Danıştay 4. Daire 1997/3104 Esas 1998/409 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1998
Karar No : 409
Esas Yılı : 1997
Esas No : 3104
Karar Tarihi : 09/02/998

UZLAŞMA KAPSAMINA GİRMEYEN KAÇAKÇILIK CEZALI VERGİ İÇİN UZLAŞMA GÜNÜ VERİLMESİNDEN SONRA UZLAŞMANIN TEMİN EDİLEMEDİĞİ YOLUNDA TUTANAK TUTULMASI HALİNDE VERGİ USUL KANUNUNUN EK 7.MADDESİNDE ÖNGÖRÜLEN 15 GÜNLÜK DAVA AÇMA EK SÜRESİNİN UYGULANMASI GEREKTİĞİ HK.
1995 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucuna göre düzenlenen rapor esas alınarak davacı kurum adına re'sen kurumlar vergisi salınmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir. ... Vergi Mahkemesi … günlü ve … sayılı kararıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 4008 sayılı Kanunla değişik Ek 1 inci maddesi hükmüne göre, kaçakçılık suçu cezası kesilen tarhiyata ilişkin vergi ve ceza uzlaşma kapsamı dışında kalmış olduğundan uzlaşma komisyonuna yapılan başvuruların dava açma süresini durdurmayacağı, bu durumda ... tarihinde tebliğ edilen vergi ve cezaya karşı 30 günlük dava açma süresi geçirildikten sonra ... tarihinde açıldığı anlaşılan davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar vermiştir. Davacı, Vergi Usul Kanunu'nun Ek 1 inci maddesinin uzlaşma komisyonuna başvurulamayacağını değil uzlaşılamayacağını öngördüğünü, süresi içinde yapılan başvurunun kabul edilmesi üzerine uzlaşma komisyonunda geçen sürenin dava açma süresini durdurması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
1995 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu salınan kurumlar vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı uzlaşma isteminde bulunan davacı şirketin bu isteminin kaçakçılık suçu cezası kesilen tarhiyata ilişkin vergi ve cezanın uzlaşma mevzuu yapılamayacağı belirtilerek uzlaşmanın temin edilemediğine karar veren uzlaşma komisyonu kararı üzerine açılan davayı süre aşımı yönünden reddeden vergi mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
Uzlaşma müessesesinin amacı, vergi salan idare ile bunları ödeyecek olan yükümlülerin anlaşmalarını sağlamak suretiyle yargı yerlerinin gereksiz başvurularla karşı karşıya kalmalarını önlemek olduğundan tarafların uzlaşmaları halinde uyuşmazlık ortadan kalkacak uzlaşmamaları halinde ise olay yargı organlarına intikal edecektir. Vergi
Usul Kanunu'nun uzlaşma talebinin nasıl inceleneceğini açıklayan ek 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yapılacak müzakereler sonunda tarafların anlaşmaya varmış olmaları halinin "uzlaşmanın vaki" olması,dördüncü fıkrasında ise mükelleflerin, uzlaşma komisyonu davetine icabet etmemesi, komisyona geldiği halde uzlaşma tutanağını imzalamaması veya bu tutanağı ihtirazi kayıtla imzalamak istemesi halinin "uzlaşmanın temin edilememesi" olduğu ifade edilmiştir. Her iki halde ise uzlaşma tutanağının bir örneğinin ilgiliye verilmesi yada üç gün içinde tebliğ edilmesi öngörülmüştür. Aynı bölümde yer alan Ek 7 inci maddenin birinci fıkrasında mükellef veya ceza muhatabının uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açabileceği kuralına yer verilmiştir. Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin kaçakçılık cezası kesilen tarhiyat için süresi içinde uzlaşma komisyonuna başvurduğu, uzlaşma komisyonunca yükümlünün talebinin uzlaşma kapsamında bulunup bulunmadığının öncelikle incelenerek bu konuda bir karar verilmesi gerekirken, bu zorunluluğa uymaksızın, tarhiyata karşı dava açma süresinin geçmesinden sonra uzlaşma için tayin edilen 10.10.1996 gününde, ikmalen ve re'sen tarh edilen vergilere kaçakçılık suçu cezası kesilmesi halinde vergi ve cezanın uzlaşma mevzuu yapılamayacağından söz edilerek "uzlaşmanın temin" edilemediği yönünde tutanak tutulduğu anlaşılmıştır. Uzlaşmanın vaki olmaması ve temin edilememesi hallerinde tutanak düzenlenecek olması ilgilinin her iki halde de dava açma hakkını kullanabileceğini göstermekte olup, olayda kaçakçılık cezası kesilen tarhiyat hakkında uzlaşmanın temin edilemediği yolunda tutanak tutulduğuna göre dava açılmasını engelleyici bir yanın bulunmadığının kabulü gerekir. Uzlaşmanın amacı vergi tarh eden idare ile vergiyi ödeyecek olan yükümlünün uyuşmazlık çıkarmadan anlaşabilmelerini sağlamak olduğu gözönünde bulundurulduğunda, kanun koyucunun uzlaşma davetine katılan ancak uzlaşamayan yükümlü ile uzlaşma davetine katılmakla beraber yasal engellerden dolayı uzlaşmayı temin edemeyen yükümlü arasında, dava yoluna başvurma bakımından bir farklılık yaratmak istediği söylenemez. Nitekim Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 1986/2 sayılı kararında bu konu ile ilgili olarak "uzlaşmanın vaki olmaması" kavramı Ek 5 inci maddede "uzlaşmanın temin edilememesi" halleri olarak belirtilmiş olan hususları da kapsadığından, daha önce dava açılmamış ise, uzlaşmanın temin edilememesi hallerinde de Ek 7 inci maddede belli edilen koşullarla dava açma yoluna gidilebilir." yolunda karar verilmiştir.
Bu durumda, Ek 7 inci maddede öngörülen 15 günlük dava açma süresinin özel durumu itibariyle bu dava içinde geçerli olduğunun kabulü gerekmektedir. Buna rağmen ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren dava açma süresinin başladığını kabul ederek davayı süreden reddeden vergi mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle ... Vergi Mahkemesi'nin … sayılı kararın bozulmasına karar verildi.