfiyeye konu ...... plakalı aracın edinme ve devrine esas belgeler ile trafik kayıtlarının, araçların edinilmesinde kullanıldığı iddia edilen kredi evraklarının (kredi sözleşmesi ve ödeme tablolarının) getirtilip, davacının babası tarafından ilk aracın alınmasında verdiğini iddia ettiği 3.000 TL para yönünden de davacının delil listesinde yemin deliline dayandığı gözetilerek, davacı tarafa yemin teklif hakkı bulunduğu hatırlatılıp yemin teklifi hakkını kullanmak isteyip istemediğinin sorulması, kullanmak istediği takdirde usulüne uygun bir biçimde davalının 6100 sayılı HMK"nin 228 ve devamı maddeleri gereğince davet edilip yeminli beyanına başvurulması, sonrasında toplanmış ve toplanacak delillerin sonucuna göre davacının değer artış payı ve katılma alacağı hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğrı olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda 2. bentte gösterilen sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA; davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının yukarıda 1. bentte gösterilen sebeplerle reddine, HUMK"un 440/I. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz eden iadesine, 06.03.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.