Danıştay 13. Daire 2019/2407 Esas 2020/3796 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/2407

MÜDAHALE İSTEMİ HAKKINDA KARAR

... Liman ve Depoculuk İşletmeleri İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. vekili Av. ... tarafından, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Hazine ve Maliye Bakanlığı)'nın İzmir ili, … ilçesi, … Körfezi'nde bulunan, daha önce şirkete ön izin verilen 23.134,84 m² yüzölçümlü deniz dolgu alanındaki ön izin süresinin uzatılması ya da yeniden ön izin verilmesi talebiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Hazine ve Maliye Bakanlığı)'na karşı açılan davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı şirket tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, ... Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş. tarafından verilen davalı idare yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçe incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 66. maddesinde ise üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, fer'î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, müdahale isteminde bulunan ... Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş.'nin davaya müdahalede hukukî yararının bulunduğu anlaşıldığından, davalı idare yanında MÜDAHALE İSTEMİNİN KABULÜNE, 22/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/2407
Karar No:2020/3796

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Liman ve Depoculuk İşletmeleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.

VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
(… Bakanlığı)

MÜDAHİL (DAVALI İDARE
YANINDA) : ... Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş.

VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, … ilçesi, … Körfezi'nde bulunan, daha önce şirkete ön izin verilen 23.134,84 m² yüzölçümlü deniz dolgu alanındaki ön izin süresinin uzatılması ya da yeniden ön izin verilmesi talebiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce Dairemizin ... tarih ve E:..., K:… sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; daha önce şirkete ön izin verilen 23.134,84 m² yüzölçümlü deniz dolgu alanının da bulunduğu İzmir ili, … ilçesi, … Körfezi (Liman ve Liman Geri Hizmet Alanı) 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği ile 1/25.000 ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planı Değişikliği'nin 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 9. maddesi ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca 06/03/2009 tarihinde onaylanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu, deniz dolgu alanları ve kara alanlarındaki yeşil alanları yok edecek kazıların ülkemizin doğal zenginlikleri olan kıyı alanlarımızın yapısının bozulmasına yol açacağı, çok değerli kara ve su alanlarını yok etmesinin kamu yararı ve planlama ilkeleri açısından eleştirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerektiği, alt ve üst kademe planlar arasında uyum sağlanmadığı tespit edilerek, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olmadığı anlaşıldığından, hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Danıştay Altıncı Dairesi'nin 14/02/2012 tarih ve E:2009/10857 sayılı kararıyla yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, bu karara yapılan itirazın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 22/11/2012 tarih ve 2012/769 sayılı kararıyla reddedildiği, Danıştay Altıncı Dairesi'nin 01/10/2013 tarih ve E:2009/10857, K:2013/5445 sayılı kararı ile de imar planlarının iptal edildiği, anılan kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 09/03/2016 tarih ve E:2014/258, K:2016/732 sayılı kararı ile onanmasına karar verildiği, karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin de reddedildiği;
3194 sayılı Kanun'un 3. maddesi gereği, herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına aykırı maksatlar için kullanılamayacağından, yargı kararıyla öncelikle yürütmesinin durdurulmasına, sonrasında iptaline karar verilen davaya konu alanın da içinde yer aldığı imar planlarına dayanılarak, deniz alanının kıyı yatırımı (liman) alanı olarak kullanılmasına izin verilmesinin, Danıştay Altıncı Dairesi'nin anılan dosyasında yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda belirlenen tespitler dikkate alındığında, kamu yararı ve hizmet gereklerini ihlâl edeceği ve planlama esaslarına aykırı uygulamalara yol açacağı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın ön izin süresi içinde imar planı yapılacağı yolundaki kanuni düzenlemeye aykırı olduğu, Danıştay Altıncı Dairesi'nin iptal gerekçelerini karşılayacak şekilde yeni bir imar planı yapılmasının mümkün olduğu, ... Körfezi'nin liman yatırımları için uygun olduğu, ... bölgesinde petrol şirketlerinin yatırımlarının olduğu, iki adet termik santral bulunduğu, bu hâli ile de doğal zenginlik ve güzelliklerden uzaklaşmış durumda olduğu, doğal zenginlik ve güzellikler adına liman yatırımının önlenmesinde kamu yararı bulunmadığı, yürürlükte olan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında aynı yerin liman olarak gösterildiği, bu nedenle ön izin verilmesinde bir sakınca bulunmadığı, idare tarafından ... A.Ş.'ye dolgu alanı için ön izin verildiği hâlde şirketlerine ön izin verilmediği, eşitlik ilkesine aykırı davranıldığı, 1996 yılından bu yana liman yatırımının önlendiği, denizde dolgu yapılması suretiyle liman ya da iskele inşa edilmesinde ilk olarak ön izin alınması, sonra uygulama imar planı ve uygulama projelerinin tamamlanması şeklinde uygulama yapılırken ön izin müessesesini ortadan kaldıracak şekilde işlem tesis edilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
Müdahil tarafından, imar planları genel düzenleyici işlemler olduğundan imar planının iptaline yönelik kararın davacı hakkında da hüküm doğuracağı, iptal kararı ile söz konusu taşınmazda liman yapılamayacağına karar verildiğinden, davacının ön izin ile elde etmek istediği sonucun ortadan kalktığı, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında söz konusu alanın liman olarak gösterilmesinin davacıya bir hak kazandırmayacağı, davacının bu alanı liman olarak kullanabilmesi için 1/5,000 ölçekli Nazım İmar Planı'nda ve 1/25.000 ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planı'nda bu yönde düzenleme yapılması gerektiği, ön iznin kazanılmış hak teşkil etmeyeceği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 22/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.