17. Hukuk Dairesi 2014/8480 E. , 2016/3592 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalılar ... vekili ile ... vekili ve davacı vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 22.03.2016 Salı günü davalılar ... (asil) geldi. Davalı ... tarafından gelen olmadı. Davacı vekili Av. ... geldi. Davalı ... tarafından gelen olmadı. Davalı ... tarafından gelen olmadı. Davalı ... tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı asil ... ve davacı vekili dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Hükmüne uyulan Dairemizin bozma ilamında özetle; davanın İİK’nın 277 vd. maddelerine dayalı tasarrufun iptali istemine ilişkin olduğu, İİK’nın 194. maddesine göre acele haller müstesna olmak üzere müflisin davacı ve davalı olduğu hukuk davaları durur ve ancak alacaklıların ikinci toplanmasından on gün sonra devam olunabilir. Davalı ... aleyhine açılmış olan iflas davasının kabulüne dair ... Ticaret Mahkemesinden verilen 30/12/2009 tarihli 2008/448 esas ve 2009/432 sayılı ilam, Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 03/11/2010 tarih 2010/9664 esas 2010/12432 sayılı ilamı ile bozulmuş olup bu davanın neticesi beklenerek sonucuna göre bir verilmesi yerine yazılı şekilde davaya devam ile hüküm tesisinin isabetli olmadığı gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma toplanan deliller ve bozma ilamı doğrultusunda; dava konusu taşıtların davalılarca aynı ya da yakın günler içerisinde satın alınması,satış işlemlerinin takipten 15 gün kadar öncesi ve aynı gün içinde yapılıp sonrasında bir kısmının kısa sürede içinde birkaç el değiştirmesi, keza alan kişi ve şirketlerden bazıları ile davalı şirket ve yetkilisi H.Karakaya"nın yakın iş dostluk içinde olup borçlunun amacını ve durumunu bilebilecek durumda oldukları, satış bedeli ile gerçek değeri arasında misline yakın fark bulunduğu, borçlu şirket yetkilisinin alacaklıları zarara uğratmak kastıyla mevcudunu bilerek eksiltme suçundan dolayı cezalandırılması, devir işlemlerinin yaklaşık aynı gün yapılması, satış ve devir işlemlerinin muvazaalı ve alacakların tahsilini güçleştirmek amacıyla yapıldığı ve iptallerinin gerektiği satış ve devirleri yapılan ve dava tarihi itibarıyla alıcıları olan davalılar adına halen kayıtlı oldukları belirlenen onbeş araçla ilgili davanın kabulüne, dava tarihi itibarıyla dava dışı kişi ve şirketlere geçen ancak bu kişiler hakkında dava açılmadığı belirlenen 14 araçla ilgili davanın reddine vermek gerektiğinden davanın kısmen kabul kısmen reddi ile ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,..., ..., ..., ..., ..., ... plakalı araçlar yönünden davanın kabulüne, dava konusu bu araçlara ilişkin dava konusu tasarrufların iptaline,davacıya dava konusu alacak ve ferileriyle sınırlı olarak cebri icra yetkisi tanınmasına,..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., plakalı araçlar yönünden davanın reddine verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalılar ... vekili ile ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK"nun 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
1-Mahkemece yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabul kısmen reddine verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamı ve mevcut delil durumuna uygun düşmemektedir.
