8. Hukuk Dairesi 2011/3921 E. , 2012/3482 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil
... ile Hazine ve Dikenli Köyü Tüzel Kişiliği aralarındaki tescil davasının kabulüne dair ...Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 18.03.2011 gün ve 407/97 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik hukuksal nedenlerine dayanarak dava dilekçesinde sınırları gösterilen taşınmaz bölümünün adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Hazine vekili, davanın reddine karar verilmesini, mahkeme aksi kanaatte ise teknik bilirkişinin raporunda B harfi ile gösterdiği taşınmaz bölümünün Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Tüzel Kişiliği temsilcisi keşifte, bir diyeceğinin olmadığını belirtmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davacının davasının kabulüne, 02.05.2009 tarihli teknik bilirkişi krokisinde A harfiyle gösterilen 100.000 m2 yerin davacı adına tapuya tesciline, aynı raporda B harfiyle işaretlenen 3.383,19 m2 yerin ise, Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından davacı lehine kabul edilen bölüme yönelik olarak temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazın, 1957 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında, birliklerin sayısal değil de, grafik olarak birbirleriyle irtibatlı çalışmaması sebebiyle tespit dışı bırakıldığı Kadastro Müdürlüğünün cevabi yazısından anlaşılmaktadır. Mahkemece, 16.05.2007 tarihli önceki kararda davanın kabulüne karar verilmiş, hükmün davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece "...dava tarihinden geriye doğru 20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının istenilerek uygulanması, dava konusu taşınmazın hangi köyün çalışma alanı içinde kaldığı belirlenerek davacı hakkında 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14. maddesi uyarınca miktar araştırması yapılması, taşınmazın çevresinde bulunan taşınmazlara ait kadastro tutanakları ve dayanağı belgelerin getirtilip dava konusu taşınmaz yönünü ne okuduğunun araşırılması..." gereğine işaret edilerek bozma sevk edilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda 27.05.2009 tarihinde ikinci kez davacının davasının kabulüne karar verilmiş, bu hüküm de Hazine vekilinin temyizi üzerine Daire tarafından kısa karar ile gerekçeli karar arasında çelişki bulunduğu açıklanarak bozulmuştur. Mahkemece 11.04.2009 tarihinde taşınmaz başında yapılan keşif sırasında dinlenen harita, ziraat ve jeoloji mühendisi bilirkişilerin, stereoskop aleti ilde bulunmadığından 1984 yılına ait hava fotoğrafını bilgisayarda taratarak yaptıkları incelemede, dava konusu alanın belirtilen tarihte kısmen kullanıldığı, taşınmazın taşkın sahası dışında kaldığı, tarım arazisi olduğunun açıklanması üzerine bozma sonrası yine benzer şekilde davacının davasının kabulüne karar verilmiş ise de; bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmediği gibi yapılan araştırma ve inceleme de karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Teknik bilirkişiler tarafından tek hava fotoğrafının bilgisayarda taranması suretiyle yapılan inceleme hüküm kurmaya yeterli nitelikte kabul edilemez.
Bir arazinin kullanım süresi ve niteliği ile üzerinde imar, ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihin en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarıdır. Bu konuda sağlıklı bir yargıya ulaşmak için tespit dışı bırakılma tarihi olan 1957 yılından sonra dava tarihine (08.06.2008) göre 20-25 yıl öncesine ait (1978-1988 yılları arası) ölçekli stereoskopik hava fotoğraflarının dosyada yer almış olması ve bu fotoğrafların stereoskopla incelenmesi gerekir. Ayrıca, stereoskopik çift hava fotoğrafı, bir stereoskop altında incelenirse arazinin üç boyutlu olarak görüleceği, taşınmaz sınırlarının belirlenebileceği ve bu amaçla ekilemeyen bakir alanların net bir biçimde tespitinin yapılabileceği mümkündür. Mahkemece, uyuşmazlığın net bir biçimde çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli ve yukarıda tarihi yazılı hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş, ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmazın niteliğiyle ilgili görüş, kadastro fen elemanı bilirkişiden de taşınmazın yeri ve yüzölçümünü gösterir kroki ve rapor alındıktan sonra; jeodezi ve fotoğrametri uzmanı marifetiyle taşınmaza ilişkin olarak kadastro tespitinin yapıldığı tarihten sonraki ve dava (08.06.2008) tarihinden geriye doğru 20-25 yıl öncesine ait (1978-1988 yılları arası) ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda incelemesi yaptırılarak taşınmazın niteliğinin ve kullanımına ne zaman başlandığının belirlenmesine çalışılması gerekir. Tanık ve bilirkişi sözleri ilmi esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlendikten sonra iddia ve savunma çerçevesinde değerlendirme yapılarak karar verilmelidir. Mahkemece, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeden, yeterli nitelikte hava fotoğrafı uygulaması yapılmadan yetersiz rapora dayalı olarak yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı hükmün açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 30.04.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.