BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/162 Esas 2019/860 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/162 Esas
KARAR NO : 2019/860
DAVA : Tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/02/2018
KARAR TARİHİ : 08/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin uzun yıllardır değişik kurumlarda ve kendilerine ait muhtelif AVM merkezlerde Spa ve Fitness işletmeciliği yaptığı, davalı ... Ltd Şti arasında 01/04/2016 tarihli Spa Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi imzaladığı, sözleşme ile genel hatları ile müvekkili ... Otel' de (... mah. ... cad. No: ... - İstanbul adresinde faaliyet gösteren ) bulunan SPA merkezinin ve Fitness'in işletmeciliğini 5 yıl süreliğine yapacağı, sözleşmenin 5. Maddesinde sözleşmenin süresinden önce fesih edilmesi halinde 100.000 TL cezai tazminat ödeneceğinin kararlaştırıldığı, işbu madde tarafların net bir şeklide kabul etmesi ve mutabık kalmaları ile imzalandığı, sözleşmenin imzalandığı sırada bu tesisin kiralanması ve işletmesinin alınmasının müvekkili şirket açısından cazip olmadığı, müvekkilin uzun süreli bir yatırım olarak bu işletmeye girerek, sözleşmeyi imzaladığı, işin başında çok ciddi yatırımlar yaptığı, kalifiye ve donanımlı personelini bu işletmeye kaydırdığı, müvekkili şirketin tüm çalışmalarını normal bir şekilde sürdürür iken müvekkilinin çalışanları 29.05.2017 tarihinde tadilat var denilerek tesise alınmadığı,müvekkil şirkete ait eşyaları ve Şirket çalışanlarının şahsi eşyaları dahi kendilerine teslim edilmediği, ve fiili olarak sözleşme tek taraflı olarak fesih edildiği, öncelikli olarak Spa Merkezinde bulunan eşyaların teslimi hususunda ... Noterliğinin 21/08/2017 tarih ve ... yevmiye sayılı noter ihtarname gönderildiği, ihtarnamede bazıları antika olan eşyalar diğer Davalı ... Yatırımlar A.Ş ‘den talep edildiği, davalı ... A.Ş cevaben ... Noterliğinin 23/08/2017 tarihli ihtarnamesinde eşyaların iade edilmeyeceği, kendilerinin muhatabının ... Ltd Şti olduğunu beyan ederek ihtarnamelere itiraz ettiği, eşyaları da vermediği, daha önceden abonesi olan üyelerin ( fitness yıllık müşterileri) tesise alınmadığı müşterilerin mağdur edildiği, tesisin 2 nolu davalı tarafından kapatılmasında üyelerinin bir kusurunun olmaması gibi nedenlerle tüm müşterilerine kalan süreleri hesaplanarak üyelere banka yoluyla yapılan İade ödemelerin toplamının 19.440 TL olduğu, ödemelere ilişkin mail yazışma ve banka dekontlarının dosyaya sunulduğu, haksız rekabet yaratacak şekilde Müvekkili Şirketin eşyaları içerideyken, çalışanların eşyaları içeride iken şirketin eski Genel Müdürü ... ile yeni bir işletme sözleşmesi imzalandığı, müvekkili adına kayıtlı yazar kasayı ve özel eşyaların dahi alamazken her iki davalı sözleşmede gizlilik maddesi olmasına rağmen tüm üye dosyalarını ... ile paylaştığı, yapılan iş ve işlemlerin, müvekkilinin bir anda içeri alınmamasının, fiili durum yaratılmasını bilinçli ve planlı bir şekilde kordine edildiğinin kanıtı olduğu, davalı ...Ş’yi davalı ... Ltd Şti ile müvekkil arasındaki sözleşmenin uygulanamaz hale getirdiği, müvekkilinin tüm iyi niyetli çabalarının sonuçsuz kaldığı, davalıların birlikte hareket ettiklerinden, müvevekkile karşı müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davanın kabulü ile, taraflar arasındaki 01/04/2016 tarihli SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesinin 5. Maddesi doğrultusunda 100.000 TL cezai şartın davalılardan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizden az olmamak üzere reeskont faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline, müvekkili tarafından üyelere yapılan 19.440 TL' nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizden az olmamak üzere reeskont faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline, ... Noterliğinin 21/08/2017 tarih ve ... Yevmiye sayılı ihtarnamesinde ve dava dilekçesinde de detaylanan malzemelerin aynen iadesine, aynen iadesi mümkün olmaz ise bilirkişi incelemesi neticesinde tayin edilecek değerlerinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline bu yönde fazlaya ilişkin hakların saklı kalmak üzere 26.500 TL' nin davalılardan müştereken ve müteselsilen dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte tahsiline, mahkeme masrafları ve ücreti vekaletin davalılara yükletilmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkil şirket ... Caddesi No:26 adresinde bulunan (İstanbul ili, ... ilçesi ... ada ... parsel) “... Otel” işletme adlı (2009-53579 Marka No EK-1 Marka Tescil Belgesi) otelin aynı zamanda hem işletmecisi hem de maliki konumunda olduğu, müvekkili şirketin maliki olduğu otelin işletmesi kira getirisi sağlanması amacı ile 2016 yılında diğer davalı ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne kiralandığı, 03/02/2016 tarihinde akdedilen bu kira sözleşmesi uyarınca gayrimenkul kül halinde işletme olarak kiracıya devredilmiş, işletmede çalışan tüm personelin işine iş kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri uyarınca tüm hak ve tazminatları ödenerek son verildiği, diğer davalı ile müvekkil arasında akdedilen kira sözleşmesinin 12. maddesinde açık bir şekilde alt kiralama yapılamayacağı hüküm altına alındığı, diğer davalı ... Ltd. Şti. ile yapılan kira sözleşmesi uyarınca tüm bina ve demirbaşlar kiracı ...'ye teslim edilmiş, kira bedelleri ödenmiş ve fakat yine turizm sektöründeki ciddi gerilemeler sebebi ile bir senenin doğması akabinde kiracı ... ile müvekkil karşılıklı mutabakat ile sözleşmeyi feshettiği, gayrimenkul ve demirbaşlar yine sözleşme uyarınca iade edilmiş ve bu durum ... Noterliği'nin 16/03/2017 tarihli ve ... Yevmiye No'lu İşletmenin Devir Sözleşmesi ile de hüküm altına alındığı, işletmenin devamı, verilmiş olan rezervasyonların aksamaması babında bu devir işlemi de bir süreç almış, işlemler tamamlanınca da kiracı diğer davalı ... ile hiçbir hukuki münasebet de kalmadığı, devir teslimin tamamlanmasını müteakip davacı tarafından keşide edilen .... Noterliği'nin 21/08/2017 tarih ve ... Yevmiye no'lu ihtarnamesi ile müvekkile bir takım eşyaların kendilerine teslimi gerektiği ihtar edilmiş olup buna karşı cevaben de tarafımızdan ... Noterliği'nin 23/08/2017 tarih ve ... Yevmiye No'lu ihtarnamesi gönderildiği, öncelikle belirtmek gerekir ki yukarıda bahsettiğimiz kira sözleşmesi diğer davalı ... Limited Şirketi ile yapılmış olup daha evvelden davacı firma ile müvekkilin hiçbir şekilde ticari münasebeti bulunmadığı, ... Limited Şirketi ile müvekkil arasında yapılan kira sözleşmesinde ise kiracının hiçbir surette devir yahut alt kiralama yetkisi de bulunmadığı, bu manada davacının “alt kiracılık” sıfatını da kabul edilmediği, davacının bahsi geçen SPA merkezinde büyük yatırımlarının olduğu, kalifiye ve donanımlı personelinin bu işletmeye kaydırıldığı iddiaları hiçbir şekilde gerçeği yansıtmadığı, SPA Merkezi'nde bulunan tüm sağlık ürünleri, sauna ve hamam üniteleri, buhar banyosu ünitesi, havuz, spor aletleri, cimnastik aletleri ve benzeri tüm alet ve gereçler zaten ... Otel A.