Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8016 Esas 2022/3994 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16.HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 3.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 04.07.2017 tarih ve 2013/246 E- 2017/115 K. sayılı kararın davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin kısmen kabulüne, kısmen reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 16.10.2020 tarih ve 2017/5894 E- 2020/1722 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı-karşı davalı vekili tarafından duruşmalı, davalı-karşı davacı vekili tarafından duruşmasız olarak istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun'un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı/ karşı davalı vekili, müvekkili adına TPMK nezdinde tescilli ve koruma altındaki "JOHNNIE WALKER + şekil" ibareli markanın dünya nezdinde tanındığını ve viski ile özdeşleştiğini, "bastonlu yürüyen adam" figürlü tescilli şekil logosunun tanınmış markayla birlikte uzun yıllardır kullanıldığını ve sektöründe özellikle son tüketici nezdinde yoğun bir bilinirliğinin olduğunu, TPMK'de yaptıkları araştırma neticesinde davalı adına tescilli bulunan 2003/24865, 2008/63993, 2010/84291 ve 2011/104795 numaralı "RAIN WALKER +şekil" ibareli markalarının gözlük ve şemsiye üretimi ile satışı yaptığını öğrendiklerini ve marka logosu olarak kullanılan şeklin müvekkilinin dünyaca meşhur logosunun ayniyet derecesinde benzeri olduğunu, şapkalı, bastonlu siyah ceketli yürüyen adam figürlü logolarının bu unsurların hepsinin iltibas edilerek davalı yanca ufak değişikliklerle kopyalandığını, böylece ortalama tüketicilerde gerek logo gerekse de “WALKER” ibaresi nedeniyle gerçekleşen çağrışım sebebiyle, kalite ve güven duygusuyla, davalının ürünlerini satın alarak müvekkilinin markasına haksız rekabet ve tecavüz gerçekleştiğini, itibar kaybına yol açtığını, davalının müvekkilinin tanınmış markasını bilmemesine imkan yokken tescil yapmasının kötü niyetle hareket ettiğini gösterdiğini, anılan davalı markalarının hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı/karşı davacı vekili, müvekkili adına TPMK ve WIPO nezdinde tescilli “RAIN WALKER + şekil” markasının tescilinden yaklaşık 10 yıl sonra ikame edilen ve 5 yıllık zaman aşımı süresi dolan bu davanın süre yönünden usulden ve sessiz kalma yönünden de hak kaybı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkilinin markalarına ayırt edicilik kazandırdığını, markalar arasında benzerlik bulunmadığını, markanın bütünsel olarak değerlendirilmesi gerektiğini, markaların kullanıldığı hizmet sınıfındaki emtiaların da farklı olduğunu savunarak ve karşı davada ise davacı adına TPE nezdinde tescilli 29/06/2004 tarih ve 2004/19610 numaralı şekil ve 2004/19609 numaralı “JOHNNIE WALKER” ibareli markanın ise KHK 14. maddesi gereğince tescilden beri kullanılmaması nedeniyle 42/1-c maddesi gereğince hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; davacı/karşı davalı yan adına tescilli “ibare + şekillerden” oluşan markalar incelendiğinde, bazılarının sadece “Johnnie Walker” ibaresinden oluştuğu, diğerlerinin ise ağırlıklı olarak “Johnnie Walker + siyah renklerin hakim olduğu yürüyen, yürüyüş yapan şeklindeki insan figüründen” oluştuğu, karşı yanın “Rainwalker” ibaresinin kullanıldığı “+ şekil” ibareli markalarındaki şekil unsurunun ise “sarı renkli pardösülü ve şemsiyeli yürüyen adam figüründen” oluştuğu, siyah renkli figürdeki üst giysinin smokini andırdığı, sarı renkli insan figüründeki üstü giysinin ise pardösü şeklinde olduğu, açık şemsiyenin de görsel algıda ön plana çıktığı, şekiller karşılaştırıldığında her iki insan figüründeki sol ayağın önde, sağ ayağın geride oluşu ve çizmelerin kısmen benzerliğinin, ayrıca her ikisindeki şapka şeklinin kısmen benzerliğinin şekiller arasında yakınlık olduğu izlenimi uyandırsa da, markalar bütün olarak değerlendirildiğinde, “walker” ibaresinin ortak olduğu ve bu ibarenin kökeninin İngilizce olup, Türkçe karşılığının “yürüteç” olduğu ve davacı markasındaki ibaredeki ilk kelimenin erkek ismi olduğu, davalı markalarındaki “Rain” ibaresinin ise “yağmur” anlamında olduğu, ibarelerin birbiri ile karıştırılmayacak nitelikte olduğu, zira karşılaştırmada bütünsel olarak değerlendirme yapılacağı gibi, yürüyen insan figürlerinin de kısmen çağrışım yapsa dahi, ibarelerin üzerindeki konumlandırılması, davacının logosunda kullanılan renkler ile davalı markasının logosunda kullanılan renklerin bir birinden çok uzak olduğu, gerek renk tonlarının uzaklığı, gerekse bu renklerin tüketiciler üzerindeki etkisi nazara alındığında, farklılığın artacağı, şekillerin ayırt ediciliklerinin bulunduğu, dolayısıyla tüketiciler tarafından net bağlantı kurulamayacağı ve karıştırılma/iltibas ihtimalinin bulunmadığı, davacı yanın “Johnnie Walker” ibareli