Somut olayda borçlu tarafından davalı ..."e 31.11.2007 tarihinde satışı yapılan ... plakalı araç yönünden noter satış sözleşmesindeki 75.000 TL beyan değeri ile bilirkişi tarafından belirlenen 80.000 TL bedel arasında misli fark bulunmadığı gibi davalı ..."in borçlunun durumunu ve amacını bilebilecek kişilerden olduğunun davacı tarafından ispatlanamadığı, ayrıca İİK"nun 278/3-1, 3, 279.maddelerinde öngörülen diğer iptal sebeplerinin de oluşmadığı; keza borçlu tarafından davalı ..."e 19.2.2007 tarihinde satışı yapılan ... plakalı araç yönünden de noter satış sözleşmesindeki 17.000 TL beyan değeri ile bilirkişi tarafından belirlenen 17.000 TL bedel arasında misli fark bulunmadığı gibi davalı ..."ın borçlunun durumunu ve amacını bilebilecek kişilerden olduğunun davacı tarafından ispatlanamadığı, İİK"nun 278/3-1,3,279 maddelerinde öngörülen diğer iptal sebeplerinin de oluşmadığı, gerek 19.2.2007 gerekse 30.11.2007 tarihlerinde borçlu tarafından yapılmış başka satış da bulunmaması nedeniyle adı geçen davalılar ... ve ... yönünden ispatlanamayan davanın reddine verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
Kabule göre de; adı geçen davalılar yönünden harç ve vekalet ücretinin alacak miktarına göre daha düşük olan bilirkişi tarafından belirlenen araç bedelleri üzerinden ve ayrı ayrı hesaplanması gerekirken (davalı ... 80.000 TL, davalı ... 17.000 TL"ye tekabül eden harç ve vekalet ücretiyle sorumlu olacak şekilde) yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
2-İİK.nun 282. maddesi gereğince iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Ayrıca, kötü niyetli üçüncü şahıslar hakkında da iptal davası açılabilir.
İİK’nın 283/II maddesine göre de iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahıs nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak üzere) mahkûm edilmesi gerekir. Bu ihtimalde 3. kişinin sorumlu olduğu miktar, elden çıkarılan malın o tarihteki gerçek değeridir. Bir başka anlatımla dava ve tasarrufa konu malı elinde bulunduran şahsın kötü niyetli olduğunun kanıtlanamaması halinde dava tümden reddedilmeyip borçlu ile tasarrufta bulunan şahıs tasarrufa konu malı elinden çıkardıkları tarihteki gerçek değeri oranında ve alacak miktarı ile sınırlı olarak tazminata mahkum edilmeleri gerekir.
Somut olayda Mahkemece dava tarihi itibarıyla dava dışı kişi ve şirketlere geçen ancak bu kişiler hakkında dava açılmadığı belirlenen 14 araçla ilgili davanın reddine (..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ,..., plakalı araçlar yönünden) verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamı ve mevcut delil durumuna uygun görülmemiştir.
Reddedilen 14 araçla ilgili olarak davalı borçludan sonraki tüm malikleri gösterir trafik tescil belgeleri ile satışları gösteren noter satış sözleşmeleri istenerek davacı vekiline İİK"nun 282.maddesi gereğince seçimlik hakkı hatırlatılarak davalı 4.kişileri (varsa 5., 6. kişileri) davaya dahil edip etmeyeceği sorularak davaya dahil etmesi halinde dahili dava dilekçesi ve duruşma belirtir davetiyenin ilgili 4.Kişilere (vasa 5., 6. kişilere) tebliği ile taraf teşkilinin sağlanması bildirecekleri delillerin toplanması ve sonucuna göre verilmesi, 4.kişiler davaya dahil edilmediği takdirde davanın İİK"nun 283/2 maddesi gereğince bedele dönüştüğü de gözönüne alınarak reddedilen araçlarla ilgili borçlu ile davalı 3.kişiler arasındaki dava konusu tasarrufların İİK"nun 278,279,280 maddeler gereğince iptale tabi olup olmadığının belirlenmesi, iptale tabi değil ise davanın reddine aksi takdirde yani iptale tabi ise İİK"nun 283/2 madde gereğince davalı 3.kişilerin dava konusu araçları elden çıkardıkları tarihteki değerleri yönünden bilirkişi raporu alınarak bu miktarların davacının alacak ve ferileriyle sınırlı olarak davalı 3.kişilerden nakten tazminine verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün adı geçen davalılar yararına BOZULMASINA, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 1.350,00 TL vekalet ücretinin davalılar ... ve ..."den alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine, duruşmada vekille temsil olunmayan davalılar ... ve ... yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalılar ..., ..."e geri verilmesine 21.3.2016 tarihinde oybirliğiyle verildi.