Ş'ye ait ve kiracı ...’ye demirbaş olarak teslim edilmiş malzemeler olduğu, keza sözleşme bitiminde de iade alındığı, diğer yandan davacı bir alt kiracı olmadığı için bu işletmede hiçbir şekilde personel çalıştıramaz, bulundurayacağı, davacının bu iddialarının tamamının asılsız olduğu, ihtarname ile talep olunan eşyaların otelde olup olmadığı bilinmemekle birlikte bir an için otelde olduğu farzedilse dahi hukuki manada muhatap olunmayan, mülkiyete dair hiçbir evrak dahi sunmadan bir ihtarnameye dayanmak sureti ile hak iddia eden bir şirketin talebi ile bir takım eşyaların kendilerine verilmesi hukuken mümkün olmadığı, bu manada tarafımıza keşide edilen ihtarname neticesi verilen cevap ile diğer davalı ... Ltd. Şti.'ne de yönelterek böyle bir talebin ...'den istenmesi yönünde cevapların verildiği, ancak diğer davalı ...'nin de bu zamana değin böyle bir talebi bulunmadığından gerçekte böyle bir eşyanın varlığı dahi şüpheye girdiği, bu sebeple talep olunan eşyaların faturalarının da sunulmasının talep edildiği, eşyaların varlığının şüpheli olması karşılığında diğer talep olunan üyelik iptallerinin de sorgulanması gerektiği, dava dilekçesinde de bizzat yer verildiği şekli ile davacı şirketin birden fazla işletmesi olduğu söylenmekte olup mevcut üyelerin bu lokasyona yakın başka bir yere gitmeleri de gayet mümkün olduğu, bu manada iddiaların ispatı ve eşyalar gibi bu üyelerin de gerçekten “üye” olup olmadığı noktasında dosyaya sunulmuş olan evraklara ek olarak ilgili “üye”lerin üyelik sözleşmesi, daha evvelden yatırmış oldukları üyelik bedeline dair dekontlar yahut kredi kartı sliplerinin de dosyaya eklenmesi gerektiği, müvekkil şirketin davacı şirket ile bugüne değin hiçbir ticari münasabeti, irtibatı ya da herhangi bir taahhüdü veya benzeri yükümlülüğü bulunmadığı, davaya esas belge olarak sunulan “SPA Hizmetleri Sözleşmesi” adı altındaki sözleşmede de tarafımızın hiçbir taahhüdü bulunmadığı, davacı şirketin bir sözleşme imzalarken gerekli hukuki incelemeleri yapmamış olma, sözleşmedeki akit taraflardan birinin bu sözleşmeyi yapma yetkisinin bulunup bulunmadığını incelemememesi kusuru üçüncü şahıs konumunda olan müvekkile atfedilemeyeceği, bu sözleşmelerin üçüncü şahıslar nezdinde hüküm ifade edebilmeleri için yasalarca bir takım hükümler öngörülmüş, bu haller dışında da üçüncü kişiler nezdinde aleniyetleri de bulunmadığı, diğer davalı ... Ltd. Şti. ile yapmış olduğumuz kira sözleşmesi alt kiralama hakkı ihtiva etmemekte, tapuya da şerh edilmediği, buna rağmen davacı kiracının alt kiralamaya dair yetkisinin bulunup bulunmadığı incelenmemiş, kiracı ile bir sözleşme yapıldığı, yapılmış hatanın mal sahibine yüklemeye çalışıldığı, iki tarafın arasında yapılmış sözleşmenin müvekkili bağlamadığı gibi hukuken bir dayanağı da olmadığı, her ne kadar davacı ... Ltd. Şti. ile bir alt kiralama sözleşmesi yaptığını iddia etmekte ise de dosyaya konulan bir sözleşmeden başka herhangi bir bilgi de bulunmadığı, alt kiracı olarak ... Caddesi No:...'da bulunan “... Otel” işletmesinde kendilerinin var olduğu iddia edildiği, dosyaya sunulan davacı taraf Ticaret Sicil kayıtlarında, şirketin kurulduğu 02/03/2011 tarihinden bu yana hiç ...'nda bulunmadığı, hiçbir şubesinin olmadığı anlaşılmakta, vergi dairesinden yaptığımız araştırmada ise bu adreste böyle bir işyerinin hiç açılmamış olduğu, belediyeden yapmış olduğumuz araştırmada böyle bir işyerinin hiç açılış izni için başvurmadığı, taraflarına tevdi edilmemiş bir takım eşyaların iade edilmemiş olmasından doğmuş zararın istendiği bunun hukuka aykırı olduğu, istenen cezai şartı zaten geçersiz olduğu, cezai şart hükmü asıl borca bağlı bir fer'i borç olup asıl borcun geçerli