markasının WIPO kriterleri değerlendirildiğinde tanınmış marka niteliğinde ise de, davalının markasındaki logo ile davacı markasındaki logonun tüketiciler tarafından karıştırılmayacağı, yine ibareler arasında da yürüyüş anlamına gelen walker kelimesinin aynı olmasının genel nitelikli olan ve zayıf marka niteliği taşıyan bu ibare dolayısıyla tüketicilerin markaları karıştırmayacakları ve aralarında irtibat olduğu düşüncesi taşımayacağı, ayrıca davacı markası tanınmış olsa dahi davalının iltibas oluşturmayan markasını tescilden itibaren 10 yıl gibi süre ile kullanması nedeniyle kötü niyetli olduğu da kanıtlanamayan davalının bu kullanımı suretiyle markasını ayırt edicilik kazandırdığı, davacının elinde baston bulunan yürüyen insan figüründen oluşan görselin FSEK kapsamında güzel sanat eseri niteliğinde olduğu tespit edilmiş ise de, davalının “rain walker” ibareli markalarındaki şemsiyeli adam figürünün davacının eserinden intihal suretiyle oluşturulmadığı, figürlerdeki şapka kısımları ile ayak ve çizme kısımlarının kısmen benzerlik arzettiği, ancak açılmış şemsiye, uzun pardösü ve figürün dik duruşu gibi etkenler ile birbiriyle yakınlık arzetmeyen çok farklı renklerin kullanılmış olması sebebiyle benzerlik bulunmadığı, ayak ve çizmenin kısmen benzerliğinin esinlenme olabileceği, dolayısıyla davalı markasındaki figürün davacının eserine tecavüz oluşturmadığı gerekçesiyle asıl davanın reddine; dava açıldıktan sonra Anayasa Mahkemesinin 2016/148 Esas ve 2016/189 Karar sayılı 14/12/2016 tarihli 556 Sayılı KHK'nın 14. Maddesinin Anayasanın 91. Maddesinin birinci fıkrasına aykırı olması sebebiyle iptaline dair kararın 06/01/2017 tarihli Resmi Gazetede yayınlandığı Paris Sözleşmesinin 15/c maddesinde belirtilen kullanmamaya ilişkin iptal sebebinin yasal boşluğu doldurur nitelikte olmadığı, tavsiye niteliğinde olduğundan, TRİPS 19. Maddenin de uygulanma koşullarının mevcut olmadığı dosya derdest iken KHK'nın 14. maddesinin Anayasa Mahkemesinin iptali sebebiyle davanın yasal dayanağı kalmadığı gerekçesiyle karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı/karşı davalı vekili ve davalı/karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvuruda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; davalının 35. sınıfta 2008/63993 başvuru numaralı “şekil+RAINWALKER” ibareli markasının tescil tarihinin 18/11/2009 tarihi olduğu, 5 yıllık sessiz kalma süresinin gerçekleşmediği, davalının yine 35. sınıfta tescilli 2011/104795 nolu başvuru numaralı "RAIN WALKER +şekil" markasında davacının tanınmış markasındaki logonun benzeri ve “WALKER” ibaresinin kullanıldığı, davacının 2003/24865 tescil numaralı markasının 35. sınıfta tescilinin bulunmadığı, hükümsüzlüğü istenen 2008/63993 başvuru numaralı ve 2011/104795 başvuru numaralı markalar yönünden kazanılmış hak teşkil etmeyeceği, davalı markalarının davacı markasının tanınmışlığından yararlanma ve davacı markasının ayırt ediciliğini zedeleme ihtimali bulunduğundan, 556 Sayılı KHK 8/4 ve 9/1-c maddeleri gereğince hükümsüzlük koşullarının oluştuğu gerekçesiyle bu markalara yönelik, istinaf sebepleri yerinde görülerek, davacı istinaf başvurusunun kabulüne, asıl davada mahkeme kararının kaldırılmasına, asıl davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, davalı 2008/63993 başvuru numaralı “şekil+RAINWALKER” markası ile 2011/104795 başvuru numaralı "RAIN WALKER +şekil" markasının hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, fazlaya ilişkin talebin reddine davalı/karşı davacı vekilinin karşı davaya yönelik istinaf başvurusunda; Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarıyla oluşan yasal boşluğun mahkeme tarafından doldurulamayacağına yönelik mahkeme gerekçesi yerinde ise de; davanın konusuz kalmasına karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiş; Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarıyla iptal edilen yasa hükümleri nedeniyle davalı/ karşı davacı vekilinin karşı davaya yönelik istinaf başvurusunun kısmen kabul kısmen reddine, mahkeme kararının kaldırılmasına, karşı dava konusuz kalmakla, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacı tarafça markanın iptali istenen sınıflarda kullanıldığı ispatlanamadığından dava tarihinde karşı davacı tarafın haklı olduğu gerekçesiyle yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK'nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına, davalı/karşı davacı adına tescilli 2003/024865 numaralı markanın ve hükümsüzlüğüne karar verilen 2008/63993 ve 2011/104795 numaralı markaların tescil sınıflarının farklı ve müktesep hak sağlamayacak nitelikte olmasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, tarafların temyiz istemlerinin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden taraflardan ayrı ayrı alınmasına, 24/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.