olmadığı hallerde fer'i nitelikteki cezai şart da geçersiz olduğu, müvekkilin hiçbir şekilde diğer davalı ...'ye alt kiralama yetkisi vermemiş olup bu manada kiracı olarak bir başka şirkete alt kiracılık vermesi, bunu da 5 yıl gibi bir süreye bağlaması zaten ... açısından ifası imkansız borç bulunduğu, böyle bir yetkisi bulunmadan bu borcu yüklenme hukuken geçersiz olup bu manada asıl borç da geçersiz, doğal olarak fer'i nitelikteki cezai şart hükmü de geçersiz olduğu, diğer taleplerde ise ispatlanabildiği ölçüde zaten ancak diğer davalı ... 'den talep olunabileceği, hiçbir şekilde taraf olunmayan bir sözleşmede yer alan cezai şart hükmünün taraflarına yükletilmesinin hukuken mümkün olmadığından, haksız ve hukuka aykırı olarak açılan davanın reddi ile Mahkeme masraf ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... San. Ve Tic Ltd Şti tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle: davacı ile yapılan sözleşmenin 5 yıl süreli olduğu, ancak, 5 yıllık sözleşme süresi dolmadan ekonomik sıkıntılar üzerine bir yıl içinde yer terkedildiğinden cezai şart adı altında 145.940 TL’lık haksız bir alacağın tahsili talebine gidildiği, böyle bir talebin kabul edilmediği, bu sebeple, davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
GEREKÇE:
Dava; alacak ve tazminat davasından (Cezai şart alacağı ve iptal edilen üyelikler ile ilgili, eşyalarla ilgili) ibarettir
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmişler, ... ilgili tanıtım broşürleri, taraflar arasındaki 01/04/2016 tarihli SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi, ... Noterliği'nin 21/08/2017 tarih ve ... yevmiye sayılı ihtarnamesi, ... Noterliği'nin 23/08/2017 tarih ve ... yevmiye sayılı ihtarnamesi,.... Tarafından üyelere yapılan ödemelere ilişkin yazışmalar, mailler, dekontlar, teslim edilen ancak iade alınamayan eşyaların resimleri, bilirkişi v.s delile dayanmışlardır.
Mahkememizce toplanan delillere, iddia ve savunmaya göre alınan 22/04/2019 havale tarihli Bilirkişi Raporunda özetle; dava dosyası içeriği ile taraf beyanlarına göre; davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilen 03.02.2016 tarihli “Otel Kiralama Sözleşmesi” ile, davalı/... Şirketine ait Otel, işletilmek üzere, davalı/... Şirketi’ne kiralandığı, bu sözleşme hukuki niteliği itibariyle ürün kirası sözleşmesi (...md.357 vd.) niteliğinde olduğu, her ne kadar sözleşmenin 12 nolu maddesinde, “otel işletmesinin kiracı (davalı/... Şirketi) tarafından 3.kişilere kiralanamayağını” öngören bir hüküm yer almaktaysa da, bu hüküm, otelin SPA merkezi gibi müstakilen işletilmeye uygun kısımlarının 3.kişilere, işletilmek üzere kiralanamayacağı şeklinde anlaşılmaması gerektiği, söz konusu hüküm otelin SPA merkezinin dahi 3.kişilere, işletilmek üzere kiralanamayacağı şeklinde anlaşılsa bile, bu durumun dava konusu uyuşmazlık bakımından varılacak sonuca etkisi olmayacağı,davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilen 01.04.2016 tarihli “SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi” ile, kira konusu otelin SPA merkeçi işletilmek üzere, davacı/... Şirketine kiralandığı, bu sözleşmenin hukuki niteliği itibariyle, Alt Kira (Alt Ürün Kirası) Sözleşmesi (...md.322) niteliğinde olduğu, dolayısıyla davacı/... Şirketi alt kiracı durumunda olduğu, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilen “SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi”nin, otelin maliki ve asıl kiralayanı durumundaki davalı/... Şirketine bildirilmediği ve davalı/... Şirketinin onayının alınmadığı, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan “Otel Kiralama Sözleşmesi, davalı/... Şirketi’nin (kiracının) ekonomik durumunun kötüleşmesi nedeniyle, davalı/... Şirketi ile davalı/... Şirketi’nin anlaşması suretiyle feshedildiği, tam hangi tarihte feshedildiği anlaşılmamaktaysa da, tarafların karşılık ihtarnamelerinden, davacı/...’nin davalı/...’ya çekmiş olduğu 21.08.2017 tarihli ihtarname tarihinden az bir zaman önce feshedildiği ve bu fesih işleminden sonra, oteli kullanma ve işletme hakkının tekrar (Otelin sahibi ve eski işleticisi durumunda olan) davalı/... Şirketi’ne bırakıldığının anlaşıldığı, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan “Otel Kiralama Sözleşmesi’nin feshedilmesinden sonra, davalı/... Şirketi’nin, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesini tanımadığı (bu sözleşmeyi benimsemediği) ve davacı/... Şirketi’nin otelin SPA merkezini kullanmasına son verdiği ve davacı/... Şirketi’nin çalışanlarını otele almadığı (otele girmelerini engellediği) anlaşıldığı, bunun üzerinde davacı işbu davayı açmış ve bu davada, “01.04.2016 tarihli SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesinin 5 nolu maddesi hükmünde öngörülmüş 100.000 TL’lik cezai şart tutarının, üyeliklerine son verilmek zorunda kalınan üyelerine ödemek zorunda kaldığı 19.440 TL tutarındaki ödemelerin ve Otelin SPA merkezinde kalmış olup almasına izin verilmeyen menkul (taşınır) eşyalarının değeri olan 25.600 TL’nin davalılardan müteselsilen tahsilini” talep ettiği, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan Otel Kiralama Sözleşmesi’nin feshedilip sona ermesiyle birlikte, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilmiş olan, alt kira sözleşmesi niteliğinde olan, SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesinin de sona erdiği, asıl kiralayan durumundaki davalı/... Şirketi’nin söz konusu alt kiralama sözleşmesini devralma veya buna katlanma yükümlülüğü bulunmadığı, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilmiş olan, SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi davalı/... Şirketi’nin kusuruyla sona ermiş olduğundan, davalı/... Şirketi, işbu sözleşmenin 5 nolu madesi hükmü uyarınca davacı/... Şirketine 100.000 TL cezai şart ödeme yükümlülüğü altına girdiği, davalı/... Şirketi ise, söz konusu SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi’nin tarafı durumunda olmadığından, kanaatimizce davacı/... Şirketi’ne cezai şart ödeme yükümlü altına girmediği, alt kira sözleşmesi, yalnız kiracı ile alt kiracı arasında akdi bir borç ilişkisi kurduğu, kiralayan ile alt kiracı arasında akdi bir borç ilişkisi kurmayacağı, bu nedenle alt kira sözleşmesinin tarafı durumunda olmayan, kiralayan, alt kiracıya karşı, alt kira sözleşmesine istinaden cezai şart ödeme yükümlülüğü altına giremeyeceği, bilirkişi raporunun mali kısmında belirtildiği üzere; davacı/... Şirketi, üyeliklerine son vermek zorunda kaldığı üyelerine ödemeler yaptığını ispat edemediğinden, davacı/... Şirketi’nin davalı/... Şirketi’nden, iddia ettiği ödemelerden kaynaklanan bir tazminat alacağının bulunmadığı kanaatine varıldığı,eğer, üyeliklerine son verdiği üyelerine iddia ettiği gibi ödemeler yaptığını ispat etseydi, bu ödemeler nedeniyle uğradığı zararın tazminini, aralarındaki akdi ilişkiyi (alt kira sözleşmesini) ihlal etmiş olan davalı/... Şirketi’nden (kiracıdan) talep debilirdi; fakat davalı/... Şirketi’nden (kiralayandan) talep edemezdi, zira davalı/... Şirketi (kiralayan) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında bir akdi borç ilişkisi kurulmamış olduğundan, davalı/... Şirketi’nin davacı/... Şirketi ile arasındaki bir akdi borç ilişkisini ihlal ettiğinden söz edilemeyeceği, bilirkişi raporunun mali kısmında belirtildiği üzere; davacı/... Şirketi, otelde menkul eşyalarının kaldığını ispat edebilmiş olsaydı, bunların kendisine geri verilmemiş olması nedeniyle uğradığı zararın (bunların bedelinin) tazminini davalı/... Şirketi’nden (kiracıdan) talep edebileceği, bu menkul malları üzerindeki mülkiyet hakkına dayanarak, bunların kendisine geri verilmemiş olması nedeniyle uğradığı zararın tazminini davalı/... Şirketi’nden de (kiralayandan da) talep edebileceği, davalı/... Şirketi bunları davacı/... Şirketi’ne geri vermemek suretiyle, davacı/... Şirketi’nin bunlar üzerindeki mülkiyet hakkını ihlal etmiş olacağı, davacının, davalı/... Şirketi’nden 100.000 TL cezai şart alacağının bulunduğu; bu alacağın, talep gibi dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili gerektiği hususu tespit ve rapor edilmiştir.
Dosyaya getirtilen yanlara ait tüm deliller, getirtilen davacı/davalı şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığı üzere;
Davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilen 03.02.2016 tarihli “Otel Kiralama Sözleşmesi” ile, davalı/... Şirketine ait Otel işletilmek üzere, davalı/... Şirketi’ne kiralandığı, bu sözleşme hukuki niteliği itibariyle ürün kirası sözleşmesi (...md.357 vd.) niteliğinde olduğu,
Davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilen 01.04.2016 tarihli “SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi” ile, kira konusu otelin SPA merkeçi işletilmek üzere, davacı/... Şirketine kiralandığı, bu sözleşme hukuki niteliği itibariyle, Alt Kira (Alt Ürün Kirası) Sözleşmesi (...md.322) niteliğinde olduğu, dolayısıyla davacı/... Şirketi alt kiracı durumunda olduğu, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilen “SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi”nin, otelin maliki ve asıl kiralayanı durumundaki davalı/... Şirketine bildirilmediği ve davalı/... Şirketinin onayının alınmadığı, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan “Otel Kiralama Sözleşmesi, davalı/... Şirketi’nin (kiracının) ekonomik durumunun kötüleşmesi nedeniyle, davalı/... Şirketi ile davalı/... Şirketi’nin anlaşması suretiyle feshedildiği, tarafların karşılık ihtarnamelerinden, davacı/...’nin davalı/...’ya çekmiş olduğu 21.08.2017 tarihli ihtarname tarihinden az bir zaman önce feshedildiği ve bu fesih işleminden sonra, oteli kullanma ve işletme hakkının tekrar (Otelin sahibi ve eski işleticisi durumunda olan) davalı/... Şirketi’ne bırakıldığı, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan “Otel Kiralama Sözleşmesi’nin feshedilmesinden sonra, davalı/... Şirketi’nin, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesini tanımadığı (bu sözleşmeyi benimsemediği) ve davacı/... Şirketi’nin otelin SPA merkezini kullanmasına son verdiği ve davacı/... Şirketi’nin çalışanlarını otele almadığı (otele girmelerini engellediği) anlaşıldığı, davacı işbu davayı açmış ve bu davada, “01.04.2016 tarihli SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesinin 5 nolu maddesi hükmünde öngörülmüş 100.000 TL’lik cezai şart tutarının, üyeliklerine son verilmek zorunda kalınan üyelerine ödemek zorunda kaldığı 19.440 TL tutarındaki ödemelerin ve Otelin SPA merkezinde kalmış olup almasına izin verilmeyen menkul (taşınır) eşyalarının değeri olan 25.600 TL’nin davalılardan müteselsilen tahsilini” talep ettiği,
davalı/... Şirketi (kiracı) ile davalı/... Şirketi (kiralayan) arasında akdedilmiş olan Otel Kiralama Sözleşmesi’nin feshedilip sona ermesiyle birlikte, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilmiş olan, alt kira sözleşmesi niteliğinde olan, SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi de sona erdiği, asıl kiralayan durumundaki davalı/... Şirketi’nin söz konusu alt kiralama sözleşmesini devralma veya buna katlanma yükümlülüğü bulunmadığı, davalı/... Şirketi (kiracı) ile davacı/... Şirketi (alt kiracı) arasında akdedilmiş olan, SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi davalı/... Şirketi’nin kusuruyla sona ermiş olduğundan, davalı/... Şirketi, işbu sözleşmenin 5 nolu madesi hükmü uyarınca davacı/... Şirketine 100.000 TL cezai şart ödeme yükümlülüğü altına girdiği, davalı/... Şirketi ise, söz konusu SPA Hizmetleri Kiralama Sözleşmesi’nin tarafı durumunda olmadığından, davacı/... Şirketi’ne cezai şart ödeme yükümlü altına girmediği, (Kiralayan ile alt kiracı arasında akdi bir borç ilişkisi kurmayağı, bu nedenle alt kira sözleşmesinin tarafı durumunda olmayan, kiralayan, alt kiracıya karşı, alt kira sözleşmesine istinaden cezai şart ödeme yükümlülüğü altına girmeyeceği) davacı/... Şirketi, üyeliklerine son vermek zorunda kaldığı üyelerine ödemeler yaptığını ispat edemediğinden, davacı/... Şirketi’nin davalı/... Şirketi’nden, iddia ettiği ödemelerden kaynaklanan bir tazminat alacağının bulunmadığı, davacı/... Şirketi, otelde menkul eşyalarının kaldığını ispat edilemediği,
Davalılardan ... A.Ş tarafından ibraz ile incelenen 2016 ve 2017 yılı ticari defterlerine göre, davalı ...Ş ile davacı ... Ltd Şti arasında her hangi bir ticari ilişkinin varlığı tespit edilemediği, davalılardan ... LTD ŞTİ tarafından bilirkişi incelemesine her hangi bir ticari defter ve belge ibraz edilmediği,
Ceza koşulu açısından, sözleşme serbestisi ilkesine uygun olarak tarafların ceza koşulu miktarını serbestçe belirleyebileceği TBK m. 182 f. 1 ile hüküm altına alınmıştır. Bununla beraber, aynı maddenin 3. fıkrası ile de hâkime (aşırı gördüğü) ceza koşulunu kendiliğinden indirme yükümlülüğü getirilmiştir. Aşırı bulduğu ceza koşulunun indirilmesi konusunda hâkime tanınan bu yetki, sözleşmeye bağlılık ilkesinin bir istisnasını oluşturmaktadır. Tacirlerin yararlanamayacağı hükümlerden bir tanesi de ceza koşulunun indirilmesine yönelik olarak TTK 22 maddede belirlenmiştir. Buna göre, tacir sıfatına sahip borçlu aşırı kararlaştırılmış olduğu iddiası ile sözleşme cezasının indirilmesini talep etme hakkına sahip değildir. Bu hüküm, aşırı ceza koşulunun indirilmesi imkânı ile sözleşmeye bağlılık ilkesine bir istisna olarak getirilen TBK m. 182. f. 3 hükmünün tacir sıfatı taşıyan borçluya uygulanamayacağına ilişkin getirilmiş bir istisna niteliğindedir.Söz konusu düzenleme ile tacir sıfatını taşıyan borçlunun, ticari faaliyeti ile ilgili asıl borcunu hiç veya gereği gibi yerine getirmemesi ihtimaline karşılık alacaklıya karşı ceza koşulu taahhüdü altına girerken, basiretli bir iş adamı gibi tedbirli ve öngörülü davranarak bu taahhüdüne ilişkin olası riskleri iyi değerlendirmiş olduğu varsayılmıştır. Tacirler arası işlemlerde ceza koşulunun indirilememesi yönündeki bu düzenleme ticari işlemlerin hız ve güvenliliğinin sağlanması açısından yerinde bir uygulamadır. Bununla beraber, tacirlerin ticari faaliyetlerini devam ettirebilmek gayesiyle ekonomik olarak kendilerinden daha güçlü durumda olan tacirlerin dayattığı şartları kabul etmek durumunda kaldığı malumdur. O halde; ceza koşulunun aşırı olması ile ahlaka aykırı olacak şekilde yüksek olması arasındaki ayırım, tacir sıfatını sahip borçlu açısından da son derece önemlidir. Zira ceza koşulunun ahlaka ve kişilik haklarına aykırı olacak şekilde yüksek olduğunu ve yerine getirilmesinin ekonomik olarak mahvına sebep olacağını iddia eden tacir sıfatına sahip borçlunun, hâkimden ceza koşulunun tamamen kaldırılmasını veya uygun bir seviyeye indirilmesini talep etme hakkı olabilecek; ancak aşırı kararlaştırılmış olduğu iddiası ile hâkimden ceza koşulunun indirilmesini talep hakkı olmayacaktır.Tacirler açısından sözleşme özgürlüğünün sınırları aracılığı ile ekonomik özgürlüğünü kabul edilemeyecek şekilde kısıtlayacak ceza koşulu miktarının denetlenmesi imkânı söz konusudur. Doktrin ve uygulamada ceza koşulunun tacir borçlunun ekonomik özgürlüğünü aşırı şekilde sınırlaması nedeniyle ahlaka aykırı olduğu durumlarda, tamamen geçersiz sayılması veya makul bir seviyeye indirilmesinin mümkün olduğu kabul edilmektedir.
Ancak somut olayda; davalı ... Şirketinin, fesih sebebi olarak ekonomik yetersizliğini ileri sürmesine rağmen, yargılamaya katılmamış, ticari defterlerinin incelenmesi için tebliğat çıkarılmış olmasına rağmen, mahkemeye ticari defter ve belge ibraz etmemiş, dolayısıyla cezai şart miktarının davalının ekonomik yönden mahvına sebebiyet verip vermeyeceği noktasında mahkememizce hiçbir kanaate ulaşılamamış olmakla, cezai şart alacağından herhangibir indirim yapılması yada cezai şart koşulunun tamamen kaldırılması düşünülmemiştir. Davacının, davalı/... Şirketi’nden 100.000 TL cezai şart alacağının bulunduğu; bu alacağın, talep gibi dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili gerekeceği tespit ve rapor edildiği anlaşılmakla, denetlemeye ve hükme dayanak etmeye elverişli bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne kısmen reddi ile davacının 100.000,00 TL cezai şart alacağının 19/02/2018 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine, davanın davalı ...Ş yönünden reddine karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Davacının davasının KISMEN KABULÜ KISMEN REDDİNE ile,
1-Davacının 100.000,00 TL cezai şart alacağının 19/02/2018 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Davanın davalı ...Ş yönünden reddine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
3-)Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 6.831,00- TL harçtan peşin alınan 2.492,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 4.338,70- TL harcın davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti tahsili ile hazineye gelir kaydına,
-Davacı tarafından dava açıldığı sırada yatırılan 2.492,30-TL peşin nispi harcın davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine,
4-)Davacı tarafından yapılan 35,90 başvurma harcı, 1.600,00- TL bilirkişi ücreti, 243,20- TL davetiye ve teskere gideri olmak üzere toplam 1.879,10-TL yargılama giderinin red ve kabul oranına göre 1.277,78- TL'sinin davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine, geri kalan bakiye yargılama giderinin davacı yan üzerinde bırakılmasına,
5-)Davacı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 10.750,00 TL nispi vekalet ücretinin davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine,
6-)Davalı ...Ş duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 14.425,20 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-)Karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacının / davalının gider / delil avanslarından artan bakiyelerinin davacı / davalı / vekillerine iadesine,
Dair,Davacı vekilinin yüzünde; tarafların gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/11/2019

Katip ...

Hakim ...